Vụ kiểm tra đột xuất 4 tàu du lịch Hạ Long: Có dấu hiệu “sách nhiễu” doanh nghiệp?

4 con tàu lần lượt bị đoàn thanh tra liên ngành kiểm tra bao gồm: tàu du lịch Tùng Vân 66 QN-6242, Thành Công 09 QN-3555, Quảng Nam 08 QN-1581, Phong Hải QN-6091. Câu chuyện thanh kiểm tra như thế này có lẽ sẽ chìm vào quên lãng như bao lần khác nếu không có một ngày bị rò rỉ thông tin đoàn kiểm tra “ăn tiền” doanh nghiệp…

“Trận đánh”… bất ngờ

Lúc đó là đầu tháng 2/2020, dịch COVID-19 bắt đầu bùng phát, việc vận chuyển khách du lịch bắt đầu lao đao vì hàng loạt khách hủy tour, tuyến. Cả 4 tàu du lịch trong diện bị thanh tra kiểm tra đều rất ngạc nhiên và bức xúc khi bị bất ngờ gọi tên. Một số tàu dù đang lênh đênh chở khách trên vịnh, họ liền phải tức tốc quay đầu vào bờ. Các chủ tàu cho biết, đoàn kiểm tra đến chỉ nói là họ nhận được phản ánh của khách hàng qua đường dây nóng. Họ có đưa ra một hai tấm ảnh nhưng đó chỉ là những lỗi rất nhỏ, không đáng để phải lập cả một đoàn kiểm tra liên ngành hùng hậu như thế này.

Anh Ngô Văn Nam, chủ tàu Quảng Nam 08 QN-1581 cho biết, ngày 6/2 anh nhận được giấy mời thông báo về việc chiều 7/2 (ngay ngày hôm sau) phải đưa phương tiện vào kiểm tra. “Cuộc kiểm tra hết sức bất ngờ khiến tôi cảm thấy hoàn toàn bị động và không thoải mái, cũng hoàn toàn không biết lý do vì sao cũng như lỗi mình mắc phải là gì. Tại thời điểm kiểm tra, đoàn chỉ cho tôi xem hình ảnh chụp khu tập kết đồ thực phẩm rau cỏ lộn xộn phía sau tàu và một hình ảnh sắt đằng sau lái tàu có vết hoen ố do han gỉ”.

Ông Ngô Thanh Tùng, Chủ tàu Tùng Vân 66 QN 6242 cho biết “tại thời điểm kiểm tra, tôi cũng không biết mình bị lỗi gì mà phải kiểm tra và cũng hoàn toàn bị động. Khi đoàn sang kiểm tra tàu tôi, có cho tôi xem lỗi vi phạm là hình ảnh mặt đá bàn bếp bị nứt một góc nhỏ. Sau đó, đoàn đã kiểm tra mở rộng ra đầy đủ các hệ thống, trang thiết bị trên tàu với những tiêu chí như đánh giá chất lượng tàu hàng năm, tuy nhiên, tất cả các trang thiết bị trên tàu đều hoạt động tốt, chỉ mắc lỗi trên là góc đá mặt bếp bị nứt. Do hôm sau là thứ Bảy đúng vào ngày Rằm tháng Giêng nên tôi xin đoàn thứ hai đầu tuần sẽ khắc phục. Ngay ngày thứ 2, tôi đã khắc phục xong, quay phim chụp ảnh báo cáo lại cho đoàn”.

Riêng trường hợp của anh Trần Văn Hiến, chủ tàu Phong Hải QN-6091 khá đặc biệt. Trong tấm ảnh mà đoàn kiểm tra đưa ra thì tàu của anh Hiến có một vết ố vàng. Anh Hiến cho biết, anh sửa chữa tàu thường xuyên nên sau cơn mưa, anh đã sơn lại tàu cho đẹp vì vậy, tại thời điểm đoàn đi kiểm tra đến thì vết ố vàng đó không còn nữa. Anh ngạc nhiên là đoàn công tác lại cứ hỏi đi hỏi lại anh tại sao lại không còn vết đó. Đoàn đã bắt anh Hiến phải xác nhận rằng anh Hiến đã phải đưa tàu vào xưởng sửa chữa và yêu cầu anh Hiến phải ký. Anh Hiến rất thắc mắc, rằng tại sao đoàn phải làm như vậy?

Một số chủ tàu chia sẻ, “cảm giác của chúng tôi như là bị đe dọa, gây cho chủ tàu sự sợ hãi như là hoạnh họe, tìm thêm lỗi khác”… Và vì thấy đoàn công tác có thái độ rất “căng” như vậy, sợ “lôi thôi lại bị làm lớn chuyện”, nên các chủ tàu mặc dù đang rất khó khăn vì doanh thu giảm sút nhưng đã bàn nhau là phải bồi dưỡng đoàn, với lại “việc này cũng đã thành tiền lệ rồi?!” (một chủ tàu giấu tên nói). Anh Trần Văn Hiến cho biết, các chủ tàu thống nhất là mỗi tàu 5 triệu, đưa cho anh Tùng, chủ tàu Tùng Vân vì đây là tàu kiểm tra cuối cùng. Anh Hiến có xác nhận là “đưa cho anh Tùng là 5 triệu, còn anh Tùng đưa cho ai thì anh Hiến không rõ”.

Anh Vũ Đức Cung, chủ tàu Thành Công QN 3555 cũng cho biết “Tôi và 3 tàu đóng góp tiền để bồi dưỡng cho tổ công tác, mỗi tàu là 5 triệu đưa cho anh Tùng là chủ tàu Tùng Vân đưa cho tổ công tác. Còn anh Tùng đưa cho ai thì tôi không rõ”.

Và đoàn kiểm tra… “bất thường”?

Ông Nguyễn Văn Phượng, Chi hội phó Chi hội tàu du lịch Hạ Long, người cũng được ông Hoàng Mạnh Hà, tổ trưởng tổ công tác hội đồng mời tham gia kiểm tra 4 con tàu trên cho biết, khi tổ công tác đến, ông Phượng đã yêu cầu tổ công tác hội đồng cung cấp tư liệu, chứng cứ về phản ánh của khách hàng về chất lượng tàu du lịch qua đường dây nóng của UBND thành phố Hạ Long nhưng Tổ công tác hội đồng đã nhất định không đưa ra. Mặt khác, bản thân chủ tàu là người bị kiểm tra, phải được biết rõ lỗi tàu mình mắc để đối chứng hoặc rút kinh nghiệm.

“Do không đồng tình với cách thức kiểm tra của đoàn cũng như không đồng tình việc các tàu chỉ mắc lỗi nhỏ và thông thường, hoàn toàn không ảnh hưởng đến chất lượng an toàn kỹ thuật của tàu nên tôi đã có phản ứng dẫn đến bất đồng quan điểm với đoàn nên sau khi kiểm tra xong tàu Phong Hải QN 6091, tôi đã không tham gia cùng Đoàn đi kiểm tra 3 tàu còn lại nữa mà bỏ về”, ông Phượng cho biết.

Ông Đào Mạnh Lượng, Chi hội trưởng Chi hội tàu du lịch Hạ Long nói “Việc kiểm tra với những chứng cứ như vậy rất không thuyết phục, vì với những lỗi như thế chỉ cần gửi văn bản nhắc nhở và yêu cầu khắc phục là được, không nhất thiết phải thành lập cả một đoàn kiểm tra liên ngành hùng hậu lên tới 11 người. Hiệp hội Du lịch Quảng Ninh và các cơ quan chức năng của TP Hạ Long và tỉnh Quảng Ninh cần xem xét kiểm tra, làm rõ những vấn đề trên”.

Rõ ràng, vi phạm này không đến mức phải thành lập cả một đoàn liên ngành kiểm tra đánh giá chất lượng tàu như vậy, sẽ khiến các chủ tàu bức xúc, mệt mỏi, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh khiến ngành du lịch phải “sống dở chết dở”. Điều quan trọng nữa, nên chăng, các cấp chính quyền Quảng Ninh cần xem xét lại căn cứ pháp lý của việc thành lập Tổ công tác Hội đồng đánh giá chất lượng theo Giấy mời số 01/TCT như vậy là có đúng thẩm quyền không, có cần thiết không? Nếu chúng ta không làm rõ được thì những việc kiểm tra như thế này sẽ thành tiền lệ, bất cứ khi nào Tổ công tác cũng có thể thành lập được đoàn để đi kiểm tra tất cả các tàu khác với những lỗi rất chi là …. “vô thưởng vô phạt”.

Diễn đàn Doanh nghiệp sẽ tiếp tục cập nhật diễn biến vụ việc tới độc giả.