Bibica sẽ về tay ai?

KHÁNH HÀ• 28/12/2020 11:00

Sắp tới đây, khi Lotte thoái hết vốn, Bibica sẽ trở thành thương hiệu Việt hiếm hoi thoát khỏi vòng xoáy thâu tóm từ nhà đầu tư nước ngoài nhờ sự hợp sức của các doanh nghiệp trong nước.

Lotte Corporation vừa thông qua quyết định thoái hết vốn tại Bibica (BBC), tương ứng bán ra 44,03% vốn (gần 6,8 triệu cổ phiếu). Thời gian thực hiện dự kiến từ ngày 29/12/2020 - 27/1/2021, thông qua phương thức khớp lệnh hoặc thoả thuận.

Mối lương quyên... sai lầm

Cơ cấu cổ đông của BBC gồm: Công ty cổ phần thực phẩm PAN nắm giữ 7.720.577 cổ phiếu, chiếm 50,07%; Lotte Confectionery Co.Ltd nắm giữ 6.789.730 cổ phiếu, chiếm 44,03% và Polunin Discovery Funds - Frontier Markets Fund nắm giữ 224.620 cổ phiếu, chiếm 1,467% vốn tại BBC.

Sau gần 13 năm hợp tác với nhiều sóng gió, tranh chấp, “ông trùm bánh kẹo” Hàn Quốc Lotte quyết định thoái toàn bộ hơn 6,7 triệu cổ phiếu (tương đương 44,03% vốn điều lệ) tại Bibica.

Năm 2008, Bibica bán hơn 30% cổ phần dưới hình thức đối tác chiến lược cho Lotte Confectionery Co, Ltd, một công ty thuộc sở hữu của Tập đoàn Lotte đến từ Hàn Quốc, sau đó Lotte tiếp tục nâng tỷ lệ sở hữu với ý định thâu tóm với tham vọng đưa doanh nghiệp này trở thành cái tên dẫn đầu ngành sản xuất bánh kẹo.

Tuy nhiên, sau khi Lotte tăng cổ phần sở hữu, phía lãnh đạo Bibica bày tỏ sự lo ngại, thậm chí phản ứng gay gắt trước tham vọng thâu tóm và xoá sổ thương hiệu Việt của Lotte.

Năm 2012, cuộc chiến Bibica và Lotte bắt đầu khi đề nghị đổi tên Bibica thành Lotte - Bibica của nhà đầu tư ngoại không thành. Việc hợp tác giữa Bibica - Lotte đã được ông Trương Phú Chiến, Tổng giám đốc Bibica cho là quyết định "sai lầm".

Chia sẻ với Doanh Nhân Sài Gòn khi đó, ông Trương Phú Chiến - Chủ tịch HĐQT Công ty Bibica cho biết: “Trong hợp tác thì phải đảm bảo quyền lợi và sự tôn trọng giữa hai bên. Tuy nhiên, phía Lotte lại muốn đặt quyền lợi của họ lên trên và muốn biến Bibica thành công ty con để họ có quyền kiểm soát mọi hoạt động của công ty. Vì vậy chúng tôi phải kêu gọi các cổ đông Việt Nam hợp lực lại để bảo vệ thương hiệu Bibica”.

Tâm huyết giữ thương hiệu Bibica đến cùng của ông Trương Phú Chiến, người đã gắn bó với thương hiệu này ngay từ khi tốt nghiệp đại học đã được các cổ đông trong nước hưởng ứng.

Cũng trong giai đoạn này, để tránh bị Lotte thâu tóm, Bibica quyết định bắt tay với PAN và bán 35% cổ phần để làm đối trọng với Lotte trong việc phát triển Công ty.

Nhìn lại chặng đường qua, dù xảy ra cuộc chiến gay gắt, song cũng không thể phủ nhận vai trò của Lotte trong việc phát triển Bibica những năm 2007-2009. Không chỉ hỗ trợ về mặt tài chính, Lotte cũng giúp Bibica từ việc đầu tư xây dựng nhãn hàng và dây chuyền sản xuất bánh Choco Pie, đến công tác xuất khẩu sang thị trường chaia Á, đến hiện nay vẫn duy trì phát triển….

Đến nay, sau khi nội chiến kết thúc, kỳ vọng Bibica với những nền tảng đã có, sẽ có thể tập trung phát triển về quy mô sản xuất, tăng doanh số, đẩy mạnh bán hàng, mở rộng thị phần ngày càng lớn mạnh hơn.

Về phía PAN, năm 2015, PAN Food, công ty con của PAN Group gia nhập cuộc chơi đã dập tắt tham vọng của Lotte. PAN Food từng bước nâng tỷ lệ sở hữu và nay là cổ đông lớn nhất của BBC sở hữu 50,7% vốn điều lệ, nắm quyền chi phối và đưa Bibica trở thành công ty con. Từ đây, cuộc chiến thâu tóm thương hiệu Việt của Lotte cũng dần khép lại.

Trước đây công ty mẹ của PAN Food là PAN Group từng chào mua công khai hơn 7,7 triệu cổ phiếu BBC tương đương 49,93% vốn, với mục đích nâng tỷ lệ sở hữu và đầu tư lâu dài. Tuy nhiên câu chuyện này đến nay vẫn còn bỏ ngỏ.

Bibica sẽ đi đâu về đâu?

Động thái muốn “buông tay” của Lotte như báo hiệu sắp kết thúc nội chiến âm ỉ kéo dài suốt 5 năm. Dù vậy vẫn chưa biết số phận của số cổ phần mà Lotte muốn bán sẽ rơi vào tay ai.

Nếu chia năm xẻ bảy cổ phiếu BBC sắp tới sẽ rất sôi động trên thị trường, trường hợp lượng cổ phiếu này quy về một mối là PAN Group, Bibica sẽ có lối đi mới cho tương lai.

Cần nói thêm rằng, các hoạt động đầu tư ở PAN Group chủ yếu hoạt động M&A (tức đầu tư thêm các thành viên mới, gia tăng tỷ lệ sở hữu tại các công ty thành viên hiện hữu) và đầu tư phát triển các dự án mới để hoàn thiện chuỗi giá trị cả tập đoàn.

Do vậy, nhiều khả năng lần này PAN Group sẽ không bỏ qua cơ hội thâu tóm 100% Bibica khi Lotte rút lui bởi Bibica là mảnh ghép quan trọng trong chiến lược 3F của PAN trong công cuộc khai thác sâu ngành thực phẩm.

Về kết quả kinh doanh, hết quý 3/2020, BBC ghi nhận doanh thu đạt gần 346 tỷ đồng, giảm hơn 10,5% so với cùng kỳ; lợi nhuận sau thuế chỉ đạt hơn 9,4 tỷ đồng (trong khi cùng kỳ năm trước là hơn 20 tỷ đồng).

Luỹ kế 9 tháng đầu năm, doanh thu của công ty đạt 731,5 tỷ đồng, giảm 18% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế 9 tháng đạt gần 59 tỷ - cùng kỳ chỉ đạt 44 tỷ đồng. EPS đạt 3.626 đồng/cổ phiếu.

Như vậy, so với kế hoạch 1.800 tỷ doanh thu và 88 tỷ lợi nhuận sau thuế thì công ty đã lần lượt thực hiện được gần 41% chỉ tiêu doanh thu và 67% chỉ tiêu lợi nhuận.

Tính đến cuối quý 3, tiền của BBC giảm mạnh từ 307 tỷ đồng hồi đầu năm xuống còn gần 76 tỷ đồng, hàng tồn kho tăng nhẹ lên hơn 120 tỷ đồng; tổng tài sản giảm từ 1.570 tỷ đồng xuống còn hơn 1.511 tỷ đồng; lợi nhuận sau thuế chưa phân phối đạt hơn 58 tỷ đồng, quỹ đầu tư phát triển là gần 543 tỷ đồng.