Việt Nam tiêu thụ hơn 4 tỉ lít bia trong năm 2017: Mừng hay lo?

Con số này đã sát mục tiêu đạt 4,1 tỉ lít bia vào năm 2020 trong quy hoạch phát triển ngành bia, rượu, nước giải khát Việt Nam do Bộ Công thương phê duyệt. Với dân số 93,7 triệu người hiện nay, ước tính mỗi người dân Việt Nam uống gần 43 lít bia/năm.

Dự báo mức tiêu thụ này sẽ còn tiếp tục gia tăng vì theo quy hoạch của Bộ Công thương, đến năm 2035, cả nước sản xuất khoảng 5,5 tỉ lít bia và dự kiến với dân số khi đó ở mức 105 triệu người thì trung bình mỗi người dân Việt sẽ “cạn chén” 52 lít bia mỗi năm.

Đáng chú ý, lượng rượu bia trung bình sử dụng trên thế giới không tăng trong vòng một thập niên qua, trong khi ở Việt Nam lại tăng trưởng theo chiều "thẳng đứng". Thống kê cho thấy, năm 2008 Việt Nam mới đứng thứ 8 châu Á về tiêu thụ bia, nhưng 8 năm sau (2016) đã trở thành quốc gia tiêu thụ nhiều thứ 3 trong khu vực, chuẩn bị “xếp cùng mâm” với Nhật Bản và Trung Quốc.

Mặc dù nhiều doanh nghiệp vẫn than khó khi mức thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng bia đã tăng lên 60% từ năm 2017 và tiếp tục tăng lên 65% từ đầu năm 2018 nhưng với lượng tiêu thụ liên tục gia tăng, doanh số và lợi nhuận của các công ty ngành bia vẫn tăng.

Chỉ riêng Tổng Công ty bia - rượu - nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) đã bán ra thị trường gần 1,73 tỉ lít bia, tăng 8% và lợi nhuận sau thuế đạt 4.824 tỉ đồng, tăng 4% so với năm 2016. Đơn vị này đặt mục tiêu bán được hơn 1,8 tỉ lít bia trong năm nay và sẽ phấn đấu lên mức 2 tỉ lít trong những năm sau.

Với thành tích này thì nên mừng hay lo khi Việt Nam là quốc gia dẫn đầu thế giới về tỉ lệ nam giới trưởng thành sử dụng rượu bia? Nghiên cứu mới nhất của Bộ Y tế và WHO cho thấy hơn 77% nam giới trưởng thành có sử dụng rượu bia và gần một nửa uống ở mức gây nguy hại. Theo ông Trần Quốc Bảo, Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế, tỉ lệ uống rượu bia ở nam giới trưởng thành hiện Việt Nam đứng đầu thế giới (chiếm đến 77%). Tỉ lệ này ở châu Mỹ là 70%, châu Phi 40%, châu Á 73% và tính chung toàn thế giới là 48%.

Một thực tế đáng báo động là việc sử dụng rượu bia ở nam giới ngày càng trẻ. Theo nghiên cứu trên, tuổi bắt đầu uống rượu bia cũng sớm hơn so với các điều tra trước, với 43% học sinh uống cốc đầu tiên trước 14 tuổi; 22,5% học sinh từng uống rượu say ít nhất một lần.

Trước thực trạng này, ông Nguyễn Phương Nam - chuyên gia của WHO tại Việt Nam, đặt câu hỏi: “Việt Nam là quốc gia khởi nghiệp hay quốc gia say xỉn?”. Một chuyên gia khác dẫn lời của đoàn chuyên gia nước ngoài khi đến Hà Nội làm việc nói rằng: “Ở Hà Nội, tìm nhà vệ sinh khó, tìm thư viện khó nhưng quán nhậu thì khắp nơi!”.

Để có được tăng trưởng “ổn định” của ngành bia rượu suốt hàng chục năm qua là bởi bây giờ hễ bước chân ra ngoài đường là có thể “vấp” phải một quán nhậu nào đó. Quán bia, quán rượu mọc như rừng, có thể dựng “dã chiến” ở bất cứ đâu, từ nhà hàng sang trọng vài sao đến một góc vỉa hè cuối phố. Bên cạnh đó, người Việt rất nhiệt tình, đã ngồi vào bàn cùng các “chiến hữu” thì phải hết mình, tới bến, rót “căng mặt trống”, cạn ly “không còn long đen”, hết bia lại chuyển sang rượu…