Thủ tướng thăm Australia, New Zealand: Nâng tầm đối tác chiến lược trong CPTPP

Chỉ vài ngày sau khi CPTPP được ký kết, ngày 11/3, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã lên đường thăm chính thức New Zealand và Australia theo lời mời của Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern và Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull.

Điểm nhấn của chuyến công du này của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhằm nâng cấp quan hệ chiến lược giữa Việt Nam và Australia. Thủ tướng New Zealand - Jacinda Ardern đón tiếp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại tòa nhà chính phủ New Zealand ở Auckland. Ảnh: Thanh Tuấn

Quan hệ hợp tác chiến lược

Điểm nhấn của chuyến công du này của Thủ tướng Chính phủ nhằm nâng cấp quan hệ chiến lược giữa Việt Nam với Australia, đã được thống nhất trong cuộc gặp giữa Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Malcolm Turnbull tháng 11/2017 ở APEC tại Đà Nẵng. “Đây là cột mốc lớn thứ ba trong quan hệ song phương”, GS. Carl Thayer của Học viện Quốc phòng Australia nói với truyền thông Việt Nam.

Australia hiện là đối tác lớn nhất của Việt Nam ở Nam bán cầu với kim ngạch thương mại song phương đạt 6,5 tỷ USD (theo số liệu của Việt Nam). Trong khi theo số liệu của Australia (tính cả các dịch vụ), con số này đã đạt tới 10 tỷ USD. Hiện mỗi năm Australia dành cho Việt Nam khoảng 70,7 triệu USD viện trợ.

“Quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Australia sẽ dẫn tới trao đổi thường xuyên hơn giữa lãnh đạo cấp cao, giúp giải quyết tốt hơn nhiều thách thức về phát triển kinh tế, các vấn đề xuyên quốc gia, hòa bình và an ninh ở khu vực cũng như trên thế giới. Giờ là thời điểm chín muồi để nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược nhân chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tới Canberra, đánh dấu kỷ niệm 45 năm quan hệ song phương”, ông Thayer nhận định.

Những năm gần đây, Australia ngày càng tỏ ra quan tâm tới các diễn biến chính trị và an ninh tại Ấn Độ Dương và Đông Nam Á. Canberra cho thấy quan điểm nhất quán về thúc đẩy tự do hàng hải và tuân thủ luật pháp quốc tế trên các vùng biển tại châu Á - Thái Bình Dương.

"Việt Nam mong muốn những quốc gia như Australia đóng vai trò tích cực hơn trong thúc đẩy tự do hàng hải, duy trì hòa bình và an ninh khu vực", GS. McDougall, chuyên gia chính trị châu Á từ Đại học Melbourne nhận xét.

Sát cánh cùng Việt Nam vì CPTPP

Với New Zealand, ngay trước chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Jacinda Ardern nói với TTXVN rằng: "New Zealand là một đối tác của Việt Nam với những thế mạnh nổi tiếng thế giới về đổi mới, đặc biệt trong những lĩnh vực như thực phẩm và đồ uống chất lượng cao, nông nghiệp công nghệ cao và giáo dục quốc tế".

Trong khi đó, Bà Đại sứ New Zealand tại Việt Nam Wendy Matthews khẳng định rằng, mối liên kết giữa nhân dân hai nước Việt Nam và New Zealand ngày một phát triển và năm 2018 này sẽ mang lại nhiều điểm nhấn hơn cho quan hệ song phương.

Cả hai nước đều muốn tiếp tục tăng cường quan hệ đối tác toàn diện (ký năm 2009) và hướng tới xây dựng quan hệ đối tác chiến lược. Kim ngạch thương mại song phương đã tăng mạnh trong năm 2017 đạt xấp xỉ 1 tỷ USD - tăng hơn 32% so với 2016. Kim ngạch thương mại song phương kể từ khi ký FTA giữa ASEAN với New Zealand và Australia năm 2009 đã tăng tới 227,6%.

Các chuyên gia nhận định trong bối cảnh sự trỗi dậy của chủ nghĩa bảo hộ tại Mỹ, với rủi ro về chiến tranh thương mại toàn cầu, New Zealand sẽ ưu tiên thúc đẩy quan hệ thương mại với các nền kinh tế mới nổi ở châu Á, trong đó có Việt Nam.

GS.Tony Milner, Giám đốc Chương trình Nghiên cứu châu Á của Đại học quốc gia Australia, cho rằng về mặt thương mại, các nước ASEAN thậm chí có vai trò quan trọng với New Zealand hơn cả Mỹ hay Nhật Bản. Do đó, thúc đẩy quan hệ với Việt Nam, một thành viên then chốt của ASEAN, sẽ giúp New Zealand có thêm nhiều thuận lợi trong tiếp cận thị trường 650 triệu dân của Đông Nam Á.

Xoài và thanh long của Việt Nam hiện đã tiếp cận thành công thị trường New Zealand. Trong thời gian tới, chôm chôm, nhãn, vú sữa,... nhiều khả năng sẽ được cho phép nhập khẩu vào New Zealand, sau khi quá trình đánh giá rủi ro nhập khẩu của New Zealand kết thúc.

New Zealand và Australia hiện đều ủng hộ Việt Nam ứng cử thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc không thường trực. Ngoài ra, trong các vấn đề khu vực như ASEAN và Biển Đông, cả hai đều có quan điểm tương đồng với Việt Nam.

Việc Australia lần đầu tiên tổ chức Hội nghị thượng đỉnh ASEAN - Australia một lần nữa khẳng định vị trí trung tâm của ASEAN trong các vấn đề khu vực và mong muốn thắt chặt quan hệ của Canberra với các nước Đông Nam Á.