“Cửa hẹp” để Việt Nam đổi chiều chính sách và tăng trưởng

>>> Standard Chartered: Tăng trưởng GDP 2023 của Việt Nam đạt 7,2%

Tại Diễn đàn Kịch bản Kinh tế Việt Nam 2023 với chủ đề “Tối ưu nguồn lực, vượt qua thách thức”, các chuyên gia cũng dự báo tình hình kinh tế Việt Nam năm 2023 có những cơ hội nhưng cũng có những khó khăn, thách thức nhiều hơn. Những yếu tố bất lợi kép từ bên ngoài và bên trong mới phát sinh khó lường, chưa dự báo được, có thể gây ảnh hưởng lớn đến tình hình kinh tế - xã hội nước ta.

Ông Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ Quốc gia, Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV nhận định, về bức tranh về lãi suất trong năm 2023, theo dự báo, Mỹ nhiều khả năng sẽ tăng lãi suất hai lần nữa, sau đó sẽ dừng lại và có thể cân nhắc bắt đầu giảm lãi suất từ quý 1/2024, nếu tình hình kinh tế Mỹ không được tốt.

"Các quốc gia ở châu âu, Anh sẽ có độ trễ hơn khoảng một quý. Các quốc gia ở Châu Á, trong đó có Việt Nam cũng trễ hơn so với Mỹ một quý khi điều hành chính sách tiền tệ, lãi suất", ông Lực đánh giá.

Để chống chịu với những cú sốc, biến động trong năm 2023,  cộng đồng doanh nghiệp cần 8 chữ: "Vững tâm, vượt khó, nền tảng tương lai" - Chuyên gia Cấn Văn Lực

Về bức tranh giá cả hàng hoá cũng hạ nhiệt, giá dầu đã qua đỉnh và dự báo giảm khoảng 10% trong năm 2023 trừ khi có những biến số bất thường.

Bên cạnh đó, theo Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, Việt Nam đang tích cực chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh hóa, số hóa, kinh tế tuần hoàn được đẩy mạnh, hội nhập tích cực.

Mục tiêu chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh hóa các ngành kinh tế, áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn thông qua khai thác và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và năng lượng dựa trên nền tảng khoa học và công nghệ, ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số, phát triển kết cấu hạ tầng bền vững sẽ tạo đà nâng cao chất lượng tăng trưởng, phát huy lợi thế cạnh tranh và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Một điểm đáng chú ý năm 2023 được ông Lực nhấn mạnh là Việt Nam đang đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, hoàn thiện thể chế, một loạt các luật sẽ được Quốc hội luận bàn như sửa đổi luật đất đai, luật nhà ở, luật kinh doanh bất động sản, luật tổ chức tín dụng...

Tác động của các hiệp định thương mại tự do như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP)... sẽ thiết lập một nền tảng quan hệ đối tác kinh tế hiện đại, toàn diện, chất lượng cao và Việt Nam là một trong những quốc gia hưởng lợi, mang lại cơ hội cho họ tăng cường chuỗi giá trị. 

Tuy nhiên, vị chuyên gia cho rằng, bước sang năm 2023, nền kinh tế thế giới đối mặt tình trạng suy thoái cục bộ, các quốc gia ứng xử dịch bệnh khác nhau, các động lực như thị trường xuất khẩu, đầu tư bị thu hẹp, tăng chậm lại, du lịch quốc tế phục hồi chậm cùng nhiều cơn gió ngược.

Trong khi đó, ông Nguyễn Xuân Thành, Đại học FulBright Việt Nam cho rằng, trước những khó khăn, thách thức trong bối cảnh chung thế giới, Việt Nam vẫn có “cửa hẹp” trong năm 2023 để có thể đổi chiều chính sách và giải quyết được những  khó khăn trong nội tại của nền kinh tế Việt Nam khi các điều kiện bên ngoài cho phép.

>>>Doanh nghiệp trong hiện thực hoá mục tiêu tăng trưởng GDP 6,5% năm 2023

Chuyên gia Nguyễn Xuân Thành cho rằng, quý I/2023 sẽ là quý không có con số tăng trưởng kinh tế tích cực ở trong nước. Qúy II có thể lại sẽ tiếp tục khó khăn.

Theo chuyên gia Đại học FulBright, nhìn vào điều hành chính sách tiền tệ toàn cầu có thể thấy từ phía Hoa Kỳ, mặc dù FED sẽ tiếp tục tăng lãi suất, nhưng kể cả kịch bản xấu nhất, hiện nay có thể còn 3 lần tăng lãi suất.

Lần 1 vào tháng 2, Hoa Kỳ công bố số liệu lạm phát. Nếu tháng 11, lạm phát của Hoa Kỳ là 7,1% thì thị trường đang đặt cửa mức lạm phát có thể sẽ giảm từ 7,1% xuống 6,6-6,5%. Do vậy có khả năng, vào lần tăng lãi suất tháng 2 năm nay, FED chỉ tăng 0,25 điểm, thay vì 0,5 điểm.

Còn 2 lần tăng lãi suất nữa là vào tháng 3 và tháng 5. Thời điểm đầu tháng 5 khả năng rất cao là lần tăng lãi suất cuối cùng, sau đó sẽ duy trì ở mức đỉnh lãi suất đồng USD trên thị trường liên ngân hàng từ 5-5,25% cho đến cuối năm 2023.

“Như vậy, cuối tháng 5 sẽ có dư địa cho Việt Nam do chúng ta không phải chạy đua lãi suất trong nước với đồng USD, áp lực tỷ giá qua đi. Đấy cũng là dư địa để chúng ta đổi mới chính sách, ổn định vĩ mô”, ông Nguyễn Xuân Thành nhận định.

Cũng theo vị chuyên gia, nếu nhìn vào Hoa Kỳ thì “cửa hẹp” rơi vào giữa năm 2023. Theo ông Thành, tác động thứ 2 để Việt Nam điều chỉnh chính sách nhìn từ nước ngoài là Trung Quốc, kỳ vọng vào cơn gió xuôi khi quốc gia này mở cửa.

“Năm 2021 khi Việt Nam mở cửa sau đại dịch Covid-19, chúng ta gặp sự hỗn loạn ban đầu, chính sách có thử và sai. Do đó, quý 1 ở Trung Quốc có rơi hỗn loạn nhưng khoảng tháng 4 và tháng 5, Trung Quốc sẽ tự tin hơn vào chính sách mở cửa, tạo cú hích về khôi phục tổng cầu nội địa, tạo cơ hội xuất khẩu cho Việt Nam sang Trung Quốc và du lịch của Trung Quốc vào Việt Nam”, ông Thành chia sẻ.

Theo vị chuyên gia này, dưới tác động của Hoa Kỳ và Trung Quốc thì cần nhấn mạnh tính chủ động của Việt Nam. “Chúng ta không thể đợi một cách thụ động. Quý 1, quý 2 vẫn khó khăn, do đó, theo tôi, “cửa hẹp” sẽ rơi vào tháng 5,6. Trong cạnh tranh chiến lược, chúng ta kỳ vọng vào đầu tư công, tiêu dùng nội địa để bù đắp cho suy giảm xuất khẩu, nhưng tôi phải nhấn mạnh rằng cần phải giải ngân vốn FDI cùng với giải ngân đầu tư công thì mới có bức tranh sáng”, ông Thành nhấn mạnh thêm.