“1001” lý do tăng thuế của Bộ Tài chính

“Đánh thuế nhà có trị giá từ 700 triệu dựa theo thông lệ quốc tế”

Lý giải về đề xuất này, ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) khẳng định: "Cần có Luật Thuế Tài sản để đảm bảo mở rộng cơ sở thuế, bao quát nguồn thu thuế tài sản. Từ đó tăng cường quản lý nhà nước đối với tài sản, đồng thời có thêm nguồn lực đầu tư".

Đối tượng chịu thuế có hai phương án: Phương án 1 là đánh thuế nhà ở; nhà và công trình thương mại dịch vụ. Phương án 2 chỉ đánh thuế nhà ở.

Việc tính thuế sẽ được xác định theo 2 cách: theo giá trị tài sản và theo diện tích. Đối với việc đánh thuế theo diện tích, đây là cách là đơn giản, thuận lợi trong việc tính thuế, không thay đổi theo thời giá.

“Đối với cách đánh thuế theo giá trị tài sản, đây là cách làm đảm bảo được công bằng xã hội khi chỉ tính thuế đối với nhà có giá trị vượt ngưỡng. Theo tiêu chí này, cũng sẽ phân biệt được các loại nhà khác nhau”, Bộ Tài chính khẳng định.

Bộ Tài chính theo đó đề nghị lấy ngưỡng không chịu thuế theo giá trị tài sản để đánh thuế tài sản đối với nhà. Hiện đã có 2 ngưỡng được đưa ra: 700 triệu đồng hoặc 1 tỷ đồng.

Về mức thuế suất, Bộ Tài chính khẳng định: Cách tính này dựa theo kinh nghiệm quốc tế đã định mức thuế thấp nhất là 0,2%, mức thuế suất chung có 2 phương án là 0,3% hoặc 0,4%.

Cuối cùng, Bộ Tài chính đề nghị thực hiện theo phương án thuế suất 0,4% với ngưỡng không chịu thuế đối với nhà là 700 triệu đồng. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng thông tin thêm rằng dự kiến năm 2020 dự thảo này sẽ được đưa ra trình Quốc hội thảo luận và cho ý kiến.

“Tăng khung thuế môi trường xăng dầu để bảo vệ lợi ích quốc gia”

Tại họp báo quý I/2017 của Bộ Tài chính diễn ra chiều 10/4/2017, ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) khẳng định: Thuế nhập khẩu đang bị cắt giảm theo thỏa thuận quốc tế, còn giá bán lẻ xăng dầu Việt Nam lại thấp hơn các nước có chung đường biên giới và nhiều nước trong khu vực. Đây chính là lý do khiến Bộ Tài chính phải đề xuất điều chỉnh khung thuế BVMT với mặt hàng này.

“Sau khi phân tích tình hình trên thị trường xăng dầu thế giới, giá xăng dầu Việt Nam so với các nước trên thế giới cũng như các nước có biên giới liền kề. Chúng tôi nhận định rằng nếu không điều chỉnh thuế BVMT với xăng dầu sẽ gây thiệt hại cho lợi ích quốc gia. Một biểu hiện cụ thể là các doanh nghiệp xăng dầu trong nước đã cùng các đối tác xuất khẩu nước ngoài rục rịch điều chỉnh giá xăng dầu”, ông Thi nói.

Tại một cuộc họp báo khác vào chiều 26/5/2017, quan điểm này tiếp tục được ông Phạm Đình Thi nhắc lại.

“Việc tăng khung thuế để bảo đảm lợi ích quốc gia trong trường hợp giá dầu thế giới có biến động lớn; tránh chênh lệch nhiều về giá bán xăng dầu của Việt Nam với các nước có chung đường biên giới. Đồng thời, nhằm nâng cao hơn nữa trách nhiệm và nhận thức của tổ chức, cá nhân đối với môi trường và khuyến khích sản xuất, sử dụng hàng hóa thân thiện với môi trường; bảo đảm thực hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế về bảo vệ môi trường”.

Đặc biệt, Bộ Tài chính không chỉ đề xuất sửa đổi khung thuế suất BVMT đối với mặt hàng xăng dầu mà còn với cả nilon, dung dịch HCFC... những loại hàng hóa gây tác động xấu đến tầng ozon.

“Người thu nhập thấp không chịu nhiều tác động bởi VAT”

Tại tọa đàm trực tuyến “Những điểm nhấn trong sửa đổi 5 Luật thuế” do Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức hôm nay (12/9), bà Lê Thị Mai Liên, Trưởng ban Chính sách tài chính công – Viện Chiến lược và Chính sách tài chính (Bộ Tài chính) cho rằng việc tăng thuế VAT không tác động quá nhiều đến nhóm người có thu nhập thấp bởi việc sửa đổi luật thuế lần này cần nhìn trên giác độ tổng thể.

Theo bà Liên, ngoài việc tăng thế GTGT, cơ quan soạn thảo cũng đề suất giảm thuế thu nhập. Theo quy định hiện hành, 25 nhóm hàng hóa dịch vụ không chịu thuế GTGT nhóm thu nhập thấp chủ yếu là sử dụng hàng hóa dịch vụ không chịu thuế GTGT hoặc chịu thuế ở mức thấp như nhóm hàng hóa y tế, giáo dục, nhóm hàng hóa về khám chữa bệnh, dịch vụ tươi sống, sản xuất nông nghiệp.

Về phía doanh nghiệp bà Liên cho rằng, việc tăng thuế sẽ không ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của doanh nghiệp.

“Xét về bản chất, thuế VAT đánh vào tiêu dùng cuối cùng của người tiêu dùng, doanh nghiệp chỉ là người thu hộ. Khi tăng VAT là đánh trên cả hàng hóa nhập khẩu và hàng hóa trong nước. Như vậy về cơ bản không ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của doanh nghiệp”, bà Liên nói.

Bà Liên cũng cho rằng về lý thuyết thì tăng VAT cũng có ảnh hưởng đến chỉ số giá tiêu dùng, tuy nhiên mức độ thế nào phải phụ thuộc vào quy mô, khối lượng hàng hóa tiêu dùng và các yếu tố vĩ mô khác như lạm phát, cung tiền… Tuy nhiên theo dự báo chỉ số giá hiện nay ở mức thấp. Với điều kiện vĩ mô hiện tại, yếu tố lạm phát không lớn.

Theo bà Liên việc sửa đổi 5 Luật thuế cần được nhìn nhận trên tổng thể, tức là khi tăng VAT thì cũng đã giảm thuế thu nhập.

Bên cạnh đó, theo quy định hiện hành, trong 25 nhóm hàng hóa không chịu VAT thì nhóm thu nhập thấp chủ yếu sử dụng nhóm hàng không chịu thuế hoặc chịu thuế thấp.

Theo khảo sát điều tra mức sống dân cư 2014 do Tổng cục Thống kê công bố, người có thu nhập thấp sử dụng 59,6% thu nhập cho lương thực thực phẩm, còn người thu nhập cao là 39,6%. Trong khi đó y tế, giáo dục và nhóm sản xuất lương thực thực phẩm cũng không chịu thuế, người bán ra chỉ chịu 5% nên việc điều chỉnh thuế lần này sẽ không tác động quá nhiều đến người có thu nhập thấp.

Tuy nhiên, bà Liên cũng lưu ý việc tăng thuế suất phổ thông VAT từ 10 – 12% cũng có tác động nhất định đến người có thu nhập thấp, đặc biệt là nhóm người dễ bị tổn thương. “Chính phủ cần có các chính sách hỗ trợ khác, chẳng hạn như đã có chính sách hỗ trợ tiền điện, tiền bảo hiểm, học phí…”

“Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt vì lo dân béo phì?”

Lý do này được Bộ Tài chính đưa ra tại đề nghị sửa đổi luật thuế tiêu thụ đặc biệt theo hướng bổ sung nước ngọt vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt với mức thuế suất 10%, áp dụng từ năm 2019.

Theo Bộ Tài chính, nước ngọt bao gồm loại có ga, không ga, tăng lực, thể thao, trà, cà phê uống liền đóng gói, trừ nước trái cây, nước rau quả 100% tự nhiên, sữa.

Các loại sản phẩm này là loại nước giải khát được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, việc sử dụng đồ uống có đường gắn liền với tăng năng lượng nạp vào cơ thể, tăng cân và béo phì và nhiều ảnh hưởng xấu đến cơ thể bao gồm tim mạch và tiểu đường.

Theo Bộ Tài chính, tỷ lệ người trưởng thành ở Việt Nam bị thừa cân, béo phì chiếm khoảng 25% dân số. Thừa cân, béo phì là yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh không lây nhiễm…

Do đó, để định hướng và hạn chế tiêu dùng các loại đồ uống có đường, Bộ Tài chính đề nghị bổ sung nước ngọt vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt với mức thuế suất 10% áp dụng từ năm 2019.

“Mất niềm tin là mất tất cả”

Dù đã viện dẫn rất nhiều lý do tưởng chừng như thuyết phục như: phù hợp với thông lệ quốc tế, bảo vệ môi trường, người nghèo ít bị tác động… nhưng dường như những đề xuất này của Bộ Tài chính lại không nhận được sự đồng tình của dư luận. Mỗi lần đề xuất tăng thuế là mỗi lần dư luận dấy lên một luồng tranh cãi nảy lửa.

Ngay tại đề xuất tăng thuế gần đây nhất, đề xuất đánh thuế nhà ở trên 700 triệu đồng vấp phải sự phản ứng dữ dội trong công chúng. Nói như chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu thì: “Hiện tại, nhà nước đang đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ người dân mua nhà và nhiều người có thu nhập thấp đang cần chỗ ở. Nên khi nghĩ đến việc đánh thuế nhà ở thì cần phải xem việc này có ảnh hưởng tiêu cực đến chính sách hỗ trợ người dân mua nhà hay không".

Nhìn rộng hơn, dự thảo Nghị quyết ban hành Chương trình hành động cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp đang được Chính phủ xem xét ban hành sắp tới cũng chỉ rõ, doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, rào cản trong đầu tư, kinh doanh.

Dự thảo Chương trình hành động của Chính phủ đặt mục tiêu cắt giảm đáng kể chi phí tuân thủ quy định pháp luật, cả chính thức và không chính thức cho doanh nghiệp. Đồng thời, tạo dựng một môi trường kinh doanh chi phí thấp, ổn định, dễ tiên liệu; khuyến khích đầu tư, gia nhập thị trường và cạnh tranh. Theo kế hoạch, Nghị quyết trên sẽ được Chính phủ ban hành trong tháng 4/2018. 

Nhưng với những đề xuất như Bộ Tài chính, liệu doanh nghiệp có đủ niềm tin để kinh doanh, người dân có đủ niềm tin để tiêu dùng? Câu trả lời này chắc không chỉ cần Bộ Tài chính trả lời.

DĐDN sẽ tiếp tục thông tin.