VCCI ủng hộ chính sách miễn thuế tiêu thụ đặc biệt với xe ôtô điện chạy pin

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến các bộ ngành, cơ quan liên quan về chính sách ưu đãi thuế đối với xe ôtô điện chạy pin. Góp ý cho chính sách này, Phòng Thương mại & Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết thống nhất và ủng hộ cao chính sách miễn thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ với những dòng xe ôtô chạy điện và pin. Đây là chính sách rất cần thiết để thúc đẩy việc sử dụng xe ôtô chạy pin, góp phần bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp nhiều tiềm năng này tại Việt Nam.

Về lộ trình và cách thức ban hành, VCCI đề nghị chính sách miễn thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ với những dòng xe ôtô chạy điện và pin cần được ban hành nhanh chóng, triển khai được ngay trên thực tế để phát huy hiệu quả tốt nhất của chính sách, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Với lệ phí trước bạ, VCCI cho rằng cần ưu tiên đưa dự thảo sửa đổi Nghị định về lệ phí trước bạ vào chương trình xây dựng pháp luật của Chính phủ sớm nhất.

Với thuế tiêu thụ đặc biệt, VCCI đề nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ, trình Quốc hội ban hành Nghị quyết thí điểm miễn thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ôtô chạy bằng pin trong thời gian nhất định thay vì chờ sửa tổng thể Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt. Bởi vì quy trình sửa đổi một đạo luật thuế như Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt với nhiều ngành khác nhau, lộ trình 2 kỳ họp sẽ mất rất nhiều thời gian. Chính vì vậy sẽ chậm đi vào thực tế, bỏ lỡ cơ hội thúc đẩy lĩnh vực ưu tiên phát triển.

Ngoài ra, VCCI cũng cho rằng cách thức này cũng hoàn toàn phù hợp với quy định tại Điều 15.2 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật về thẩm quyền và nội dung ban hành.

Tuy nhiên, VCCI cũng có những lưu ý khi triển khai thí điểm chính sách ưu đãi thuế đối với xe ôtô điện chạy pin.

Trước tiên, cần phải làm rõ phạm vi áp dụng của chính sách ưu đãi đối với loại phương tiện nào? Xe cá nhân dưới 9 chỗ hay cả những loại phương tiên khác, ví dụ như xe bus?

Thêm nữa, pháp luật về thuế tiêu thụ đặc biệt hiện có sự phân biệt giữa xe xăng và xe điện theo hướng khuyến khích xe điện. Cụ thể, thuế suất với xe ôtô dưới 9 chỗ chạy xăng ở mức 35-50%, trong khi xe điện là 15%. Việc đưa xe điện vào diện đối tượng không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt có thể gia tăng khoảng cách lớn về giá giữa xe xăng và xe điện. Tuy nhiên, thực tế, nhiều nước trên thế giới có chính sách phát triển xe điện ở nhiều mức độ, trong đó, có những chính sách hỗ trợ lớn vì vậy cũng có thể cân nhắc việc thử nghiệm chính sách này ở Việt Nam.

Đồng thời, trong quá trình thử nghiệm, VCCI cho rằng có thể cân nhắc cơ chế hạn ngạch, tức là áp dụng một hạn ngạch hỗ trợ tài chính theo từng năm. Một mặt, việc này sẽ giúp không tạo tác động quá tiêu cực đến các nhà sản xuất xe xăng cũng như ngân sách nhà nước. Mặt khác, việc này còn có thể đánh giá phản ứng và khả năng tiếp nhận của thị trường thông qua tỷ lệ khách hàng mua xe ôtô điện mà không có hỗ trợ tài chính qua từng năm.

Về lâu dài, để xác định xem xe điện có thực sự sạch hay không, VCCI cho rằng chính sách hỗ trợ bền vững cần xem xét một số điểm, trong đó có nguồn điện sử dụng để sạc pin lấy từ đâu? Nếu lấy từ năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió thì rõ ràng xe điện là sạch, còn nếu lấy từ lưới điện thì cần phải xem xét.

Sở dĩ Tesla giảm được nhiều phát thải bởi vì hệ số phát thải của lưới điện (Grid Emission Factor) của Mỹ trung bình rất thấp khoảng 0.456 kgCO2/kWh đặc biệt tại Bang California EF chỉ là 0.2 kgCO2/kWh, trong khi đó tại Việt Nam thì EF cao gần gấp đôi 0.8458 kgCO2/kWh. Như vậy, theo các chuyên gia hiệu quả giảm phát thải từ xe điện tại Việt Nam là không đáng kể, thậm chí có thể âm nếu như pin lithium cho xe điện không bền và hiệu suất không cao.

Để giải quyết vấn đề trên VCCI cho rằng nên có các trạm sạc năng lượng mặt trời hoặc các cửa hàng đổi pin trên đường, pin đổi được sạc từ năng lượng mặt trời. Do vậy, để đồng bộ và thực sự dẫn đến giảm phát thải khí nhà kính, đơn vị sản xuất cần xem xét đầu tư trạm nạp mà điện cung cấp từ nguồn năng lượng tái tạo. Đồng thời, đơn vị sản xuất cũng phải quan tâm đến phát thải và ô nhiễm môi trường của pin Lithium thải ra sau quá trình sử dụng. Việc thu hồi và tái chế pin sẽ phải thực hiện thế nào? Cần xây dựng quy trình thu hồi và xử lý pin để đảm bảo phát thải khí nhà kính của toàn bộ vòng đời xe điện là thấp hơn xe chạy nhiên liệu hoá thạch.