Đặt cược thể thao, gây ra hậu quả tiêu cực, nhiều vụ cá cược bóng đá phi pháp có yếu tố quốc tế của đầu nậu trong nước và nước ngoài, đã làm thất thoát hàng chục tỷ USD.
Chia sẻ tại Hội thảo “Góp ý sửa đổi, bổ sung Nghị định số 06/2017 về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế”, TS Nguyễn Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài cho hay, các kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế là xu thế chung và phát triển ở nhiều nước trên thế giới. Hiện ngành này có tổng doanh thu toàn cầu lên tới hàng trăm tỷ USD.
Tại Việt Nam, từ năm 2017, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 06 về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế. Tuy nhiên, đến nay Nghị định 06 của Chính phủ vẫn chưa đi vào cuộc sống do những khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng về phương thức phân phối vé đặt cược, về mức đóng góp 5% doanh thu từ việc thí điểm kinh doanh đặt cược cũng như các quy định chuyển tiếp chưa đầy đủ.
Để khắc phục tình trạng này, ngày 8/4/2024, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 1035/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong đó đã đề ra nhiệm vụ cho Chính phủ, Bộ Tài chính cần hoàn thiện khung pháp lý đối với lĩnh vực xổ số, đặt cược, casino và trò chơi có thưởng. Theo Nghị quyết 1035 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chậm nhất năm 2025, phải hoàn thành việc sửa đổi Nghị định số 06/2017/NĐ-CP ngày 24/1/2017 của Chính phủ về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế.
Theo PGS-TS Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài, quan điểm “ Quản được, đã có hành lang pháp lý nhưng một số bộ không muốn thực hiện”, điển hình là đặt cược thể thao, gây ra hậu quả tiêu cực, nhiều vụ cá cược bóng đá phi pháp có yếu tố quốc tế của một số tổ chức với sự tham gia của quan chức nhà nước, đầu nậu trong nước và nước ngoài, một số người ham mê cờ bạc, làm thất thoát hàng chục tỷ USD, gây thiệt hại cho các doanh nghiệp có đủ điều kiện về vốn, nhân lực và công nghệ, thất thu ngân sách nhà nước.
Năm 2018 Quốc hội ban hành Luật Thể dục, Thể thao hợp nhất. Trong đó Điều 67a đã quy định hành lang pháp lý cho đặt cược thể thao và kinh doanh đặt cược thể thao. Chính phủ đã ban hành Nghị định về vấn đề này, thậm chí quy định rất rõ đối tượng áp dụng. Vấn đề là việc thực thi pháp luật chưa nghiêm minh.
Đối với doanh nghiệp kinh doanh đặt cược đua ngựa và đua chó thì chi phí hàng năm để nuôi dưỡng và huấn luyện nài ngựa, ngựa đua, chó đua và bảo dưỡng sân bãi là rất lớn. Nếu chỉ có doanh thu đặt cược phân phối trong trường đua và các điểm cố định thì không thể bù đắp được chi phí, chưa kể chi phí đầu tư ban đầu về cơ sở hạ tầng
Việc kinh doanh đặt cược trong trường đua ngựa và đua chó cũng đã được thực hiện thí điểm trong nhiều năm chưa từng xảy ra sự cố, không gây hậu quả và tệ nạn xã hội.
Điều đó cho thấy không cần thiết phải kéo dài giai đoạn thí điểm đặt cược trong trường đua, mà nên tạo điều kiện để doanh nghiệp sớm áp dụng các phương thức phân phối vé ngoài trường đua nhằm bù đắp chi phí và đóng góp nhiều hơn cho ngân sách nhà nước.
Do đó, PGS-TS Nguyễn Mại cho rằng, mức đóng góp 5% doanh thu từ việc thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế là gánh nặng quá lớn cho doanh nghiệp, dẫn đến việc ra kèo trả thưởng rất thấp cho người chơi.
Còn liên quan đến vấn đề về quảng cáo, nghị định này quy định Doanh nghiệp kinh doanh đặt cược chỉ được phép quảng cáo bằng bảng, biển hiệu trong phạm vi trụ sở chính của doanh nghiệp, trường đua, điểm bán vé đặt cược cố định nhưng phải đảm bảo người bên ngoài không nghe được, không nhìn thấy được nội dung quảng cáo.
“Nếu doanh nghiệp không được quảng cáo ra bên ngoài thì làm sao thu hút được đối tượng cá cược bất hợp pháp chuyển sang đặt cược hợp pháp, đặc biệt là đối với kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế”, ông Mại cho hay.
Cho phép quảng cáo nhưng "phải đảm bảo người bên ngoài không nghe được, không nhìn thấy được" thì không thể gọi đó là quảng cáo được. Doanh nghiệp không thể quảng bá, thông tin, thu hút và phục vụ được du khách đến tham quan và vui chơi giải trí, đặc biệt là đối với hoạt động đua ngựa và đua chó, thực tế cho thấy trên 80% người mua vé vào cổng là khách du lịch.
Cụ thể, trường hợp Công ty CP Dịch vụ Thể thao Thi đấu Giải trí (SES) ở Vũng Tàu đã được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh đặt cược đua chó từ tháng 6/2020 thì có được bảo lưu quyền lợi từ Nghị định 06/2017/NĐ-CP hay bắt buộc phải chuyển sang Nghị định thay thế, và thời gian để chuyển tiếp là bao lâu?
Do đó, ông Mại kiến nghị cần bổ sung, sửa đổi Điều 12 theo hướng toàn bộ hệ thống thiết bị kỹ thuật, kể cả máy chủ, máy chủ dự phòng và kho dữ liệu đều phải đặt trong lãnh thổ Việt Nam để các cơ quan quản lý nhà nước có thể kiểm soát 24/24 bất kỳ khi nào cần thiết;
Sửa đổi Điều 14 và Điều 15 theo hướng cho phép phương thức phân phối vé đặt cược bằng điện thoại và Internet cùng một lúc sau tối thiểu một năm kinh doanh phân phối vé đặt cược thông qua thiết bị đầu cuối trong trường đua (đối với đặt cược đua ngựa, đua chó) và tại các điểm bán vé cố định (đối với đặt cược bóng đá quốc tế);
Sửa đổi Điều 42 theo hướng giảm tỷ lệ đóng góp của doanh nghiệp cho ngân sách ở mức hợp lý hơn; hoặc nên đóng góp 5% trên lợi nhuận thay vì trên doanh thu;
Sửa đổi Điều 48 theo hướng cho phép quảng cáo nhưng không được trực tiếp hay gián tiếp khuyến khích sự tham gia đặt cược; không được sử dụng âm thanh, hình ảnh có định hướng thu hút sự chú ý của giới trẻ dưới 21 tuổi; và không được ám chỉ rằng việc trúng thưởng là có thể đạt được thông qua kỹ năng cũng như không được đưa ra những lời khuyên về đặt cược;
Bổ sung Điều 63 theo hướng dành cho doanh nghiệp đã được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh đặt cược trước khi Nghị định này có hiệu lực.
Cũng theo ông Hoàng Ngọc Nhất, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thiên Phúc, hàng năm có ít nhất 5-6 tỷ USD, nhiều nhất 9-10 tỷ USD tiêu tốn trên lĩnh vực này (nhiều nhất là cá độ bóng đá). Lượng tiền này phần lớn là chảy ra nước ngoài. Nếu quản lý và kiểm soát được sẽ ngăn chặn sự tổn thất nguồn lực - tiền bạc và có thể thu được khoản thuế khá lớn.
Không phải không có nhà đầu tư, mà có rất nhiều nhà đầu tư mong muốn được đầu tư dự án nhất là đặt cược bóng đá. Nhưng khi tiếp cận các quy định của Nghị định 06 họ thấy có nhiều vướng mắc pháp lý, có những điều bất hợp lý, khó làm và nếu có làm thì chắc chắn thua lỗ.
Về địa bàn kinh doanh, ông Nhất đề nghị sửa lại nội dung, cho phép triển khai kinh doanh trên địa bàn cả nước ngay khi được cấp phép chứ không phải chỉ 20 tỉnh thành rồi sau đó mới cho mở rộng.
Về đấu thầu, cần quy định rõ là chọn nhà đầu tư để chấp thuận chủ trương đầu tư chứ không nói đẩu thầu chung chung. Đây là quy định của luật đấu thầu hiện hành.
Về vấn đề cho phép sử dụng điện thoại di động và công cụ internet, cần ghi rõ ngay khi triển khai dự án được phép sử dụng giao dịch bằng điện thoại di động và công cụ intemnet để đặt cược và thanh toán.