Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng lý giải việc giải ngân đầu tư công thấp

NGUYỄN VIỆT• 11/11/2021 16:29

Tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp do công tác chuẩn bị dự án rất kém, chất lượng không cao, mang tính hình thức nhiều.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn trước Quốc hội, chiều 11/11.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng.

Toàn cảnh phiên họp.

Đại biểu Âu Thị Mai (Tuyên Quang) nêu câu hỏi, theo báo cáo của Chính phủ đến ngày 31/10/2021 tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công cũng như việc giải ngân vốn ODA còn đạt thấp so với kế hoạch. Đề nghị, Bộ trưởng cho biết nguyên nhân của việc giải ngân chậm và giải pháp gì để thúc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 và những năm tiếp theo. Giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy giải ngân vốn ODA?

Trả lời về các vấn đề này, theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, giải ngân đầu tư công là một vấn đề được rất nhiều ĐBQH, cử tri cả nước quan tâm và cũng đã được nêu tại rất nhiều tại các kỳ họp của Quốc hội.

Tuy nhiên, các vấn đề vẫn chưa được giải quyết một cách triệt để và tỉ lệ giải ngân vẫn rất thấp, đặc biệt là năm nay. Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đánh giá, tình trạng này có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Thứ nhất, do công tác chuẩn bị dự án rất kém, chất lượng không cao, mang tính hình thức nhiều, sau khi được chấp thuận, chủ trương thì mới bắt đầu thực hiện một cách thực tế và lúc đó lại mất thời gian để "điều chỉnh đi, điều chỉnh lại", mất rất nhiều thời gian.

Thứ hai, về giải phóng mặt bằng. Đây cũng là câu chuyện muôn thuở mà chưa thể giải quyết ngay được nếu các quyết định của Luật Đất đai không giải quyết triệt để thì công tác giải phóng mặt bằng không giải quyết được.

Thực tế cho thấy, quá trình thực hiện bị vướng mắc về nguồn gốc đất đai, giá đền bù, tranh chấp, khiếu kiện, ý thức người dân, các công tác đấu thầu, không được bố trí vốn đối ứng…

Riêng năm 2021, theo Bộ trưởng có những nguyên nhân khách quan là do ảnh hưởng của dịch Covid-19, phải giãn cách xã hội ảnh hưởng nhiều các vấn đề về nguyên, nhiên vật liệu, nhân công, thiếu lao động, chi phí tăng cao và các nguyên vật liệu cũng tăng cao. Đây cũng là năm đầu thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn.

Toàn cảnh phiên họp.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thẳng thắn nhìn nhận, khâu tổ chức thực hiện hiện nay vẫn là khâu yếu, toàn bộ vấn đề từ thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, tất cả các nhóm A,B, C đã phân cấp cho địa phương, thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn đã phân cấp cho địa phương.

Điều chỉnh chủ trương đầu tư đã phân cấp cho các Bộ, ngành, địa phương. Phê duyệt, giao vốn chi tiết điều chỉnh kế hoạch cũng là phân cấp cho các bộ, ngành, địa phương.

Bộ trưởng cho biết, Bộ Kế hoạch Đầu tư hiện nay chỉ còn có ba chức năng chính. Một là, xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn, đảm bảo đúng chiến lược của 15 và kế hoạch 5 năm.

Hai là, xây dựng các nguyên tắc, tiêu chí để báo cáo Quốc hội cho kế hoạch 5 năm.

Ba là, xây dựng thêm nguyên tắc trong cái kế hoạch hàng năm. Còn lại tất cả các vấn đề: lựa chọn dự án, phê duyệt dự án, thẩm định phương án điều chỉnh dự án kéo dài hay không, giao vốn chi tiết đã giao triệt để, phân cấp triệt để cho tất cả các Bộ, ngành, địa phương. Đến nay, Thủ tướng chỉ giao vốn một lần ngay từ năm trước cho các Bộ, ngành, địa phương.

Về giải pháp trong thời gian tới, Bộ trưởng cho rằng, các công tác này cần phải thực hiện quyết liệt hơn, nghiêm túc hơn các nghị quyết của Chính phủ, đặc biệt là Nghị quyết 63 để đẩy nhanh tiến độ giải ngân.

Cùng với đó, là trách nhiệm người đừng đầu phải làm tốt công tác chuẩn bị đầu tư, giải phóng mặt bằng để đấu thầu phải làm nhanh hơn. Tổ công tác đặc biệt của Thủ tướng cũng phải phát huy tinh thần để hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc kịp thời.

“Bộ cũng đang rà soát lại vướng mắc trong sửa các Luật sắp tới, tiếp tục hoàn thiện thể chế liên quan đến giải ngân vốn đầu tư công. Tuy nhiên, các địa phương và các Bộ, ngành phải nghiêm túc thực hiện theo đúng quy định thì mới giải quyết tận gốc của vấn đề”, Bộ trưởng nhấn mạnh.