Chống thất thu thuế trong chuyển nhượng bất động sản

>> Giám sát “từ xa, từ sớm” gói kích cầu chặn bong bóng bất động sản

Tăng cường quản lý thuế

Để chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản, nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước, Bộ Tài chính đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thực trung ương chỉ đạo các cơ quan liên quan tăng cường phối hợp, trao đổi, cung cấp thông tin cho cơ quan Thuế để quản lý chặt chẽ thuế đối với các hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản của người dân, doanh nghiệp.

Bộ Tài chính yêu cầu đẩy mạnh chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản.

Yêu cầu các tổ chức hành nghề công chứng, các cơ quan nhà nước liên quan hướng dẫn người dân, chủ đầu tư dự án bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản kê khai trên hợp đồng công chứng theo giá thực tế mua bán, để làm căn cứ tính thuế theo quy định của pháp luật.

Các trường hợp chuyển nhượng bất động sản giá kê khai trên hợp đồng thấp hơn giá chuyển nhượng thực tế là hành vi vi phạm pháp luật về thuế, sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Chỉ đạo các Cục thuế phối hợp với cơ quan có thẩm quyền ở địa phương để quản lý thuế đối với các hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản nhằm chống thất thu thuế.

Trên thực tế, vấn đề chuyển nhượng bất động sản “2 giá” nhằm né thuế vẫn là vấn đề tồn đọng khó khải quyết, trong đó xuất hiện chủ yếu ở trường hợp người khai giá chuyển nhượng bất động sản để tính thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ không sát với giá thị trường, giá chuyển nhượng thường thấp.

Tình trạng này xuất hiện ở nhiều địa phương. Trong đó mới đây nhất UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Quyết định về việc phê duyệt Đề án “Chống thất thu thế đối với hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản” trên địa bàn tỉnh.

Trước đó, tại Hà Nội, Cục Thuế TP Hà Nội cũng đã lên tiếng cảnh báo tình trạng vi phạm pháp luật, khai sai giá bất động sản để trốn thuế. Tại TP HCM, vụ “ăn gian” thuế bất động sản nổi tiếng có thể kể đến trường hợp Chi cục Thuế Quận 10 đã phát hiện nhiều vụ mua bán căn hộ có giá trị chuyển nhượng lên tới 4 - 5 tỷ đồng nhưng lại kê khai nộp thuế có giá trị chỉ bằng 1/5 (khoảng 1 tỷ đồng).

Xử nghiêm người vi phạm

Theo Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP HCM), thực tế ngoài người dân cố tình khai hợp đồng giá thấp để trốn thuế một phần do nhà nước thả nổi cho người dân trốn thuế.

Một số đơn vị công chứng tiếp tay cho người dân trốn thuế bằng cách lờ đi việc ghi giá bán quá thấp trên hợp đồng. Các khâu trước bạ, đăng ký nhà, đất cũng không có kiểm soát và lưu ý cho những trường hợp ghi giá thấp.

Một số căn hộ tại dự án Hado Centrosa Garden, quận 10, TP.HCM từng bị CụcThuế chuyển cơ quan điều tra vì phát hiện mua bán nhà hai giá

Ông Nghĩa cho biết, hệ quả là giá tham chiếu để xây dựng giá bồi thường cũng thấp theo, làm ảnh hưởng đến người nhận bồi thường. Đồng thời, ghi giá đất giao dịch thấp còn làm méo mó giá thị trường.

Trong khi đó, theo ông Nguyễn Đức Nghĩa - Chủ nhiệm CLB Đại lý thuế TP.HCM, một phần nguyên nhân còn đến từ chính sách thuế chưa hợp lý. Vị chuyên gia cho biết, bản chất của thuế thu nhập cá nhân là phải có thu nhập mới phải nộp thuế, nhưng quy định thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng bất động sản là 2% trên giá bán, chính sách thuế như trên làm cho người dân bán lỗ cũng phải nộp thuế.

Theo ông Nghĩa, cơ quan thuế từng quy định cho người dân chọn cách nào có lợi giữa hai phương pháp tính là 2% trên giá bán và 25% chênh lệch giá bán trừ giá mua nhưng yêu cầu phải có hóa đơn chứng từ hợp lệ nên rốt cuộc ít ai đáp ứng được điều kiện này. Sau đó cơ quan thuế quy về một cách tính là 2% trên giá bán, do dù bán lỗ vẫn phải chịu thuế nên người dân tìm cách lách luật trốn thuế.

Bàn về giải pháp kiểm soát tình trạng này, PGS.TS Hoàng Văn Cường - Phó Hiệu trưởng ĐH Kinh tế Quốc dân cho rằng, cần thay đổi về hình thức định giá đất của Nhà nước sát với giá thực tế thị trường. Mức giá đó phải được người dân – người chủ sở hữu nhà hoặc có quyền quyết định trên đất, tài sản đó được chấp nhận và chịu nghĩa vụ. Khi họ đã chấp nhận và có nghĩa vụ đóng thuế, nếu có giao dịch mua bán, đương nhiên họ sẽ chấp nhận mức giá đó, không thể sai lệch nhiều so với thực tế như hiện nay.

"Mặt khác cũng cần có chế tài xử lý nghiêm với các sai phạm, ở đây không chỉ xử lý người trốn thuế mà cần có biện pháp mạnh tay hơn với cả các cá nhân tham gia tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả, tội không tố giác tội phạm" - ông Cường nhấn mạnh.