Thúc đẩy cơ chế liên kết phát triển doanh nghiệp logistics

>>>Logistics cho nông sản ĐBSCL: Liên kết phát triển logistics liên vùng

Tại Diễn đàn "Hoàn thiện chuỗi dịch vụ Logistics cho nông sản Đồng bằng sông Cửu Long” do VCCI, UBND TP Cần Thơ chỉ đạo, Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp và Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), VCCI Cần Thơ phối hợp tổ chức mới đây, các đại biểu đã trình bày và trao đổi các vấn đề liên quan đến việc phát triển bền vững chuỗi cung ứng và dịch vụ logistics khu vực trong điểm kinh tế Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Yêu cầu của thực tiễn

Theo đó, bốn trụ cột chính của hệ thống logistics của một khu vực hay của một quốc gia bao gồm: Cơ chế, chính sách điều chỉnh, Kết cấu hạ tầng logistics, Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics và Doanh nghiệp sử dụng dịch vụ logistics.

Trong đó vai trò của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics là nòng cốt quan trọng. Chính vì vậy, muốn hoàn thiện chuỗi dịch vụ logistics ĐBSCL trước hết phải tập trung phát triển đội ngũ doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics có năng lực cung cấp dịch vụ chất lượng, qua đó làm tăng năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp sản xuất và xuất nhập khẩu đối với hàng nông hải sản, hoa quả tươi - mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của ĐBSCL hiện nay. Bên cạnh đó, ĐBSCL hiện đóng góp khoảng 90% sản lượng gạo, 65% sản lượng thủy sản và 70% sản lượng trái cây xuất khẩu của cả nước.

Cùng với tăng năng lực cạnh tranh, phát triển đội ngũ doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics còn góp phần làm giảm chi phí logistics cho hàng nông sản hiện nay đang ở mức cao, khoảng 30% giá thành sản phẩm.

Thực tế hiện nay, số lượng các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics khu vực ĐBSCL còn hạn chế, chưa mạnh và chủ yếu là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, siêu nhỏ, chủ yếu là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ đường thủy, kho hàng nhỏ lẻ, chưa cung cấp được dịch vụ tích hợp và chất lượng cho các doanh nghiệp sản xuất và xuất nhập khẩu.

Theo phân tích được công bố mới đây của Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), số lượng doanh nghiệp đăng ký kinh doanh, hoạt động theo 17 loại hình dịch vụ logistics được quy định của Nghị định số 163/2017/NĐ-CP “Quy định về kinh doanh dịch vụ logistics”, ở 13 tỉnh ĐBSCL như sau: Thành phố Cần Thơ: 327, tình Kiên Giang: 211, tỉnh Long An: 179, tỉnh Tiền Giang: 169, tỉnh An Giang: 133, tỉnh Vĩnh Long: 83, tỉnh Đồng Tháp: 77, tỉnh Hậu Giang: 60, tỉnh Bến Tre: 56, tỉnh Cà Mâu: 56, tỉnh Bạc Liêu: 38, tỉnh Trà Vinh: 38 và tỉnh Sóc Trang: 34. Tổng cộng chỉ có 1.461 doanh nghiệp.

Như vậy, số lượng doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics tại ĐBSCL chỉ chiếm khoảng 4.39% số lượng doanh nghiệp logistics của cả nước, tương ứng 1.461 /33.276 doanh nghiệp.  Có thể thấy số lượng rất it, nếu cùng tiêu chí này thì Hà Nội là 5.052, Tp Hồ Chí Minh là 10.778.  Sự phối kết hợp giữa các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics với nhau và với các doanh nghiệp sản xuất và xuất nhập khẩu cũng như giữa các địa phương trong khu vực còn là vấn đề cần phải cải thiện nhiều. Nguồn nhân lực của các doanh nghiệp còn hạn chế.

Do đó, giảm chi phí logistics cho hàng nông, hải sản, đáp ứng kịp thời yêu cầu về dịch vụ logistics, vận tải, kho bãi nội địa cũng như quốc tế là nhiệm vụ hàng đầu hiện nay của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics trong khu vực, qua đó để nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa xuất nhập khẩu dồi dào của ĐBSCL. Nhiệm vụ hàng đầu hiện nay là nhanh chóng phát triển các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics - yếu tố con người, bên cạnh phát triển kết cấu hạ tầng logistics đang còn yếu kém, chưa đồng bộ của ĐBSCL.

>>>LOGISTICS CHO NÔNG SẢN ĐBSCL: Giải pháp cấp bách để phát triển bền vững

>>>LOGISTICS CHO NÔNG SẢN ĐBSCL: Cần cơ chế đột phá thu hút đầu tư

Nền tảng cho phát triển

Mặc dù không có nhiều doanh nghiệp địa phương, nhưng hiện nay, trên địa bàn ĐBSCL có nhiều doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics lớn của TP HCM, Hà Nội đang hoạt động. Đây là một điều kiện thuận lợi cho việc hợp tác phát triển doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics của bản thân ĐBSCL. Nổi bật là các doanh nghiệp như Tân Cảng Sài Gòn có các Cảng: Tân Cảng (TC) Cái Cui, TC Thốt nốt ở Cần Thơ; TC Sa Đéc, TC Cao Lãnh ở Đồng Tháp, TC Giao Long ở Bến Tre, TC Hòn Chông ở Kiên Giang với các dịch vụ tại các Cảng là đóng rút nông sản, làm hàng container. Hàng ngày có 10-12 chuyến sà lan chuyên chở 36-54 TEU hàng nông sản kết nối DBSCL với Cảng tại HCM. Ngoài ra còn có kho tại TC Cái Cui và Cao Lãnh, có dịch vụ vận chuyển trucking.

Công ty CP Gemadept cũng đã sớm có hợp tác với CTCP Tập đoàn thuỷ sản Minh Phú kinh doanh kho lạnh, ngoài ra còn có dịch vụ chuyên chở hàng hóa bằng sà lan… Đây là những doanh nghiệp hội viên của VLA, cung cấp dịch vụ logistics nội địa và quốc tế hàng đầu của Việt Nam.

Từ những nền tảng này, để thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics mỗi tỉnh, thành phố mà đặc biệt là Sở Công thương và Sở KH&ĐT của mỗi địa phương có vai trò quan trọng trong trong việc hướng dẫn, hỗ trợ việc hình thành và phát triển doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics của địa phương mình. Qua đó phát triển nhanh doanh nghiệp logistics khu vực ĐBSCL cả về số lượng và chất lượng, tăng cường tính kết nối, liên kết khu vực.

Việc đào tạo, nâng cao trình độ cho cán bộ, nhân viên của các doanh nghiệp mới ngay từ đầu nhất là trình độ về khoa học công nghệ trong lĩnh vực logistics, có thể dựa vào vào các Trường Đại học và Dạy nghề trong khu vực hoặc của Viện Nghiên cứu phát triển logistics (VLI) của VLA, bên cạnh hợp tác, giúp đỡ của các doanh nghiệp lớn đang hoạt động tại khu vực như đã nêu trên. Cần có sự tương tác nhiều hơn giữa các doanh nghiệp logistics nhỏ và vừa của khu vực ĐBSCL với các doanh nghiệp trong nước và quốc tế thông qua các nền tảng số để trao đổi mua bán dịch vụ với nhau.

Để hoàn thiện và phát triển dịch vụ logistics ĐBSCL, hỗ trợ các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics hiện có và việc thành lập các doanh nghiệp mới, ĐBSCL cần sớm thành lập Hiệp hội Logistics khu vực. Thông qua Hiệp hội để tăng cường liên kết hiệu quả các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics, nói lên tiến nói phản biện xã hội của các doanh nghiệp, bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp, làm cầu nối hiệu quả giữa doanh nghiệp với các cơ quan nhà nước địa phương, qua đó thúc đẩy ngành dịch vụ logistics ĐBSCL đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế và xuất nhập của khu vực.

Việc thành lập Hiệp Hội Logistics ĐBSCL sẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp, thúc đẩy việc truyền thông, kết nối các mắt xích trong chuỗi, kết hợp với các tổ chức đào tạo chuyên ngành hàng đầu thế giới trong lĩnh vực logistics, đẩy mạnh hơn nữa công tác đào tạo, thu hút nhân tài cho khu vực ĐBSCL.

Tích hợp giữa các thành phần trong chuỗi cung ứng, kết nối đặc biệt với vùng Đông Nam bộ và cả nước, do đó chủ động trong vấn đề liên kết vùng với các tỉnh, tích hợp giữa các thành phần trong chuỗi cung ứng từ Nhà sản xuất, chế biến – Kho – Bãi – Cảng – Vận tải là yếu tố cực kỳ quan trọng mà Hiệp hội đóng vai trò quan trọng. Hiệp hội sẽ hỗ trợ hội viên thông qua nghiệp vụ dịch vụ logistics trong việc hợp tác với các doanh nghiệp sản xuất, xuất nhập khẩu hàng nông thủy sản mở rộng thị trường, hướng dẫn dịch vụ vận chuyển phù hợp và tối ưu trong từng trường hợp cụ thể, nhất là thuê vận chuyển quốc tế bằng đường biển.