“Đạo nhái” giết đối thủ

Với việc “nhái hàng” như thế, Facebook đã làm không chỉ một lần, mà đã vận dụng rất thành thạo “giết chết” nhiều đối thủ cạnh tranh.

Facebook “giết” Snapchat

Năm 2011, Snapchat ra đời. Đây là một ứng dụng mạng xã hội, tin nhắn đặc biệt. Tất cả hình ảnh, video, văn bản đăng lên ứng dụng này sẽ tự động biến mất trong vòng 24 giờ.

Ngay sau khi ra đời khoảng 2 năm, mạng xã hội này phát triển rất nhanh, khiến Facebook cũng phải dè chừng. Và cũng trong khoảng thời gian đó, Facebook muốn nuốt chửng Snapchat.

Mark Zuckerberg đến gặp Evan Spiegel, CEO của Snapchat. Mark đã đưa cho đối thủ 2 lựa chọn: bán lại sản phẩm cho mình hoặc chấp nhận bị Facebook lấy cắp tính năng. Ngày 14/11/2013, tờ Wall Street Journal đưa tin Snapchat đã từ chối lời chào mua lại của Facebook với giá 3 tỷ USD.

Mua lại Snapchat bất thành, Facebook bắt đầu kế hoạch “đạo nhái”. Facebook luôn theo dõi sát sao đối thủ cạnh tranh. Họ có hẳn một phần mềm theo dõi các đối thủ có tính năng gì hay ho, sau đó sẽ quyết định có “bắt chước” hay không.

Tháng 6/2014, Facebook tạo ra một ứng dụng độc lập có tên Slingshot hòng “đè bẹp” Snapchat. Ứng dụng cho phép người dùng gửi những bức ảnh tạm thời cho bạn bè, tính năng này “tình cờ” na ná với Snapchat.

Đến tháng 8/2016, Facebook tung ra tiếp Instagram Stories, cho phép người dùng đăng video và ảnh biến mất sau 24 giờ, sao y bản chính Snapchat, thậm chí giống đến cả cái tên. Chưa dừng ở đó, Facebook đã mở rộng tính năng Stories này cho cả “họ” Facebook như Messenger, Instagram và Whatsapp.

Với lượng người dùng đông đảo sẵn có, Stories của Facebook nhanh chóng có gấp đôi lượng người sử dụng so với bản chính Snapchat. Còn Snapchat cay đắng nhận ra lượng người dùng Stories sụt giảm. Tính đến hết quý I/2020, có hơn 220 triệu người sử dụng Snapchat nhưng chỉ có dưới 70% sử dụng tính năng Stories của Snapchat.

Trong thị trường mạng xã hội phát triển nhanh chóng, nếu dậm chân tại chỗ, có nghĩa là đang đi thụt lùi. Snapchat thực sự đã bị Facebook “giật bát cơm”.

Chiêu kinh điển của các ông lớn

Facebook không chỉ “đạo nhái” một mình Snapchat, mà với rất nhiều tập đoàn khác, như “On this day” nhái Timehop, “Marketplace” của Craigslist, “Facebook” Gaming giống như Twitch của Amazon, “Messenger Rooms” giống Zoom…

Tuy nhiên, Facebook không phải là trường hợp cá biệt. Thực tế, đây là một chiêu kinh điển của rất nhiều ông lớn, “đạo nhái” cho giống rồi “lấy thịt đè người”.

Microsoft, dưới sự lãnh đạo của Bill Gates, đã từng được biết đến với khả năng bất khả chiến bại. Từ sản xuất ứng dụng tới trình duyệt web, nếu công ty đối thủ nào mà Microsoft không thể thôn tính mua lại được, họ sẽ làm ra sản phẩm giống hệt và bán ra cho lượng khách hàng khổng lồ của mình, đè bẹp đối thủ cạnh tranh. Họ đã “giết” Netscape- một công ty “khai sinh” ra trình duyệt web hiện đại bằng cách này.

Các ông lớn có một lợi thế tuyệt đối để thi triển chiêu “đạo nhái”: Lượng người dùng sẵn có khổng lồ. Chỉ cần có tính năng giống đối thủ, người dùng hiện tại sẽ không có lý do gì để chuyển sang dùng sản phẩm của đối thủ, và đối thủ sẽ từ từ tự chết vì không có người dùng.

Trong thời đại thế giới phẳng, công nghệ giúp con người tiếp cận thông tin một cách nhanh chóng. Chính điều này cũng mang lại hệ lụy. Những cái mới và ý tưởng mới bị “đạo nhái” quá dễ dàng. Và khi những kẻ đi “đạo nhái” là những kẻ có tài chính sung mãn, nhân lực dồi dào, còn những công ty có ý tưởng mới chỉ là một startup non trẻ, thì họ chỉ còn hai con đường: bán lại ý tưởng hoặc bị “bóp chết” khi đối thủ “đạo nhái”.

Snapchat liên tục lên truyền thông “mắng mỏ” Facebook nhưng vẫn không tránh được thực tế Facebook càng ngày càng tiến và Snapchat dần rời xa đà tăng trưởng ấn tượng ngày “chưa bị nhái”. Các công ty nhỏ sáng tạo lần lượt bị “bóp chết”, để lại thị trường dần dần nằm trong tay chỉ vài gã khổng lồ.

Trong phim viễn tưởng ‘Star Treck’, có đội quân Borg rất nguy hiểm. Trước khi tấn công, chúng đưa ra lời đe dọa rất nổi tiếng: “Bọn ta sẽ lấy hết đặc tính sinh học và công nghệ của các ngươi. Chống cự cũng vô ích”. Trong thời hiện tại, những gã khổng lồ công nghệ Facebook, Amazon… chính là các Borg. Các công ty sáng tạo nhỏ - chống cự cũng vô ích!