Vắc xin COVID-19 của Nga: Ai sẽ mua?

Trong cuộc tìm kiếm toàn cầu vắc xin COVID-19, Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 11/8 đã tuyên bố rằng đất nước của ông đã đi trước một bước. Theo đó, Nga đã thông báo rằng một loại vắc xin mang tên Sputnik V được phát triển trong nước đã được phê duyệt theo quy định và có thể được cung cấp cho công chúng trong những tháng tới.

Tổng thống Putin cho biết, vắc xin đã trải qua tất cả các thử nghiệm an toàn cần thiết, đồng thời tuyên bố rằng một trong những con gái của ông đã được tiêm vắc xin này. “Tôi biết nó đã được chứng minh là hiệu quả và tạo thành một hệ miễn dịch ổn định, và tôi muốn nhắc lại rằng nó đã vượt qua tất cả các bài kiểm tra cần thiết”, ông Putin nói.

Sputnik V là một loại vắc xin véc tơ sử dụng một loại virus khác để thực hiện phản ứng miễn dịch vào tế bào người. Bộ Y tế Nga cho biết vắc xin COVID-19 cung cấp khả năng miễn dịch lâu dài khỏi vi rút. Theo Bộ Y tế, vắc xin này dự kiến sẽ cung cấp khả năng miễn dịch khỏi coronavirus trong tối đa hai năm.

Kirill Dmitriyev, người đứng đầu Quỹ đầu tư trực tiếp Nga (RDIF) tài trợ cho dự án vắc xin cho biết, Nga đã nhận được yêu cầu sản xuất một tỷ liều vắc xin COVID-19 từ 20 quốc gia. "Chúng tôi đã nhận được yêu cầu sơ bộ về việc mua hơn 1 tỷ liều vắc xin từ 20 tiểu bang. Chúng tôi sẵn sàng đảm bảo sản xuất hơn 500 triệu liều vắc xin cùng với các đối tác nước ngoài của chúng tôi ở năm quốc gia và chúng tôi có kế hoạch tăng năng lực sản xuất xa hơn," - ông Kirill Dmitriyev khẳng định.

Mặc dù vậy, theo dõi trên các kênh truyền thông, có thể nhận thấy nhiều đại diện Bộ Y tế thế giới bày tỏ nghi ngờ về vắc xin COVID-19 của Nga. Nhiều ý kiến cho rằng loại vắc xin này cần được thử nghiệm đầy đủ hơn mới cho kết quả chính xác.

Bộ trưởng Y tế Đức Jens Spahn cho biết, vắcxin Covid-19 của Nga chưa được kiểm tra đầy đủ, thêm mục đích là tạo ra một sản phẩm an toàn chứ không chỉ là lần đầu tiên bắt đầu tiêm chủng cho mọi người.

“Có thể rất nguy hiểm nếu bắt đầu tiêm chủng cho hàng triệu, hàng tỷ người quá sớm khi chưa có sự kiểm chứng đầy đủ". - Bộ trưởng Y tế Đức Jens Spahn nói trên đài truyền hình Deutschlandfunk. “Tôi sẽ rất vui nếu chúng tôi có một loại vắc xin ban đầu, tốt nhưng dựa trên những gì chúng tôi biết - và đó là vấn đề cơ bản, cụ thể là người Nga không nói với chúng tôi nhiều - điều này chưa được kiểm tra đầy đủ,” ông nói thêm.

Spahn cho biết điều quan trọng là phải thực hiện các nghiên cứu và thử nghiệm thích hợp và công khai kết quả để mọi người tin tưởng vào vắc xin. “Đó không phải là việc trở thành người đầu tiên bằng cách nào đó - mà là việc có một loại vắc xin hiệu quả, đã được thử nghiệm và đạt độ an toàn”, ông nói thêm khi được hỏi về vắc xin của Nga.

Cơ quan này lưu ý rằng vắc xin của Nga vẫn chưa vượt qua nghiên cứu giai đoạn 3, vì vậy Berlin không đàm phán “cùng phát triển vắc xin" với Moskva. 

Đồng quan điểm, Bộ trưởng Y tế Mỹ Alex Azar khẳng định: “Vấn đề không phải là quốc gia đầu tiên có vắc xin. Vấn đề là phải có một loại vắc xin an toàn, hiệu quả cho người dân Mỹ và người dân trên toàn thế giới.” Theo Bộ trưởng Y tế Mỹ, cần có dữ liệu minh bạch và dữ liệu này phải được đưa ra từ giai đoạn với 3 thử nghiệm lâm sàng để cho thấy một loại vắcxin an toàn và hiệu quả.

Trong khi đó, Bộ trưởng Y tế Israel cho biết, Israel sẽ kiểm tra vắc xin COVID-19 của Nga và tiến hành đàm phán để mua loại vắc xin này nếu đó là một sản phẩm nghiêm túc. “Chúng tôi đã thảo luận về các báo cáo từ trung tâm nghiên cứu ở Nga về việc phát triển vắc xin. Nếu chúng tôi tin rằng đó là một sản phẩm nghiêm túc, chúng tôi cũng sẽ cố gắng tham gia đàm phán". - ông nói thêm.

Ở một diễn biến khác, Tổng thống Rodrigo Duterte của Philippines đã ngỏ ý đặt mua vắc xin của Nga. Ông Duterte cho biết sẵn sàng nhận mũi tiêm đầu tiên trước mặt công chúng.

Duterte đưa ra tuyên bố trên sau khi nhận được đề nghị của Moscow về việc cung cấp vắc xin tiêm phòng cho Philippines. Bộ Y tế Philippines cho biết đã trao đổi với Quỹ Đầu tư Nhà nước RDIF về số lượng và việc thiết lập các phòng thí nghiệm sản xuất vắc xin tại Philippines. Tuy nhiên, mọi loại vắc xin đều phải tuân theo các quy trình của quốc gia và phải được Cơ quan quốc gia về an toàn thực phẩm và dược phẩm của Philippines phê chuẩn.

Ngoài Philippines, cũng có thêm một tiểu bang Paraná ở phía nam của Brazil đã bày tỏ sự quan tâm đến vắc xin của Nga. Chính quyền bang Paraná cho biết thống đốc bang sẽ gặp Đại sứ Nga ở Brazil để trao đổi về thỏa thuận sản xuất vắc xin COVID-19 mới.

Tính đến thời điểm hiện tại, đã có Israel đang thử nghiệm lâm sàng vắc xin mới của Nga. Theo Zeev Rotstein, người phụ trách Tổ chức y tế Hadassah Medical của Israel cho biết, họ đang tiến hành thử nghiệm lâm sàng lần thứ ba - cũng là lần cuối cùng với vắc xin COVID-19 của Nga.

Bộ trưởng Y tế Israel, bà Yuli Edelstein cho biết nếu như các thử nghiệm thành công, chính phủ Israel có thể sẽ đặt vấn đề với Nga. "Chúng tôi đã trao đổi với một trung tâm nghiên cứu ở Nga về việc phát triển vắc xin. Nếu họ cho thấy sản phẩm này thực sự hiệu quả thì chúng tôi sẽ tiến hành đàm phán". - bà Yuli Edelstein nói.

Bình luận về vấn đề này, Tarik Jasarevic - phát ngôn viên của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng, không nên thiếu sự cân nhắc về mức độ an toàn đối với các loại vắc xin ngừa COVID-19, với vắc xin Sputnik V của Nga cũng vậy. “Điều cực kỳ quan trọng là chúng ta áp dụng tất cả các biện pháp y tế cộng đồng mà chúng ta biết là có hiệu quả. Và chúng ta cần tiếp tục đầu tư và đẩy nhanh sự phát triển của những cách điều trị, những loại vắc-xin an toàn và hiệu quả”. - phát ngôn viên Tarik Jasarevic nói.

Với loại vắc xin được phát triển bởi Viện Gamaleya (Nga), mới được đăng ký với Bộ Y tế Nga, ông Jasarevic cho biết, WHO đang giữ liên lạc với các nhà chức trách ở Nga, và các cuộc thảo luận đang diễn ra, liên quan đến việc đánh giá chất lượng của vắc xin. “Việc đánh giá chất lượng của bất kỳ loại vắc-xin nào cũng cần sự xem xét rất khắt khe”. – ông Jasarevic nói thêm. 

Theo dự kiến, Nga sẽ sản xuất vắc xin Sputnik V trên quy mô lớn từ tháng 9/2020. Dự kiến đến cuối năm 2020, sản lượng vaccine sẽ tăng lên 200 triệu liều, trong đó sản xuất tại Nga 30 triệu liều. Một số quốc gia khác có quan hệ đối tác với Quỹ Đầu tư Nhà nước RDIF cũng sẽ tiến hành sản xuất, bao gồm Ấn Độ, Hàn Quốc, Brazil, ngoài ra còn có Ả rập Xê út, Thổ Nhĩ Kỳ và Cuba.