Chủ tịch FPT Trương Gia Bình: Nếu được quay lại tuổi 20, tôi nhất định sẽ không bỏ ‘vườn chim’ của mình

Nằm trong "rổ" 20 Doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam năm 2019, FPT đang là một trong những công ty công nghệ lớn nhất Việt Nam.

Niềm nuối tiếc quá khứ

Theo kết quả kinh doanh 10 tháng đầu năm 2019, doanh thu và lợi nhuận trước thuế của FPT tăng trưởng 19,8% và 26,5% so với cùng kỳ, lần lượt đạt 22.000 tỷ đồng và gần 4.000 tỷ đồng, tương đương 83% và 90% kế hoạch năm 2019. Lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ 10 tháng đạt 3.351 tỷ đồng, tăng 26% so cùng kỳ năm 2018.

Tuy nhiên, tất cả những điều đó vẫn không ngăn ông Trương Gia Bình – Chủ tịch và ‘linh hồn’ của FPT thi thoảng lại hối tiếc vì những gì đã bỏ qua trong quá khứ. Bởi, theo ông, nếu ông và các đồng đội có tầm nhìn dài hạn hơn, dũng cảm hơn, có thể FPT đã có những sản phẩm công nghệ tầm cỡ thế giới như Facebook hoặc WeChat.

Chủ tịch FPT dẫn một số sản phẩm mà ông đã xây dựng được như VnExpress, mạng xã hội Trí Tuệ Việt Nam tương tự Facebook hay WeTalk tương tự WeChat, có Vimua tương tự như Tiki. Tuy nhiên, năm 2006, sau một thời gian dài làm Chủ tịch kiêm CEO,ông Trương Gia Bình lại rẽ ngang sang làm công nghệ

"Nếu được quay lại tuổi 20, tôi nhất định sẽ không bỏ ‘vườn chim’ của mình", ông Bình không giấu nổi sự nuối tiếc.

Quá khứ thì không thể thay đổi, nên FPT và cả ông Trương Gia Bình đang dùng đủ mọi cách để "bù đắp" cho những hối tiếc của bản thân bằng việc trở thành doanh nghiệp phục vụ cho nền kinh tế internet, hoạt động như một công ty startup cũng như cho ra đời những startup dùng những công nghệ mới hay hỗ trợ nhiều công ty startup khác tại Việt Nam.

Chia sẻ về blockchain, ông Bình nói: "Chúng ta không nên hỏi là blockchain sẽ thay đổi mô hình kinh doanh của chúng ta như thế nào, vì nó chắc chắn sẽ thay đổi khủng khiếp cách chúng ta làm kinh doanh trong tương lai. Blockchain sẽ ứng dụng vào nông nghiệp để truy suất nguồn gốc, nếu nền nông nghiệp Việt Nam có thể áp dụng chúng, người dân Việt sẽ không lo nghĩ nhiều về chất lượng thực phẩm sạch. Blockchain còn hỗ trợ xuất khẩu qua biên giới. Còn data là một loại tài sản mà các doanh nghiệp sẽ không cho – không biếu bất kỳ ai, nhất là phần data của khách hàng".

Blockchain cũng có thể sử dụng để thay đổi cuộc chơi trong các ngành như tài chính, ngân hàng, bảo hiểm. Hiện tại, TP. HCM đang thu thuế hộ Nhà nước và sẽ chuyển cho Nhà nước vào cuối năm. Nhưng nếu Nhà nước yêu cầu TP. HCM phải chuyển thuế cho Nhà nước ngay sau khi nhận được của người dân và doanh nghiệp trên địa bàn thành phố, thì hệ thống thu thuế của họ phải khác, lúc đó chính blockchain sẽ giải bài toán tức thời và minh bạch ở yêu cầu mới từ Nhà nước, ông Bình nêu ví dụ cụ thể.

"Khẩu vị" đầu tư

Trước câu hỏi nếu đầu tư dưới tư cách cá nhân, chủ tịch FPT sẽ chọn lĩnh vực gì. Thật bất ngờ, ông Bình không chỉ ra một lĩnh vực cụ thể mà cho rằng thế giới mênh mông chứ không giới hạn ở vài ba cơ hội.

"Vì vậy, tôi không lấy tiêu chuẩn cứng để bàn, mà phải là tiêu chuẩn mềm", ông Bình nói.

Để làm rõ hơn nhận định của mình, ông lấy ví dụ về Viec.Co, nền tảng kết nối giữa các doanh nghiệp và những người lao động muốn tìm công việc thời vụ. Ông cho rằng Viec.Co chọn phát triển trong ngách rất nhỏ, không phải những thứ to lớn như thương mại điện tử hay thanh toán điện tử. Tuy nhiên nếu startup này chiếm được lòng tin của số đông, tiếp tục phát triển tư duy nền tảng, thì sẽ có con đường rộng mở.

"Đấy là cách tôi sẽ vào thị trường, phải nhỏ, nhẹ và ít cạnh tranh nhất", ông Bình khẳng định.

"Bây giờ mà ai vào TMĐT thì tôi khuyên thôi quên đi, vì bạn vào muộn quá rồi. Nếu bạn vào 15 năm trước thì tôi bỏ phiếu thôi, chứ bây giờ bạn vào muộn quá. Mà khi đã muộn quá thì bạn biết đấy, đốt tiền vô tội vạ", ông Bình nói.

Lời khuyên cho startup

Chơi với người làm nên những điều kỳ vĩ, có khát vọng lớn để làm điều khác biệt và tạo được nhóm cộng sự tốt là ba yếu tố quan trọng góp phần làm nên thành công của một doanh nghiệp. Đó là lời khuyên của ông Trương Gia Bình dành cho các bạn trẻ đam mê khởi nghiệp.

Theo thống kê không chính thức, có tới 95% doanh nghiệp Việt Nam “chết yểu” trong vòng 5 năm đầu. Để vượt qua giai đoạn này, Chủ tịch FPT Trương Gia Bình cho rằng, giới khởi nghiệp nên chơi với những người làm được những điều kỳ vĩ. Đó là lời khuyên đầu tiên Chủ tịch FPT dành cho các start up.

Ông Bình chia sẻ, từ những ngày đầu thành lập công ty, ông Bình đã đặt ra nguyên tắc "phải đứng trên vai những người khổng lồ". Vì vậy, FPT đã luôn hợp tác với các tập đoàn lớn trên thế giới. Hiện FPT đang là đối tác của gần 100 tập đoàn trong danh sách 500 công ty lớn nhất toàn cầu (Fortune Global 500).

Để giữ được FPT 100 năm và lâu hơn nữa, ông Bình cho biết, phải giữ được lòng tự hào Việt Nam cũng như khát vọng Việt, không ngừng phấn đấu vươn lên để bình đẳng với các tập đoàn hàng đầu của thế giới về chuyển đổi số; Phải tiếp tục không ngừng học hỏi, đổi mới, tạo dựng các giá trị ngày càng lớn hơn cho khách hàng.

Lời khuyên thứ hai ông Bình nêu đó là từ những khát vọng lớn, hãy làm điều khác biệt. 

Xuất phát từ một nhà khoa học đi làm kinh doanh nên với ông, những vấn đề trong kinh doanh luôn được coi là những bài toán cần phải tìm lời giải, một bài toán lại thường có những phương pháp giải khác nhau. Chính phương pháp khoa học và tư duy phản biện đó đã giúp FPT liên tục tạo ra sự khác biệt.

Lời khuyên thứ ba ông Bình dành cho startup là sau khi đã có khát vọng, có ý tưởng khác biệt thì phải có một nhóm cộng sự tốt.

“Thành công là phải có đủ các nhân tố khi làm việc. Bạn có thể giỏi về chiến lược, bán hàng, tài chính hay quản trị nhân sự, quản lý chất lượng nhưng chắc chắn là không có một ai giỏi tất cả”, Chủ tịch FPT nhìn nhận.

Nhóm cộng sự này, theo ông Bình, không được giống người sáng lập, không phải là những người chỉ biết gật đầu đồng ý với những đề xuất, ý tưởng của người sáng lập mà còn phải là người chia sẻ khát vọng đó, sẵn sàng đưa ra ý tưởng để thảo luận và cùng tìm ra con đường đúng đắn.

Người làm chủ có thể giỏi nhưng phải trả lời được là thực chất giỏi cái gì. Chủ tịch FPT khẳng định: “Nếu bạn không biết mình giỏi cái gì thì sẽ chẳng thể lập nên nhóm cộng sự cốt lõi. Sự hài hoà giữa các nhân tố, trong nhóm 5 người có tương sinh tương khắc, có người phản đối có người ủng hộ. Khi 5 người hòm hòm thấy chuẩn thì đó chắc chắn là chuẩn”.