Đánh giá nếu xuất khẩu không được tháo gỡ sẽ có khoảng 4 triệu tấn lúa gạo dư thừa, doanh nghiệp kiến nghị có chiến dịch đẩy mạnh mở thêm nhiều thị trường xuất khẩu.
Tại hội nghị, ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Intimex, đồng thời là Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VPA) chia sẻ, trong những năm gần đây, giá trị nông sản đã tăng trưởng ấn tượng. Lợi nhuận nông sản tăng cao, ví dụ như sầu riêng tăng từ 3 đến 5 lần trên chi phí sản xuất, cà phê và tiêu cũng tăng trên 3 lần và gạo cũng tăng trên 2 lần.
Nhưng theo ông Nam, xuất khẩu hiện khó khăn vì vấn đề dư lượng thuốc trừ sâu và phân bón hóa học. Hiện nay các ban, ngành đang làm rất quyết liệt nhưng doanh nghiệp cũng mong Thủ tướng quan tâm để đẩy nhanh hơn.
Bên cạnh đó là vấn đề xuất khẩu gạo, ông Nam cho rằng, mặc dù từ đầu năm đến nay Việt Nam đã xuất khẩu được gần 8 triệu tấn gạo, nhưng tình hình xuất khẩu gần đây gặp khó khăn do thay đổi từ thị trường nước ngoài.
“Gần đây, một thị trường lớn là Philippines đã đóng cửa trong 3 tháng, sau đó mở cửa lại cho nhập 300.000 tấn rồi lại tiếp tục đóng cửa. Nếu tình trạng này kéo dài, giá gạo sẽ có nguy cơ giảm và gây khó khăn cho người nông dân. Vụ Đông Xuân sắp tới, nếu xuất khẩu không được tháo gỡ thì sẽ có khoảng 4 triệu tấn lúa gạo dư thừa”, Chủ tịch VPA lo lắng.
Đáng chú ý, mặc dù giá gạo Việt Nam đưa sang thị trường như Nhật Bản có thể đạt lợi nhuận lên tới 400%, nhưng giá và lượng thực tế bán ra vẫn đang bị kìm hãm.
Để ổn định thị trường và giá cả, ông Đỗ Hà Nam đề xuất, cho phép các doanh nghiệp lớn và các doanh nghiệp nhà nước được mua trữ lúa gạo trong vòng 6 tháng nhằm cải thiện tình trạng giá rớt xuống.
Về mặt chiến lược thị trường, Việt Nam đang tập trung vào các thị trường Tây Á như Iraq và Syria. Chính phủ Việt Nam cũng đã ký được một phần thỏa thuận với Chính phủ Bangladesh vào năm ngoái.
Về dài hạn, Việt Nam đang nỗ lực phát triển thương hiệu gạo. “Chúng tôi rất mừng là chúng ta đã có chiến lược phát triển thương hiệu gạo Việt Nam đến năm 2030. Đặc biệt là mới đây Chính phủ đã ban hành và thực hiện Đề án phát triển 1 triệu ha lúa phát thải thấp. Chúng tôi kỳ vọng rằng nếu thực hiện thành công, đề án sẽ nâng cao vị thế và giá gạo của Việt Nam”, ông Nam nhận định.
Ngoài ra, có khoảng 635.000 người Việt kiều đang sinh sống và làm việc tại các thị trường tiềm năng (như Tây Á), lãnh đạo doanh nghiệp rất mong muốn đưa được gạo cũng như các sản phẩm nông nghiệp Việt Nam vào các thị trường này.
Cuối cùng, Chủ tịch VPA đề xuất Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường có chiến dịch đẩy mạnh việc mở thêm nhiều thị trường xuất khẩu cho nông sản, đặc biệt là gạo.
Trong khi đó, cũng tại Hội nghị, ông Nguyễn Văn Minh, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp BAF Việt Nam kiến nghị Chính phủ xem xét và hỗ trợ mô hình "chăn nuôi heo trong nhà cao tầng thông minh" khép kín từ thức ăn – chăn nuôi - chế biến và trồng trọt với quy mô 64.000 heo nái, cung cung ứng ra thị trường từ 1,6 – 1,8 triệu heo thương phẩm/năm.
Đây là mô hình hiện đại, bền vững, mang lại nhiều lợi ích vượt trội như: Tối ưu đất đai – tiết kiệm 5–8 lần diện tích. Mô hình tận dụng chiều cao thay cho mở rộng theo chiều ngang, phù hợp trong bối cảnh quỹ đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp.
Theo ông Minh, mô hình này giúp tăng công suất chăn nuôi mà không phá vỡ quy hoạch và tiết kiệm tài nguyên đất một cách bền vững. Giúp tự động hóa – quản trị thông minh – giảm 20–30% lao động. Đồng thời, ứng dụng IoT, AI, Big Data vào quản lý vận hành giúp tăng độ chính xác trong chăm sóc đàn heo, tối ưu chi phí nhân công; Hạn chế sai sót và rủi ro trong quá trình chăn nuôi; Tạo bước tiến mạnh mẽ trong chuyển đổi số nông nghiệp. An toàn sinh học vượt trội – bảo vệ môi trường sinh thái.
Phó Tổng giám đốc BAF Việt Nam đề xuất Chính phủ xem xét các cơ chế chính sách đặc thù, bao gồm: Thí điểm mô hình chăn nuôi cao tầng trong nhóm dự án nông nghiệp công nghệ cao ưu tiên đầu tư.
Hai, hỗ trợ tín dụng xanh – lãi suất ưu đãi cho doanh nghiệp triển khai mô hình công nghệ cao và tuần hoàn.
Ba, ưu đãi thuế đối với thiết bị công nghệ cao, máy móc thông minh, hệ thống môi trường, IoT và AI.
Bốn, hỗ trợ nghiên cứu, nội địa hóa công nghệ, nhân bản mô hình trong nước để tiến tới tự chủ hoàn toàn về công nghệ chăn nuôi thông minh.
Năm, xây dựng bộ tiêu chí kỹ thuật quốc gia cho mô hình chăn nuôi công nghệ cao, làm cơ sở đánh giá, thẩm định và nhân rộng toàn quốc.
Sáu, tháo gỡ những nút thắt, điểm nghẽn về pháp lý trong việc cấp phép xây dựng, đánh giá tác động môi trường… để mô hình sớm được triển khai và đưa vào vận hành sản xuất trong thực tế.
.jpg "Nông nghiệp, nông dân, nông thôn - trụ đỡ bền vững của nền kinh tế Việt Nam")
