Chương trình Khởi nghiệp Thụy Sĩ với 40 đại diện của hệ sinh thái startup Việt tham gia

>> Điểm sáng xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp tại miền Trung

Hội nghị Swiss Partner Summit 2023 được diễn ra với sự tham gia của các đối tác và khách mời đại diện cho các công ty khởi nghiệp, tổ chức tăng tốc, vườn ươm, trường đại học, nhà hoạch định chính sách, quỹ đầu tư, tập đoàn,… tại thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định.

Năm 2022 đánh dấu sự mở cửa trở lại cho hoạt động giao lưu quốc tế, do đó Swiss EP đã đưa các chuyên gia trên toàn cầu, còn gọi là các doanh nhân thường trú (Entrepreneur in Residence - EIR) đã, đang hoặc sẽ làm việc với các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp tại Việt Nam, để đến gặp gỡ trực tiếp và chia sẻ kinh nghiệm cũng như kiến thức chuyên môn của họ với những người tham gia hội nghị lần này.

>> Đại học khởi nghiệp: Giải pháp phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Sự kiện được diễn ra với các cuộc thảo luận trên tất cả các lĩnh vực, từ thương mại hóa kết quả nghiên cứu, khái niệm quỹ cho vay hạng hai (mezzanine debt fund), đến hoạt động của mạng lưới nhà đầu tư thiên thần xuyên biên giới, cơ sở pháp lý cho việc thành lập liên minh đổi mới tập đoàn (corporate innovative consortium) với các công ty khởi nghiệp, và các kinh nghiệm trong xây dựng năng lực cho các startup và tổ chức hỗ trợ.

Hội nghị được thực hiện bằng tiếng Anh với sự tham gia của tất cả các đại diện từ nhà xây dựng chính sách đến nhà sáng lập startup. Một số quy định pháp lý phức tạp đôi khi cản trở quá trình trao đổi này, song mọi người đều sẵn sàng và cởi mở để hòa nhập với các chuyên gia quốc tế, điều mà chúng ta khó có thể thấy vài năm trước.

Ông Hub Langstaff, giám đốc quốc gia Swiss EP Việt Nam chia sẻ, thật sự ngạc nhiên trước dòng vốn đầu tư mạo hiểm chảy vào Việt Nam mạnh mẽ bắt đầu từ năm 2021, sự chuyển hướng nhanh chóng từ “khởi nghiệp” sang “đổi mới sáng tạo” trong các phiên đối thoại chính sách, và đặc biệt là mức tăng trưởng về số lượng việc làm được tạo ra và nguồn vốn đầu tư các công ty khởi nghiệp trong mạng lưới của Swiss EP. Năm 2022, chương trình trao đổi đồng cấp quốc tế (global peer exchange meetup) của Swiss EP cũng đã được mở lại sau 2,5 năm tạm dừng, đưa một số thành viên chủ chốt của hệ sinh thái Việt Nam đến thăm hệ sinh thái khởi nghiệp tại Zurich, Thụy Sĩ, báo hiệu sự trở lại bình thường của các hoạt động khởi nghiệp sau đại dịch.

Với vai trò là một cấu phần hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái, Swiss EP mang các bên liên quan chính của hệ sinh thái ngồi gần lại với nhau, vui vẻ chơi trò chơi và chia sẻ cởi mở về tất cả những thách thức mà họ gặp phải trong những năm qua. Nói cách khác, hội nghị nói riêng và những kết nối của Swiss EP nói chung tạo ra một không gian thiết lập quan hệ đối tác, cho phép những người tham gia tự do xây dựng năng lực cho nhau và cho hệ sinh thái.

>> Thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Tham dự sự kiện, các đại diện và chuyên gia từ các Bộ KH&CN và Bộ KH&ĐT đã thảo luận cùng các công ty đầu tư mạo hiểm (VC), quỹ SME và nhà đầu tư thiên thần về các rào cản trong đầu tư nước ngoài; các vườn ươm thuộc đại học được liên kết với các chương trình tăng tốc kinh doanh để tạo thuận lợi cho hành trình phát triển của các doanh nhân khởi nghiệp; và các công ty startup cũng như các tập đoàn được hòa mình vào một một hệ sinh thái năng động mà họ có thể tận dụng để thúc đẩy những thay đổi tích cực trong lĩnh vực của mình.

Tính riêng trong năm 2022, nhờ những kết nối này, các đối tác của Swiss EP Vietnam đã hỗ trợ 214 công ty, tạo ra hơn 3.000 việc làm (43% cho phụ nữ) và thu hút nguồn vốn lên đến hơn 47 triệu Franc Thụy Sĩ (hơn 1,2 nghìn tỷ đồng), với 12% trong đó là dành cho các công ty do nữ lãnh đạo.

Sự kiện đã đưa các EIR từ nước ngoài đến Việt Nam là một cơ hội hiếm có cho Swiss EP nói riêng và các tổ chức trong hệ sinh thái nói chung. Đây là sự kết hợp ăn ý giữa các chuyên gia và các tổ chức đối tác khi một số EIR chia sẻ rằng họ bắt đầu hiểu và yêu mến hệ sinh thái Việt Nam hơn chỉ sau vài ngày làm việc trực tiếp. Đại diện các tổ chức mong được kết nối với nhiều EIR hơn cho tổ chức của mình, các EIR quốc tế có thể ở lại Việt Nam lâu hơn, cũng như tìm kiếm thêm các EIR là chuyên gia người Việt Nam.

Shuyin Tang, Đồng sáng lập & CEO tại Beacon Fund và Partner tại Patamar Capital cho biết Chúng tôi cũng làm việc với rất nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ đang mở rộng quy mô, những người đang khao khát có thêm kiến thức và lời khuyên từ các chuyên gia. Tôi nghĩ đó sẽ là một chương trình thực sự thú vị mà chúng ta có thể cùng xây dựng trong những năm tới. Thật tuyệt vời khi được gặp tất cả bạn bè cũ cũng như những người bạn mới tại đây. Tôi chắc chắn rằng sự kiện đã khơi dậy những ý tưởng mới và sự hợp tác ban đầu mà chúng tôi sẽ theo đuổi trong tương lai.

Về dài hạn, các đối tác, khách mời và chuyên gia của Swiss EP đều đồng thuận rằng hệ sinh thái cần phải đạt được sự bền vững bằng cách có thể tự duy trì. Điều đó có nghĩa là mỗi nhân tố cần tập trung xây dựng năng lực của chính mình mà không phụ thuộc vào các tổ chức bên ngoài cung cấp chuyên gia như Swiss EP.

Trước một hệ sinh thái đang ngày càng gắn bó chặt chẽ, các tổ chức tăng tốc và vườn ươm vẫn đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm các công ty khởi nghiệp triển vọng. Một số thừa nhận rằng họ nhận thấy số lượng công ty khởi nghiệp được chọn vào chương trình đào tạo của họ giảm sút trong năm qua. Việc để EIR hay chuyên gia làm việc chặt chẽ hơn, không chỉ với người sáng lập, mà với các nhân sự trong công ty khởi nghiệp có thể giúp nuôi dưỡng một nhóm nhân tài mới, những người có thể được truyền cảm hứng và sẵn sàng để bắt đầu những dự án mới. Hệ sinh thái cũng nên tận dụng kinh nghiệm của các công ty khởi nghiệp thành công và tăng trưởng tốt để phổ biến chuyên môn cho những người sáng lập thế hệ tiếp theo, cũng như khuyến khích huấn luyện ngang hàng (peer coaching) giữa các founder để cải thiện năng lực vận hành startup.

“Tôi muốn thấy các tổ chức đối tác hợp tác với chúng tôi và làm việc với nhau để xác định nơi mà ngày càng nhiều hơn công ty khởi nghiệp có thể được sinh ra,” Langstaff nói. “Việt Nam là một đất nước rộng lớn nên việc xác định một nguồn duy nhất như một tổ chức tăng tốc khởi nghiệp hoặc trường đại học sẽ là không đầy đủ. Bây giờ startup có thể đến từ khắp mọi nơi.”

Chương trình Khởi nghiệp Thụy Sĩ (Swiss Entrepreneurship Pogram) được chính phủ Thụy Sĩ tài trợ nhằm nâng cao nặng lực của các hệ sinh thái khởi nghiệp tại các thị trường mới nổi, hướng tới một nền kinh tế thịnh vượng và công bằng. Chương trình hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương bằng cách mang đến các chuyên gia và kết nối quốc tế. Swiss EP đã được đưa vào triển khai tại hệ sinh thái của bảy quốc gia, trong đó có Việt Nam, kể từ năm 2015 và hợp tác với các cơ sở ươm tạo, tổ chức thúc đẩy kinh doanh, không gian làm việc chung, mạng lưới thiên thần, quỹ đầu tư mạo hiểm, chính phủ và doanh nhân để nâng cao năng lực, kết nối, chia sẻ kiến thức giữa các lĩnh vực và đóp góp vào sự phát triển và tính bền vững của các cộng đồng khởi nghiệp này.