Các tỉnh Tây Nguyên đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp nâng năng suất qua công nghệ hiện đại, cải thiện chất lượng, mở rộng xuất khẩu, thúc đẩy phát triển bền vững.
Trong bối cảnh kinh tế đòi hỏi sự đổi mới và cải tiến không ngừng, Chính phủ đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm nâng cao năng suất của nền kinh tế. Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1322/QĐ-TTg ngày 31/8/2020 phê duyệt Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa giai đoạn 2021-2030 (Chương trình 1322).
Mục tiêu của chương trình là hỗ trợ doanh nghiệp cải tiến quy trình sản xuất thông qua việc áp dụng các giải pháp về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hệ thống quản lý hiện đại và các công cụ cải tiến năng suất – từ đó đẩy mạnh tỷ lệ đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng kinh tế và tạo ra sức cạnh tranh bền vững cho nền kinh tế.
Theo TS. Trần Hậu Ngọc - Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ), trong thời gian qua đã có nhiều chương trình, hoạt động nâng cao năng suất được triển khai tại các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp. Các kết quả cải tiến năng suất đã được ghi nhận rõ rệt qua việc không ngừng cải thiện năng suất nhân tố tổng hợp, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế của đất nước.
Song song với Chương trình 1322, Kế hoạch tổng thể nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giai đoạn 2021-2030, cùng với Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động đến năm 2030, các mục tiêu được đặt ra nhằm biến năng suất lao động thành động lực tăng trưởng nhanh, bền vững trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Đặc biệt, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đã đưa ra mục tiêu cụ thể là đóng góp của TFP vào tăng trưởng kinh tế đạt trên 55% vào năm 2030. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 03/NQ-CP triển khai Nghị quyết 57, và Bộ Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ động đề xuất chương trình triển khai nghị quyết này. Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia đã giao cho Viện Năng suất Việt Nam nghiên cứu các yếu tố đầu vào cần thiết nhằm thúc đẩy tăng trưởng TFP, qua đó góp phần phát triển kinh tế – xã hội bền vững.
Tại địa bàn Tây Nguyên, cụ thể ở các tỉnh Lâm Đồng, Đắk Lắk, Gia Lai và Đắk Nông, các cơ quan chức năng đã tích cực triển khai Chương trình Quốc gia Nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hàng hóa giai đoạn 2021-2025.
Theo đó, Sở Khoa học và Công nghệ của tỉnh Lâm Đồng đã khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn, hệ thống quản lý và mô hình cải tiến năng suất chất lượng; bên cạnh đó, việc ứng dụng các giải pháp công nghệ hiện đại vào sản xuất kinh doanh cũng được đẩy mạnh nhằm tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.
Bên cạnh đó, Sở đã hỗ trợ cho gần 100 doanh nghiệp triển khai hệ thống quản lý và công cụ cải tiến năng suất cho 140 dự án, hỗ trợ doanh nghiệp và hợp tác xã áp dụng chứng nhận VietGAP, hệ thống quản lý an toàn thực phẩm và xây dựng 308 tiêu chuẩn cơ sở; 43 sản phẩm đã được chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy. Đồng thời, 36 dự án từ 34 doanh nghiệp đã được ký hợp đồng thực hiện với tổng kinh phí 2,544 tỷ đồng, và có 8 doanh nghiệp đạt giải thưởng chất lượng quốc gia và quốc tế.
Một ví dụ tiêu biểu là Công ty Cổ phần Viên Sơn (Đức Trọng), với chiến lược đổi mới công nghệ, áp dụng các tiêu chuẩn và hệ thống quản lý hiện đại, đã được cấp chứng nhận ISO 22000. Nhờ đó, công ty đã sản xuất ra các sản phẩm khoai lang chất lượng cao đáp ứng tiêu chuẩn của thị trường xuất khẩu, đặc biệt là sang Nhật Bản, và được trao Giải thưởng Chất lượng quốc gia.
Bên cạnh việc ứng dụng hệ thống quản lý và công cụ cải tiến năng suất, các hoạt động hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ và xây dựng thương hiệu cũng được đẩy mạnh.
Nằm ở trung tâm Tây Nguyên, Gia Lai không chỉ là một trong những vùng sản xuất cà phê lớn nhất Việt Nam mà còn sở hữu điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu lý tưởng để phát triển những dòng cà phê đặc sản chất lượng cao.
Trong xu hướng phát triển ngành nông nghiệp hiện đại, Gia Lai không còn chạy theo số lượng bằng cách mở rộng diện tích, mà thay vào đó tập trung vào chế biến sâu, nâng cao chất lượng và giá trị gia tăng. Việc hướng đến các tiêu chuẩn quốc tế như VietGAP, 4C, Organic, Rainforest Alliance không chỉ giúp gia tăng lợi thế cạnh tranh mà còn mở rộng cơ hội thâm nhập vào những thị trường khó tính như châu Âu, Mỹ. Với định hướng rõ ràng, Gia Lai đang từng bước chuyển mình để khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng cà phê toàn cầu.
Với sự quyết tâm của chính quyền, doanh nghiệp và người nông dân, Gia Lai hoàn toàn có thể trở thành một trong những trung tâm sản xuất cà phê sạch hàng đầu khu vực, góp phần nâng tầm giá trị ngành cà phê Việt Nam.
Tại Đắk Lắk, trên phương diện quản lý, HĐND tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Nghị quyết quy định mức chi thực hiện các nhiệm vụ của Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa giai đoạn 2021-2030 trên địa bàn tỉnh. Nghị quyết này áp dụng đối với các cơ quan quản lý nhà nước, đơn vị, tổ chức và cá nhân tham gia thực hiện chương trình, nhằm đảm bảo việc sử dụng ngân sách nhà nước hiệu quả và minh bạch.
Còn tại tỉnh Đắk Nông cũng đã cụ thể hóa mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp tăng năng suất và chất lượng thông qua Kế hoạch số 181/KH-UBND giai đoạn 2021-2030. Theo đó, các doanh nghiệp sẽ được hỗ trợ áp dụng các công nghệ mới, hệ thống quản lý hiện đại và công cụ cải tiến năng suất tiên tiến, kết hợp với đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực, nhằm đưa năng suất lao động trở thành động lực phát triển quan trọng cho nền kinh tế địa phương. Kế hoạch này được xây dựng trên cơ sở tính khoa học, thiết thực và hiệu quả, với sự tham gia của các cấp, các ngành, địa phương, cơ quan truyền thông và các tổ chức doanh nghiệp.
Những nỗ lực trên không chỉ giúp doanh nghiệp tăng năng suất lao động, cải thiện chất lượng sản phẩm và giảm chi phí sản xuất, mà còn góp phần đẩy mạnh xuất khẩu, đáp ứng tốt yêu cầu của các hiệp định thương mại và nâng cao uy tín sản phẩm Việt Nam trên trường quốc tế. Qua đó, các doanh nghiệp tại Tây Nguyên và các tỉnh lân cận đang dần khẳng định vị thế của mình trên bản đồ kinh tế quốc gia, tạo đà cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.