Cơ hội nâng tầm vai trò trong chuỗi

Đây là thời điểm then chốt để doanh nghiệp Việt Nam chuyển mình từ vai trò cung ứng linh kiện đơn lẻ sang cung cấp các giải pháp công nghệ toàn diện, gia tăng giá trị đóng góp và khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Trao đổi với DOANH NHÂN, bà Trần Thị Thu Trang – Chủ tịch HanelPT cho biết: các doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao và công nghiệp hỗ trợ chúng tôi đón nhận Nghị quyết số 57-NQ/TW và Nghị quyết 68-NQ/TW như những bước tiến chiến lược.

- Giai đoạn mới trong đầu tư nước ngoài đang mở ra ở Việt Nam gắn liền với chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu. Các doanh nghiệp cung ứng trong nước đang đón nhận cơ hội lớn này ra sao, thưa bà?

Gần đây, xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng lại tiếp tục được đẩy nhanh với tốc độ chưa từng có, nhất là khi chính sách kinh tế và thương mại toàn cầu thay đổi đáng kể. Là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực điện tử công nghệ cao, chúng tôi trực tiếp cảm nhận làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng đang mở ra cơ hội mới rõ rệt hơn bao giờ hết, không chỉ về số lượng đối tác tiếp cận mà còn về chất lượng và tầm vóc của các đơn hàng.

Trước đây, chúng tôi chủ yếu hợp tác với các doanh nghiệp Nhật Bản, tập trung vào những dòng sản phẩm linh kiện điện tử đòi hỏi kỹ thuật cao và quy chuẩn nghiêm ngặt. Thời gian gần đây, chúng tôi đã liên tục nhận được sự quan tâm từ các đối tác đến từ Mỹ, Trung Quốc… với nhiều sản phẩm có hàm lượng chất xám cao hơn như máy móc tích hợp, thiết bị điện tử chuyên dụng, một số cấu phần liên quan tới bán dẫn. Đặc biệt, nhiều khách hàng Mỹ đã tiếp cận và chủ động đánh giá năng lực sản xuất kỹ thuật của doanh nghiệp thông qua các quy trình kiểm định chặt chẽ. Kết quả đánh giá tích cực cho thấy niềm tin ngày càng tăng của các tập đoàn lớn đối với năng lực của doanh nghiệp Việt Nam ở khả năng cung ứng, mức độ sẵn sàng cải tiến công nghệ, đảm bảo chất lượng và tuân thủ chuẩn mực quốc tế.

Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu hiện nay vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố bất định. Tính chất phức tạp và đa chiều của bối cảnh địa chính trị kinh tế quốc tế đòi hỏi các quốc gia, đặc biệt là các nền kinh tế đang phát triển phải có phản ứng chính sách linh hoạt, đồng bộ và kịp thời.

- “Bộ tứ chiến lược” được ban hành, trong đó Nghị quyết 57 và 68 cũng không nằm ngoài mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp trong nước lớn mạnh, sẵn sàng nắm bắt cơ hội lớn và gia tăng giá trị trong chuỗi cung ứng toàn cầu, thưa bà?

Trong bối cảnh đó, Việt Nam đã ban hành “bộ tứ nghị quyết chiến lược” được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá rất cao. Đây không chỉ là minh chứng cho sự chủ động, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng, Nhà nước đồng hành doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp sản xuất - công nghiệp hỗ trợ và thúc đẩy Việt Nam trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn. Những chính sách này góp phần tạo hành lang pháp lý rõ ràng, kiến tạo môi trường đầu tư kinh doanh ổn định, khơi thông nguồn lực cho doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh, tăng cường khả năng tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu và ứng phó kịp thời với rủi ro bên ngoài.

Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp tư nhân, trong đó có Hanel PT đã xác định để không bỏ lỡ cơ hội cần phải chủ động đi trước một bước, không ngừng nỗ lực vươn lên trong điều kiện còn nhiều ràng buộc về cơ chế, thiếu nguồn vốn dài hạn cho R&D cũng như môi trường thử nghiệm chính sách chưa thực sự linh hoạt. Dù vậy, chúng tôi và nhiều doanh nghiệp khác vẫn lựa chọn con đường đầu tư công nghệ bài bản, tích lũy nội lực, phát triển sản phẩm có hàm lượng chất xám cao.

Chúng tôi không chờ chính sách để bắt đầu, nhưng nếu được tiếp sức đúng lúc và tạo điều kiện bằng những chính sách kịp thời, sát thực như Nghị quyết 57 và 68, doanh nghiệp Việt chắc chắn sẽ bật lên nhanh hơn, mạnh mẽ hơn, hoàn toàn có thể đóng vai trò nòng cốt trong chiến lược phát triển công nghiệp quốc gia. Doanh nghiệp tư nhân mong đợi và kỳ vọng các chính sách mới sẽ thực sự đi vào cuộc sống với cách thức triển khai nhanh chóng, thủ tục đơn giản và cơ chế mở hơn. Chúng tôi vui mừng khi mô hình 3Đ: Được trao quyền (địa phương có thể công nhận doanh nghiệp KH&CN linh hoạt hơn, không cứng nhắc theo tiêu chí doanh thu) - đủ nguồn lực (nhiều ưu đãi cho R&D) - dễ tiếp cận (số hoá và đơn giản hoá thủ tục hành chính) như một cách tiếp cận thực tiễn, bám sát nhu cầu thực của doanh nghiệp được triển khai.

- Để tự tin vươn ra biển lớn và gia tăng giá trị trong chuỗi cung ứng toàn cầu, trước hết các doanh nghiệp trong nước cần kết nối, hợp tác chặt chẽ để cùng lớn mạnh, thưa bà?

Đây là một trong những trăn trở của HanelPT. Chúng tôi từng gặp không ít rào cản khi nỗ lực kết nối với các doanh nghiệp trong nước cùng phát triển linh kiện, thiết bị, máy móc phục vụ khách hàng quốc tế. Vấn đề không phải là thiếu năng lực mà thiếu một cơ chế hỗ trợ đồng bộ để các bên cùng mạnh dạn đầu tư, cùng nâng tiêu chuẩn và cùng lớn lên trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Hai Nghị quyết 57 và 68, theo tôi, không đơn thuần là chính sách hỗ trợ mà còn là bước chuyển động quan trọng tiếp sức cho nỗ lực hình thành chuỗi cung ứng nội địa bền vững - điều mà rất nhiều doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất công nghệ cao như HanelPT đã theo đuổi từ nhiều năm nay. Như tôi đã nói, với hành lang pháp lý rõ ràng, nhất quán, doanh nghiệp có thêm niềm tin để đầu tư dài hạn và bài bản vào đổi mới sáng tạo, chuẩn hóa quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn toàn cầu, xây dựng lại hệ sinh thái doanh nghiệp nội địa để các doanh nghiệp trong nước không chỉ dừng lại ở vai trò "nhà cung ứng phụ” mà tham gia “kiến tạo lại” chuỗi thông qua hợp tác chủ động, minh bạch và phát triển đồng hành với các doanh nghiệp lớn trong nước và quốc tế.

- Trân trọng cảm ơn bà!