Có hay không dịch tả lợn châu Phi xuất hiện tại Việt Nam?

“Ngay khi có thông tin một số lợn chết tại Nam Định, Bộ đã tiến hành cho lấy mẫu và thực hiện xét nghiệm tại 4 cơ quan kiểm định theo hình thức hiện đại nhất. Kết quả ở cả 4 cơ quan này là mẫu vật hoàn toàn âm tính với virus dịch tả châu Phi”, Thứ trưởng Hà Công Tuấn cho biết.

Thứ trưởng cho biết thêm, nguyên nhân số lợn này chết được xác định là do bị bệnh tai xanh và tiêu chảy, không phải do virus dịch tả lợn châu Phi (ASF). 

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT khẳng định, vấn đề bệnh dịch tả châu Phi luôn được chú trọng theo sát, thường xuyên cập nhật thông tin với tổ chức thú y thế giới.

Được biết, đến nay đã có 12 quốc gia báo cáo có dịch tả lợn châu Phi như Trung Quốc, Nga, Ba Lan, Séc, Hungary, Latvia, Moldova, Phần Lan... ở các quốc gia khác, dịch bệnh tả lợn châu Phi chưa kiểm soát được, thậm chí có chiều hướng mở rộng.

Tại Trung Quốc, hiện số tỉnh bị nhiễm dịch bệnh này đã tăng lên 7 tỉnh với số lượng tăng cao. Điều này cho thấy, những nỗ lực kiểm soát sự lây bệnh ASF ở Trung Quốc dường như không có hiệu quả, gây lo ngại các nước Đông Nam Á, nhất là Việt Nam.

“Chúng tôi khẳng định Việt Nam chưa phát hiện dấu hiện bệnh. Chúng ta vẫn xác định phòng là chính bởi bệnh dịch chưa có vacxin và thuốc đặc trị. Do đó, biện pháp vẫn là đẩy mạnh kiểm soát chặt chẽ khu vực biên giới. Kể cả với lợn nghi hoặc lợn nhập lậu từ khu vực nghi có dịch đều được kiểm định chặt chẽ”, Thứ trưởng Hà Công Tuấn nói.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT khẳng định, Bộ Nông nghiệp và các cơ quan đã tổ chức gắn kết với các tổ chức kiểm nghiệm, Việt Nam hoàn toàn có đủ tổ chức, phương tiện kiểm nghiệm được những điểm nghi ngờ.

Theo Bộ NN&PTNT, 9 tháng đầu năm, dịch bệnh trên vật nuôi được khống chế tốt. Trong thời gian tới, đơn vị này tiếp tục đôn đốc chỉ đạo các địa phương chủ động ngăn chặn nguy cơ xâm nhiễm bệnh dịch tả lợn Châu Phi vào Việt Nam. Theo dõi, bám sát  cung cầu, đặc biệt là thị trường thịt lợn trong nước và các nước láng giềng; chỉ đạo sát phương án kinh doanh bảo đảm đủ nguồn cung từ nay tới cuối năm và cho xuất khẩu.

“Bộ đã đề nghị công bố tạm dựng nhập khẩu thịt lợn ở 1 số tinh. Nhưng đây là số lượng không lớn, không ảnh hưởng nhiều tới nguồn cung và không tác động tới CPI”, Thứ trưởng Hà Công Tuấn nói.

Trước đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ban hành công điện hỏa tốc số 1194/CĐ-TTg yêu cầu các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung chỉ đạo, triển khai ngay các biện pháp  ngăn chặn bệnh Dịch tả lợn Châu Phi xâm nhiễm vào Việt Nam.

Bộ NN&PTNT sau đó đã có văn bản yêu cầu tạm dừng nhập khẩu thịt lợn và sản phẩm thịt lợn từ Hungary và Ba Lan vào Việt Nam.

Tổng cục Hải quan cũng đưa ra thủ tục hải quan đối với mặt hàng lợn và các sản phẩm của lợn nhập khẩu như hàng hóa phải được quản lý tại cửa khẩu nhập đầu tiên.

Không giải quyết thủ tục chuyển cửa khẩu, đưa hàng về bảo quản, chỉ thông quan khi có Giấy chứng nhận kiểm dịch đạt yêu cầu của cơ quan kiểm dịch. Thời gian thực hiện tạm thời kể từ khi nhận được văn bản này đến khi có hướng dẫn mới.

Trường hợp phát hiện các lô hàng lợn và các sản phẩm của lợn nhập lậu, nghi nhập lậu, không rõ nguồn gốc, kể cả hình thức cho, tặng của các tổ chức, cá nhân và cư dân khu vực biên giới thì dừng làm thủ tục thông quan. Đồng thời, thông báo cho cơ quan liên quan để xử lý.

Thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, chỉ trong vòng 6 tháng đầu năm, Việt Nam đã nhập khoảng 19.581 tấn thịt lợn, tổng giá trị kim ngạch gần 22,23 triệu USD. Hai thị trường chính cung cấp thịt lợn cho Việt Nam là Ba Lan với khối lượng trên 7.000 tấn và Tây Ban Nha là trên 4.500 tấn.

Tổ chức Thú y thế giới (OIE) cho biết, bệnh dịch tả lợn châu Phi (ASF) là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan nhanh trên tất cả các loại heo (heo nhà, heo hoang dã) do virus gây ra. Heo mắc bệnh ASF có nhiều triệu chứng, tùy thuộc vào độc lực của virus, như sốt cao (40,5-42°C), lười ăn, lười vận động, ủ rũ, nằm thành đám, đau vùng lưng, vùng bụng, di chuyển khó khăn, một số vùng da màu trắng chuyển sang đỏ, nhất là vành tai, đuôi, hông, da phần dưới vùng ngực và bụng có thể màu đỏ tím. Heo mang thai có thể sẩy thai mọi giai đoạn. Tỷ lệ chết 70%. Những con heo khỏi bệnh sẽ ở thể mãn tính có thể mang virus suốt đời, là vật chủ mang mầm bệnh ASF nên cũng phải bị tiêu hủy. Dù bệnh không lây từ heo sang người như cúm gia cầm, nhưng ảnh hưởng lớn đến kinh tế và ngành công nghiệp chăn nuôi heo bởi vì hiện nay chưa có vaccine chủng ngừa bệnh, cũng như phương pháp điều trị hiệu quả. Theo khuyến cáo của OIE, nếu xảy ra dịch ASF, heo bệnh phải bị tiêu hủy; heo trong khu vực có bán kính 3km bị cấm vận chuyển buôn bán. Điều đó có thể khiến một lượng heo lớn tồn lại ở các trại, nguy cơ buôn bán heo lậu sẽ tăng, khiến dịch bệnh càng khó được kiểm soát.