Dự đoán bức tranh công nghệ đang tới

QUÂN BẢO• 07/01/2024 00:30

Trong 1 năm, 5 năm, 10 nữa, thế giới sẽ chứng kiến nhiều sự kiện và xu hướng đột phá, từ việc AI phải xin bản quyền, “điện toán không gian” của Apple, cho đến robot hình người.

>>Dự báo xu hướng kinh doanh và công nghệ định hình năm 2024

Năm nay

Apple mở ra một thực tại mới

Bộ headset Vision Pro, một sản phẩm của Apple rất được chờ đón, có thể lên kệ các cửa hàng sớm nhất vào tháng tới. Với sản phẩm này, Apple đang muốn phổ biến “điện toán không gian”. Nói một cách đơn giản, công nghệ này không cần màn hình, mà nó sẽ trình chiếu tất cả các nội dung kỹ thuật số lên ngay không gian xung quanh người dùng, và người dùng có thể điều hướng mà không cần chạm vào bất kỳ thứ gì.

Tuy nhiên với mức giá khá cao, lên đến 3.500 USD (gấp 7 lần Quest 3 của Meta), mục tiêu bán ít nhất 400.000 bộ của Apple rất khó đạt được. Đó còn là mục tiêu đã giảm bớt, vì trước đó Apple muốn bán được đến 3 triệu sản phẩm. Bất chấp điều này, Apple vẫn nổi tiếng với khả năng xác định và mở rộng thị trường, và bộ headset này có thể khơi dậy sự quan tâm đến thế giới thực tế - ảo.

Công nghệ chỉnh sửa gen định hình lại nền y tế

Gần đây, Mỹ vừa phê duyệt liệu pháp chỉnh sửa gen đầu tiên trên thế giới. Liệu pháp này dùng Crispr, công nghệ từng đoạt giải Nobel và được xem là thứ thay đổi hoàn toàn ngành y tế. Bằng cách biến đổi gen tế bào của bệnh nhân, Crispr có thể điều chỉnh những đột biến gây bệnh.

Trong phê duyệt của chính quyền Mỹ, phương pháp được nhắc đến là exa-cell, chuyên dành điều trị bệnh hồng cầu hình liềm.

Ngoài ra vẫn còn 280 liệu pháp chỉnh sửa gen đang được nghiên cứu. Vì Crispr chuyên nhắm vào những nguyên nhân gốc rễ gây bệnh, vậy nên các chuyên gia kỳ vọng các phương pháp điều trị dựa trên Crispr có thể chữa dứt bệnh trong một lần, đặc biệt với những bệnh di truyền như xơ nang hoặc một số loại ung thư.

Vấn đề với cấp phép AI

Ngày càng nhiều khiếu nại liên quan đến việc vi phạm bản quyền của AI tạo sinh. Chẳng hạn tuần trước, The New York Times kiện OpenAI và Microsoft, cáo buộc hai đơn vị này dùng hàng triệu bài báo của họ để đào tạo bot. Hoặc hơn 550 tòa soạn báo đã cài đặt các trình chặn, ngăn không cho bot thu thập bài báo của họ.

Hồi tháng trước, OpenAI tuyên bố sẽ trả tiền cho Axel Springer (sở hữu Business Insider và Politico) để có thể sử dụng nội dung của công ty này cho ChatGPT. Những thỏa thuận kiểu này có thể trở nên phổ biến hơn trong tương lai, vì AI đang muốn tránh các vụ kiện có nguy cơ ảnh hưởng mô hình kinh doanh của mình.

Tương lai 5 năm tới

Thị trường thuốc giảm cân rộng lớn

Thuốc giảm cân đã, đang và sẽ thu về hàng tỷ USD, vì nhu cầu ức chế cơn thèm ăn quá lớn. Tháng 11/2023, Cục Dược phẩm và Thực phẩm Mỹ đã bật đèn xanh cho các loại thuốc giảm cảm giác thèm ăn mới của Eli Lilly có tên Zepbound. Nhiều người dự đoán Zepbound sẽ trở thành loại thuốc bán chạy nhất từ trước đến giờ, cùng với những loại thuốc được ưa chuộng khác là Ozempic và Wegovy của Novo Nordisk. Gần một nửa người Mỹ trưởng thành bị béo phì, nhưng tỷ lệ này có thể thay đổi vì các dự đoán cho thấy có đến 7% dân số Mỹ dùng thuốc giảm cân tính đến năm 2035. Tuy nhiên các nhà phân tích lo ngại rằng cảm giác thèm ăn bị ức chế có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế.

Robot hình người phát triển

Những công ty như Tesla và Amazon đang chế tạo và thử nghiệm robot hình người, còn Goldman Sachs nhận định rằng AI và tự động hóa có thể ảnh hưởng đến 300 triệu việc làm.

Về kế hoạch của mình, Amazon cho biết họ triển khai robot hình người trong các nhà kho. Trong thập niên qua, số lượng robot hình người tăng mạnh từ 10.000 lên đến 750.000. Trong khi đó, các công ty như Agility Robotics và Figure AI đang gấp rút triển khai các robot độ khéo léo cao để thay thế công nhân bằng xương bằng thịt. Còn NASA đang chế tạo robot hình người phục vụ các hoạt động trong không gian.

Các chuyên gia cho rằng trong 5 năm tới, robot có thể thay thế con người đảm nhận những công việc lặp đi lặp lại hoặc các công việc tiềm ẩn rủi ro, chẳng hạn nâng vật nặng.

Tiền mã hóa đổi ngôi

Người hâm mộ ethereum khẳng định rằng một ngày nào đó, vốn hóa thị trường của blockchain sẽ vượt qua đồng bitcoin. Hiện tượng đó được gọi với thuật ngữ the flippening. Tuy nhiên mọi thứ có thể đang diễn ra theo xu hướng ngược lại, vì trong tháng qua, bitcoin đã soán ngôi ethereum để trở thành đồng tiền hàng đầu cho NFT.

Trong tương lai, khi đề xuất cho phép chuỗi OG xuất hiện trong phương thức giao dịch hợp đồng thông minh, thì bitcoin thể vượt mặt ether. Thế nhưng phí giao dịch bitcoin tăng vọt có thể là một trở ngại cho quá trình này.

Tương lai trong 10 năm tới

Cấy ghép phần mềm não

Neuralink, một dự án đang gây tranh cãi của Elon Musk, đang tìm kiếm người bị liệt tứ chi làm tình nguyện viên đầu tiên để cấy ghép não. Mục tiêu của công nghệ cấy ghép não này là cho phép người bị liệt giao tiếp bằng cách dùng trí óc điều khiển con trỏ hoặc bàn phím.

Trong khi đó, Synchron, một đối thủ của Neuralink, đã cấy được chip vào 10 bệnh nhân. Còn các startup như Precision Neuroscience và Motif Neurotech đang thử nghiệm các loại thuốc thay thế. Khi hoàn thiện, công nghệ về não này có thể điều trị các tình trạng như mất trí nhớ và trầm cảm.

Neuralink tuyên bố kế hoạch của họ là thực hiện 22.000 ca phẫu thuật vào năm 2023, thế nhưng các chuyên gia cho rằng có thể mất ít nhất một thập niên thì công nghệ này mới được sử dụng thương mại.

Thịt gia cầm nuôi phòng thí nghiệm có cơ hội “lên đĩa”

Năm ngoái, Mỹ trở thành quốc gia thứ hai sau Singapore cho phép bán các loại thịt nuôi trong phòng thí nghiệm. Thế nhưng phải mất thêm nhiều thời gian thì thịt gà phòng thí nghiệm mới trở nên phổ biến.

Công nghệ này được quảng cáo là không giết mổ, giảm khí thải, thế nhưng giá cả là một vấn đề (thịt bò nuôi cấy có giá đến 17 USD/ nửa kí). Thêm vào đó, có thể phải mất một thời gian để người tiêu dùng có thể chấp nhận loại thịt này.

Thế nhưng nếu các startup nuôi cấy thịt có thể mở rộng quy mô sản xuất và tiếp thị, thì tương lai thịt nuôi cấy phổ biến là điều có thể xảy ra. Ngành công nghiệp này có giá 250 triệu USD vào năm 2022 và dự kiến đạt 25 tỷ USD vào năm 2030.