Bài học đắt giá từ những quảng cáo sai lệch

Quảng cáo là một công cụ mạnh mẽ giúp thương hiệu kết nối với khách hàng, thúc đẩy doanh thu và xây dựng lòng trung thành. Tuy nhiên, việc sử dụng quảng cáo một cách thiếu trung thực lại là con dao hai lưỡi, không chỉ gây tổn thất lớn về danh tiếng mà còn kéo theo những hậu quả pháp lý nghiêm trọng.

Gần đây, hai công ty lớn tại Việt Nam là Sharp Việt Nam và AQUA Việt Nam đã bị Cục Quản lý cạnh tranh xử phạt vì quảng cáo sai lệch, gây hiểu lầm cho người tiêu dùng. Phán quyết này không chỉ là bài học cho hai thương hiệu trên, mà còn là lời cảnh báo đối với các doanh nghiệp khác hoạt động trong lĩnh vực đầy cạnh tranh này.

Theo đó, công ty TNHH Điện tử Sharp Việt Nam đã bị phạt 200 triệu đồng do quảng cáo không đúng sự thật về sản phẩm máy lọc không khí AIOT FP-J80EV-H. Theo kết luận của cơ quan chức năng, công ty này đã cung cấp thông tin sai lệch để thu hút khách hàng từ các đối thủ cạnh tranh. Hành vi này vi phạm Luật Cạnh tranh của Việt Nam, làm ảnh hưởng đến lòng tin của người tiêu dùng và sự công bằng trên thị trường.

Tương tự, AQUA Việt Nam, một công ty có trụ sở tại Khu công nghiệp Biên Hòa 2, Đồng Nai, cũng chịu mức phạt tương tự vì đã đưa ra thông tin gây hiểu lầm về hai sản phẩm là tủ lạnh Side-by-Side AQR-S682XA và máy lạnh Inverter AQA-KCRV10WNZA. Các hành vi quảng cáo sai sự thật của AQUA bị xác định là nhằm thu hút khách hàng từ các thương hiệu khác, phá vỡ tính cạnh tranh lành mạnh trong ngành.

Cả hai doanh nghiệp đều được yêu cầu công khai cải chính thông tin trên các nền tảng chính thức của mình, nhằm khắc phục hậu quả và lấy lại lòng tin từ người tiêu dùng. Tuy nhiên, tổn thất về uy tín và hình ảnh thương hiệu chắc chắn sẽ không thể khôi phục chỉ bằng một lời xin lỗi hay hành động sửa sai.

Trên thực tế, Sharp và AQUA không phải là những cái tên đầu tiên bị xử phạt vì quảng cáo sai lệch. Trong quá khứ, không ít thương hiệu tại Việt Nam đã gặp vấn đề pháp lý liên quan đến việc quảng cáo sai sự thật. Ví dụ, năm 2019, công ty quảng cáo mỹ phẩm Thorakao bị xử phạt vì không chứng minh được tác dụng sản phẩm như cam kết. Hay như Tập đoàn Unilever Việt Nam cũng đã từng bị nhắc nhở về các chiến dịch quảng cáo dầu gội và sản phẩm tẩy rửa với nội dung phóng đại, không được kiểm chứng.

Ngoài ra, các thương hiệu thực phẩm chức năng cũng thường xuyên bị kiểm tra và xử phạt do quảng bá vượt mức về công dụng chữa bệnh của sản phẩm. Trong khi các cơ sở thẩm mỹ cũng bị phát hiện sử dụng hình ảnh và video “diễn” hoặc chỉnh sửa để làm tăng hiệu quả dịch vụ, dẫn đến nhiều vụ xử phạt gần đây theo quy định tại Luật Quảng cáo 2012.

Trên bình diện quốc tế, các thương hiệu lớn cũng từng chịu thiệt hại nghiêm trọng vì quảng cáo gây hiểu lầm. Điển hình là Volkswagen với vụ bê bối “Dieselgate” khi công ty quảng cáo xe của mình là “sạch” nhưng thực tế gian lận về lượng khí thải, dẫn đến khoản phạt hàng tỷ USD và sự mất niềm tin lớn từ khách hàng. Tương tự, năm 2010, Activia (Dannon) ở Mỹ cũng bị phạt 45 triệu USD vì quảng cáo sai sự thật về lợi ích sức khỏe của sữa chua.

Những trường hợp này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ các quy định pháp luật và hiểu rõ văn hóa cũng như kỳ vọng của khách hàng tại mỗi thị trường. Đối với các doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam, việc nhận thức và áp dụng nghiêm túc luật pháp địa phương, đặc biệt là Luật Cạnh tranh và Luật Quảng cáo, không chỉ bảo vệ họ khỏi rủi ro pháp lý mà còn duy trì uy tín thương hiệu trong mắt người tiêu dùng.

Rõ ràng, trong bối cảnh thị trường bão hòa, các thương hiệu thường bị cuốn vào vòng xoáy cạnh tranh để giành thị phần. Điều này có thể dẫn đến việc các công ty chạy theo lợi nhuận trước mắt, bỏ qua yếu tố trung thực trong thông điệp quảng cáo. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp quốc tế, như Sharp và AQUA, có thể không hiểu rõ hoặc đánh giá thấp các quy định nghiêm ngặt về quảng cáo tại Việt Nam. Điều này dẫn đến việc không tuân thủ các tiêu chuẩn pháp lý và văn hóa, khiến họ dễ bị xử phạt.

Ngoài ra, thay vì đầu tư vào việc xây dựng lòng tin lâu dài, nhiều doanh nghiệp chọn cách đốt cháy giai đoạn bằng các chiến dịch quảng cáo không trung thực. Đây là chiến lược ngắn hạn có thể mang lại lợi ích tức thời, nhưng hậu quả về sau lại rất nặng nề.

Quy định pháp luật ở mỗi quốc gia đều khác nhau, và việc vi phạm các quy định này không chỉ dẫn đến hậu quả tài chính mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh của thương hiệu. Do đó, các doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty đa quốc gia, cần đầu tư vào việc nghiên cứu luật pháp và văn hóa sở tại. Đây không chỉ là yêu cầu để tránh rủi ro mà còn là yếu tố cốt lõi để xây dựng mối quan hệ bền vững với khách hàng.

Nhìn chung, các trường hợp của Sharp và AQUA vừa qua là những bài học quý giá cho mọi thương hiệu hoạt động tại Việt Nam. Trung thực trong quảng cáo không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là yếu tố quyết định đến sự tồn tại và phát triển bền vững của doanh nghiệp. Trong môi trường kinh doanh ngày càng cạnh tranh, việc tuân thủ luật pháp và tôn trọng giá trị văn hóa địa phương chính là cách hiệu quả nhất để xây dựng lòng tin từ người tiêu dùng và duy trì vị thế trên thị trường.