Hôm nay (1/4), cuộc điều tra dân số và nhà ở quy mô lớn nhất từ trước đến nay sẽ chính thức bắt đầu, điểm đặc biệt là việc ứng dụng CNTT trong tất cả các công đoạn của tổng điều tra.
Cụ thể, khác với đợt tổng điều tra 2009 chỉ sử dụng phương pháp điều tra trực tiếp, sang năm 2019 sẽ áp dụng cả hai phương pháp là điều tra trực tiếp và điều tra gián tiếp. Với hình thức trực tiếp, điều tra viên thống kê phỏng vấn trực tiếp đối tượng điều tra và ghi chép thông tin, còn với điều tra gián tiếp, hộ dân cư tự cung cấp thông tin về dân số và nhà ở thông qua phiếu điều tra trực tuyến của Tổng điều tra từ ngày 1 – 7/4/2019.
Bên cạnh đó, tổng điều tra 2019 áp dụng thêm hai hình thức thu thập thông tin mới: Điều tra bằng phiếu điện tử trên thiết bị di động (còn gọi là CAPI) và điều tra bằng phiếu trực tuyến sử dụng Internet (còn gọi là Webform). Việc cải tiến này đem lại những lợi ích thiết thực trong nâng cao chất lượng số liệu, tăng tính minh bạch và chặt chẽ của quy trình sản xuất thông tin thống kê, rút ngắn thời gian công bố kết quả Tổng điều tra, giảm kinh phí điều tra thống kê trong dài hạn và phù hợp với xu hướng tổ chức điều tra của thế giới.
Đợt tổng điều tra năm 2019 nhằm thu thập thông tin chung về dân số, tình trạng di cư, hôn nhân, mức độ sinh - chết và phát triển dân số, tình trạng lao động, việc làm, tình trạng về nhà ở và nhiều nội dung thông tin khác sẽ được Tổng cục Thống kê tiến hành thu thập.
Nội dung điều tra bao gồm thông tin chung về dân số; tình trạng di cư; trình độ học vấn và trình độ chuyên môn kỹ thuật; tình trạng khuyết tật; tình trạng hôn nhân; mức độ sinh, chết và phát triển dân số; tình hình đăng ký khai sinh của trẻ em; tình hình lao động - việc làm; thực trạng về nhà ở; điều kiện sinh hoạt cơ bản của hộ dân cư.
Do thay đổi về phương pháp và hình thức thu thập thông tin, nhiều công đoạn khác của tổng điều tra cũng đã được thay đổi theo hướng ứng dụng CNTT bao gồm: lưu trữ và sử dụng sơ đồ nền xã/phường, lập danh sách thôn/tổ dân phố và địa bàn điều tra, lập và cập nhật Bảng kê hộ, chọn mẫu hộ, nhắn tin và gửi thư điện tử (email) đến các hộ đăng ký thực hiện Webform, kiểm tra và duyệt số liệu trực tuyến.
Theo Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, ông Nguyễn Bích Lâm, quy mô của cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 rất lớn (ước trên 95 triệu người với trên 25 triệu hộ) và rất có khả năng từ chu kỳ năm 2029 sẽ không thực hiện tổng điều tra dân số nữa.
Đáng chú ý, việc thông tin được điều tra viên thu thập từ người dân sẽ luôn được bảo mật, chỉ được sử dụng để phục vụ cho mục đích nghiên cứu, quản lý và điều hành chính sách chung, không sử dụng thông tin chi tiết của từng cá nhân cho các mục đích khác. Và để đảm bảo tính bí mật cao, dữ liệu tổng điều tra được quản lý tập trung và sử dụng phân tán theo phân quyền cho từng cấp; dữ liệu đã được thu thập và gửi về máy chủ của tổng điều tra và sử dụng cho công tác kiểm tra, không chuyển ngược dữ liệu từ máy chủ về các thiết bị cá nhân.