Thúc đẩy nền kinh tế số Việt Nam

Bộ Thông tin và Truyền thông trong một thông cáo báo chí cho biết, Việt Nam đã thực hiện các bước để nắm bắt cơ hội từ chuyển đổi kỹ thuật số, trở thành xu hướng phát triển lớn trên toàn thế giới.

Nhờ đổi mới công nghệ, chuyển đổi kỹ thuật số được dự báo sẽ thay đổi hầu hết các hình thức sản xuất và thương mại truyền thống và có thể định hình lại nền kinh tế thế giới.

Nền kinh tế kỹ thuật số Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, mang lại những đóng góp quan trọng cho nền kinh tế của đất nước. Theo một nghiên cứu, nền kinh tế kỹ thuật số Việt Nam được định giá khoảng 3 tỷ USD vào năm 2015, tăng lên 9 tỷ USD vào năm 2018 và dự kiến sẽ đạt 30 tỷ USD vào năm 2025.

Trong vài năm qua, Việt Nam đã chứng kiến sự gia tăng trong mua sắm trực tuyến. Sự bùng nổ của thương mại điện tử và sự xuất hiện của các mô hình kinh doanh mới trên Internet, như kinh tế nền tảng hay nền kinh tế chia sẻ, đã thay đổi thói quen tiêu dùng của nhiều công dân.

Thương mại điện tử là lĩnh vực phát triển nhanh nhất, tăng trưởng khoảng 30% mỗi năm, với doanh thu năm 2018 đạt khoảng 8 tỷ USD và ước tính sẽ đạt ít nhất 10 tỷ USD vào năm 2020.

Các doanh nghiệp viễn thông tại Việt Nam cũng đã phát triển với doanh thu khoảng 6,1 tỷ USD, tạo ra hơn 851.000 việc làm. Trong ngành kinh doanh nội dung số, ngành quảng cáo trực tuyến đang phát triển nhanh chóng, với doanh thu dự báo hơn 1 tỷ USD vào năm 2020, cao gấp ba lần so với con số năm 2016.

Theo đánh giá của Viện Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), trong 10 năm qua, nền kinh tế kỹ thuật số Việt Nam đã không ngừng phát triển cả về cơ sở hạ tầng và thị trường kinh doanh.

Tuy nhiên, sự bùng nổ của một nền kinh tế kỹ thuật số cũng đi kèm với nhiều thách thức. Ngoài các vấn đề về thể chế và pháp lý, an ninh mạng là một rủi ro lớn. Theo thống kê từ Trung tâm an ninh mạng quốc gia, năm 2018, quốc gia này đã chứng kiến hơn 10.000 vụ tấn công mạng.

Trưởng nhóm ứng phó khẩn cấp máy tính cho biết, Việt Nam nằm trong số ba quốc gia hàng đầu (sau Ấn Độ và Trung Quốc) trong tình trạng báo động đỏ với một số lượng lớn botnet (mạng máy tính bị nhiễm phần mềm độc hại và do tội phạm mạng chỉ huy từ xa) kiểm soát trái phép địa phương máy tính.

Một thách thức đáng chú ý khác nằm ở quá trình hội nhập. Việt Nam là một phần của một số hiệp định thương mại phát triển nhất trên thế giới, như Hiệp định toàn diện và tiến bộ về quan hệ đối tác xuyên Thái Bình Dương và Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU.

Nhiều quốc gia đã xác định chuyển đổi kỹ thuật số là một con đường quan trọng cho sự phát triển của họ. Hội nhập tạo ra áp lực cạnh tranh từ các quốc gia khác; tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để Việt Nam tiếp cận với kiến thức và công nghệ mới nổi.

Để tăng trưởng bền vững của nền kinh tế, những vấn đề này đòi hỏi các giải pháp hỗ trợ đồng bộ và nỗ lực từ cả khu vực tư nhân và công cộng.

Một chuyên gia về chuyển đổi kỹ thuật số đã đề xuất việc tạo ra các hành lang pháp lý thuận lợi với các tài liệu quy phạm phù hợp với nền kinh tế kỹ thuật số.

Chính phủ và khu vực tư nhân cần nâng cấp cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và trang bị các giải pháp công nghệ kỹ thuật số hiện đại để triển khai các ứng dụng kỹ thuật số được kết nối thông minh, tăng tốc các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt và nâng cao hiệu quả của quản trị điện tử.

Cũng cần có ưu đãi thuế cho các hoạt động đầu tư khi phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số và bảo mật thông tin. Các chuyên gia đã khuyến nghị triển khai các dịch vụ 5G vì nó sẽ tạo ra một cơ sở tốt cho kết nối.

Nhân lực CNTT cũng đóng một vai trò quan trọng. Các chương trình đào tạo nguồn nhân lực của đất nước nhằm mục đích đẩy nhanh việc xã hội hóa giáo dục CNTT, đặc biệt là cập nhật các chương trình đào tạo liên quan đến các xu hướng công nghệ mới, như IoT và AI, và cung cấp cho sinh viên quyền truy cập vào lĩnh vực này càng sớm càng tốt.

Xác định chuyển đổi số, kinh tế số, xã hội số là chủ đề trọng tâm của Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, công nghệ mới, đổi mới sáng tạo là động lực cho sự phát triển bền vững, bao trùm cho Việt Nam.

Cần sử dụng công nghệ nhiều hơn, nhất là công nghệ mới, công nghệ số để giải quyết các bài toán của ngành, của xã hội. Đặc biệt trong công nghiệp ICT, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng về phát triển doanh nghiệp công nghệ Việt Nam, về "Make in Vietnam".

Theo đó, sẽ thúc đẩy phát triển các loại doanh nghiệp, gồm doanh nghiệp thương mại, dịch vụ chuyển sang làm công nghệ, công nghiệp; các doanh nghiệp ICT cần hoạt động theo sứ mạng mới phát triển công nghệ Việt Nam chuyển đổi số cho đất nước theo hướng doanh nghiệp tư vấn, chuyển giao công nghệ cho các doanh nghiệp khác; doanh nghiệp start-up và các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và mô hình kinh doanh mới.

Bộ sẽ có quy định về thử nghiệm chính sách Sandbox, đặc khu về thử nghiệm công nghệ, mô hình kinh doanh mới; triển khai Trung tâm chính sách cho cách mạng công nghiệp 4.0; thúc đẩy nghiên cứu sản xuất thiết bị 5G để năm 2020 Việt Nam có thiết bị 5G. Tất cả cho mục tiêu thúc đẩy chuyển đổi số, tiến lên nền kinh tế số vững mạnh của Việt Nam.