“Chống lãng phí” ở Nghệ An: Nhìn từ những dự án “tai tiếng”

Đáng nói hơn, một số công trình, hạng mục còn có dấu hiệu xuống cấp khi dự án chưa đưa vào vận hành. Nhiều mảnh đất để hoang hóa hàng thập kỷ không bị thu hồi, trong khi đó các doanh nghiệp khác muốn có thêm quỹ đất để mở rộng quy mô, nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh thì lại gặp khó khăn nhất định.

Nhớ lại, tại bài viết “Chống lãng phí” của đồng chí Tô Lâm - Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã nêu rõ một số dạng thức của lãng phí đang nổi lên gay gắt hiện nay. Trong đó, tình trạng lãng phí tài nguyên thiên nhiên; lãng phí tài sản công do quản lý, sử dụng chưa hiệu quả, trong đó giải ngân vốn đầu tư công… cũng có thể xem là một dạng lãng phí cần phải chống, phải khắc phục.

Chưa vận hành đã có dấu hiệu xuống cấp

Dự án xây dựng mới Trường THPT chuyên Phan Bội Châu, tỉnh Nghệ An (giai đoạn 1) có tổng mức đầu tư là 95 tỷ đồng tại xã Nghi Ân, TP Vinh, tỉnh Nghệ An, được thực hiện trong giai đoạn từ năm 2018 - 2021. Trong đó, nguồn vốn ODA 80 tỷ đồng từ nguồn vốn do ADB tài trợ thuộc “Chương trình Phát triển giáo dục trung học giai đoạn 2” và nguồn ngân sách tỉnh 15 tỷ đồng.

Giai đoạn 1 của dự án giao cho Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Nghệ An làm chủ đầu tư và đơn vị thi công là: Liên danh Tổng Công ty Xây dựng Nghệ An và Công ty CP Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội. Quy mô xây dựng, bao gồm: Khối phòng học, phòng chức năng, thư viện và được kết nối với nhau qua hệ thống hành lang cầu, tổng diện tích xây dựng 2.306 m2; tổng diện tích sàn 10.252 m2.

Đến năm 2022, giai đoạn 1 của dự án hoàn thành nhưng trường vẫn chưa đảm bảo điều kiện, cơ sở vật chất để dạy và học tập trung. Do đó, tháng 2/2023, HĐND tỉnh Nghệ An đã phê duyệt chủ trương đầu tư giai đoạn 2, với tổng mức đầu tư hơn 101 tỷ đồng, giao cho Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp (BQLDA DD&CN) tỉnh Nghệ An làm chủ đầu tư.

Quy mô xây dựng giai đoạn này gồm: Nhà hiệu bộ cao 3 - 4 tầng, diện tích xây dựng gần 465 m2; nhà ăn hơn 744 m2; nhà ký túc xá học sinh cao 4 tầng, hệ thống phòng cháy chữa cháy, trạm biến áp, bể nước ngầm.

Qua ghi nhận thực tế của PV, dự án xây dựng mới Trường THPT chuyên Phan Bội Châu được đầu tư ở giai đoạn 1 cơ bản đã hoàn thành, song một số hạng mục có dấu hiệu xuống cấp do lâu ngày bị bỏ hoang. Cụ thể, mặt trần hành lang trường học xuất hiện tình trạng bong tróc loang lổ. Một số vết nứt xuất hiện ở tường phòng học, lan can và cầu thang có dấu hiệu hoen gỉ… gây lãng phí nguồn lực đầu tư.

Được biết, trước đó Đoàn công tác HĐND tỉnh Nghệ An đã đi đã khảo sát một số công trình, dự án đầu tư công trọng điểm giai đoạn 2021 - 2025, trong đó có dự án xây dựng mới Trường THPT Chuyên Phan Bội Châu. Theo Đoàn công tác, tại TP Vinh hiện có một số công trình, dự án đầu tư công trọng điểm nhưng chậm tiến độ, thi công kéo dài, chưa hiệu quả. Sau khi khảo sát, thường trực HĐND tỉnh sẽ làm việc với UBND tỉnh Nghệ An có ý kiến giám sát, đôn đốc.

Nhiều khu đất bỏ hoang, gây lãng phí

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Nghệ An, nhiều khu đất rộng hàng chục nghìn m2 nằm sát các tuyến đường lớn, trọng điểm về giao thương, phát triển kinh tế như: Đại lộ Lê Nin, đường Nguyễn Thị Minh Khai, Lê Lợi (TP Vinh), đường Sào Nam, đường Bình Minh (TX Cửa Lò)... hiện đang bị bỏ hoang, gây lãng phí nguồn tài nguyên, làm mất mỹ quan đô thị, khiến cho dư luận xã hội hết sức bức xúc.

Có thể điểm qua một số ví dụ điển hình như: Khu đất “vàng” rộng hơn 4.000 m2 thuộc dự án Khu dịch vụ thương mại, văn phòng cho thuê, nhà ở biệt thự, nằm trên trục Đại lộ Lê Nin, TP Vinh. Năm 2010, dự án này được UBND tỉnh Nghệ An cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Tổng Công ty Hợp tác kinh tế Việt Lào quy hoạch xây dựng tòa nhà 22 tầng, 2 lô nhà biệt thự cao cấp,... Tuy nhiên, doanh nghiệp đã không thực hiện đúng cam kết.

Cụ thể, kể từ khi được cấp giấy chứng nhận đầu tư cho đến nay, khu đất trên vẫn bỏ hoang. Phía ngoài là nơi tập kết vật liệu xây dựng, bên trong người dân tận dụng đất trống trồng chuối, chăn nuôi gia cầm. Đây là một trong những dự án “treo” lắm tai tiếng của Nghệ An khi được đăng tải nhiều trên các phương tiện truyền thông, báo chí và nhiều lần bị các đoàn liên ngành tiến hành kiểm tra.

Một khu đất “vàng” khác tọa lạc gần ngã tư đường Mai Hắc Đế, Lê Lợi, Phan Bội Châu, Nguyễn Sỹ Sách (TP Vinh), đó là Dự án xây dựng Trung tâm Thương mại, văn phòng cho thuê và căn hộ cao cấp BMC Vinh - Plaza do Công ty TNHH MTV Vật liệu xây dựng và Xây lắp thương mại BMC làm chủ đầu tư. Dự án được tỉnh Nghệ An “trải thảm đỏ” thu hút, với kỳ vọng tạo điểm nhấn cho TP Vinh.

Tuy nhiên, sau 14 năm kể từ ngày được phê duyệt, dự án quy mô 11.200 m2 nêu trên vẫn chỉ là bãi đất trống bỏ hoang, hàng rào quây bằng tôn xiêu vẹo, bên trong là nơi tập kết rác. Còn ở phía mặt tiền đường Phan Bội Châu, người dân dựng các ki-ốt tạm bợ, lợp mái tôn để kinh doanh, bán hàng tạp hóa nhỏ lẻ. Theo nhà chức trách, dự án BMC Vinh – Plaza bị đình trệ do vướng mắc giải phóng mặt bằng và năng lực tài chính của chủ đầu tư.

Còn tại TX Cửa Lò, nhiều khu đất “vàng” cũng rơi vào cảnh hoang hóa tương tự. Ví dụ điển hình là một khu đất rộng hơn 10,45 ha nằm sát trục đường Sào Nam, nhưng trải qua gần 2 thập kỷ vẫn “bỏ không”. Trong khi đó, đây là địa điểm “vàng” thu hút nhiều công ty, doanh nghiệp lớn đầu tư sản xuất, kinh doanh, đóng góp không nhỏ vào sự phát triển kinh tế của tỉnh Nghệ An.

Được biết, tiền thân của khu đất này là Dự án đầu tư sản xuất, xuất nhập khẩu và tiêu thụ máy tính, thiết bị viễn thông, từng được UBND tỉnh Nghệ An cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty CP Khoa học Kỹ thuật và tiêu thụ máy vi tính, thiết bị viễn thông Trung Thiên vào năm 2006. Sau đó, do chủ đầu tư không có động thái thi công nên dự án này đã bị thu hồi, hủy bỏ quy hoạch và cho đến nay vẫn chỉ là bãi đất hoang sơ, cỏ cây mọc um tùm.

Theo đại diện doanh nghiệp sản xuất gần đó cho hay: Hiện nay, quỹ đất tại TX Cửa Lò không còn nhiều, giá đất đã tăng lên nhanh chóng trong những năm qua. Vậy nhưng, không hiểu vì sao một khu đất có giá trị kinh tế cao lại bị bỏ hoang hóa suốt nhiều năm như vậy?! Nếu thu hồi và đưa ra đấu giá thì sẽ đóng góp rất lớn vào nguồn ngân sách của địa phương.

“Chưa kể, nhiều công ty, nhà máy khác mong muốn mua hoặc thuê lại để mở rộng quy mô sản xuất, tạo thêm công ăn việc làm cho người dân, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội chung của tỉnh. Đất để không như vậy sẽ gây lãng phí tài nguyên thiên nhiên” – vị này nói.