Dự thảo Nghị định kinh doanh xổ số: Mua hộ vé xổ số qua ví điện tử, sao lại cấm?

>>“Xổ số” hóa đơn điện tử - Ý tưởng thú vị của Tổng cục Thuế

Điều 4 Dự thảo quy định “cấm tổ chức hoạt động kinh doanh xổ số trái phép dưới mọi hình thức và mọi loại phương tiện”.

Không quản được thì cấm?

Theo lý giải của Tổ soạn thảo thì “xuất hiện trường hợp một số tổ chức, cá nhân lợi dụng pháp luật dân sự về hoạt động mua hộ vé xổ số để tổ chức kinh doanh, phân phối vé xổ số thông qua các thiết bị điện tử, viễn thông, internet ảnh hưởng đến tính công khai minh bạch của hoạt động kinh doanh xổ số (ví dụ như dịch vụ mua hộ vé xổ số qua ứng dụng ví điện tử, dự thưởng vé xổ số loto,...) nên phải cấm.

Dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” là gì? Đó là, khi có nhu cầu, người mua sẽ cài đặt “Ứng dụng Mua hộ vé xổ số” trên điện thoại. Sau khi cài đặt, người mua lựa chọn loại vé số, đồng thời ủy quyền cho doanh nghiệp mua hộ vé xổ số. Sau khi vé xổ số được mua theo ủy quyền, doanh nghiệp mua hộ vé xổ số sẽ chụp hình ảnh vé xổ số đồng thời gửi trực tiếp đến người mua. Mọi thao tác đều diễn ra trên nền tảng intenert và rất thuận tiện cho cơ quan quản lý nhà nước thực hiện giám sát.

Như vậy có thể thấy bản chất của dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” là một loại giao dịch ủy quyền, khách hàng có quyền ủy quyền cho cá nhân, tổ chức khác thực hiện hành vi mua bán và đây là một giao dịch dân sự hợp pháp. Dưới góc độ kinh tế, cái gì có cầu thì sẽ có cung, doanh nghiệp luôn nắm bắt nhu cầu của thị trường để cung cấp dịch vụ phục vụ nhu cầu đó. Việc xuất hiện nhiều người, nhiều đơn vị tham gia vào phân phối hàng hóa sẽ làm đẩy mạnh khâu bán hàng.

>>Bộ Tài chính vào cuộc vụ xổ số “đặt 1 ăn 70” trên ví MoMo

Nên chăng cần áp dụng công nghệ

Trước giải thích của Tổ soạn thảo, ông Nguyễn Tuấn Anh – Giám đốc kinh doanh Công ty cổ phần LuckyBest Việt Nam cho rằng: Nói dịch vụ “Mua hộ vé xổ số “ảnh hưởng đến tính công khai minh bạch của hoạt động kinh doanh xổ số” là không chính xác, không rõ ràng. Việc áp dụng công nghệ vào hoạt động kinh doanh xổ số là điều cần thiết, đúng với tinh thần Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/06/2020 về “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.

Đồng quan điểm với ông Nguyễn Tuấn Anh, ông Phạm Văn Tuân – Phó Giám đốc Công ty cổ phần Mạng thanh toán Paynet Việt Nam cũng cho rằng: Các doanh nghiệp hoạt động dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” không thực hiện và không tham gia vào hoạt động phân phối vé xổ số của doanh nghiệp kinh doanh xổ số và đại lý xổ số. Những doanh nghiệp này chỉ mua hộ vé xổ số theo ủy quyền của người dùng thông qua “Ứng dụng Mua hộ vé xổ số”. Đây là mối quan hệ giữa doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ này và người dùng. Do đó, việc cho rằng Dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” là “lợi dụng pháp luật dân sự về hoạt động mua hộ vé xổ số để tổ chức kinh doanh, phân phối vé xổ số” là không rõ ràng và không chính xác.

Ông Mai Trung Nguyên, đại diện Công ty TNHH MTV Vé số miền Bắc cho rằng: Trong phạm vi dịch vụ “Mua hộ vé xổ số”, việc người dùng ủy quyền cho pháp nhân mua hộ vé xổ số là một thỏa thuận dân sự giữa một bên là doanh nghiệp và một bên là người mua vé xổ số. Theo quy định về ủy quyền tại Điều 138 của Bộ Luật Dân sự 2015 thì “Cá nhân, pháp nhân có thể ủy quyền cho cá nhân, pháp nhân khác xác lập, thực hiện giao dịch dân sự… Mọi cam kết, thỏa thuận không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội có hiệu lực thực hiện đối với các bên và phải được chủ thể khác tôn trọng. Do đó, việc quy định cấm Mua hộ vé xổ số đang trái với quy định tại Điều 4 Bộ Luật Dân sự 2015”.

Mặt khác, ông Nguyên cho rằng: Theo quy định tại Điều 5 Luật Đầu tư 2020, Điều 7 Luật Doanh nghiệp 2020 thì doanh nghiệp được phép kinh doanh trong những ngành nghề mà luật không cấm. Và tất nhiên, dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” không thuộc danh mục các ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh. Đã không có điều khoản cấm/hạn chế thì không được cấm/hạn chế các ngành nghề kinh doanh đó, nếu cố tình cấm/hạn chế sẽ trái với nguyên tắc chung trong xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật”.

Th.s, Luật sư Nguyễn Văn Hoàng (Giám đốc Văn phòng Luật sư Minh bạch Quốc tế): Trong xu thế phát triển kinh tế thời đại công nghệ số, tất cả các lĩnh vực kinh doanh đều có những thay đổi để bắt nhịp cùng với xu thế này. Mua hộ vé xổ số thông qua hình thức trực tuyến hay qua App phần mềm điện tử trên điện thoại hay máy tính đang dần thay thế phương thức kinh doanh truyền thống trước đây là thông qua đại lý, người bán dạo. Việc áp dụng hình thức này giúp cho cá nhân, tổ chức kinh doanh xổ số tiếp cận một cách dễ dàng, rộng rãi đến mọi đối tượng khách hàng ở tất cả các vùng miền khác nhau. Đồng thời hạn chế tối thiểu việc phải bố trí, tuyển dụng và sử dụng một đội ngũ nhân lực khổng lồ ở khắp mọi nơi để thực hiện các hoạt động kinh doanh theo phương thức truyền thống trước đây. PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Chuyên gia kinh tế, giảng viên Học viện Tài chính): Dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” không sai về mặt pháp luật, cũng không sai về mặt thị trường. Có cầu thì ắt có cung. Nếu như dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” đã tồn tại một vài năm nay thì có nghĩa xã hội có nhu cầu đó nên doanh nghiệp đáp ứng. Tôi cho rằng cần nghiên cứu kỹ để ban hành được khung khổ luật pháp phù hợp để làm sao vẫn sử dụng được dịch vụ này mà vẫn đảm bảo được tính minh bạch của hoạt động kinh doanh xổ số, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của những doanh nghiệp hoạt động nghiêm túc trong khuôn khổ pháp luật quy định. Cần có cơ chế đầu tư công nghệ, nghiên cứu luật pháp để hướng đến kiểm soát, ngăn chặn việc lợi dụng dịch vụ mua hộ vé số vào mục đích bất hợp pháp, thay vì cấm tất cả doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này. Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hoà (nguyên Uỷ viên Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội khoá XIV): Trước đây khi chưa có Internet, chưa có mạng xã hội, hoạt động mua bán xổ số chỉ có một hình thức là mua bán trực tiếp. Đến giờ thương mại trực tuyến cho phép mua bán qua mạng, tôi cho rằng dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” qua app, ví điện tử… là bình thường, phản ánh nhu cầu đa dạng của xã hội, miễn là mua hộ nhưng đảm bảo đến cuối cùng, người trúng số phải có tấm vé số để đi lĩnh thưởng. Nếu thời gian qua đã có sự tồn tại của những công ty mua hộ vé số, xã hội đã chấp nhận sự tồn tại của nó thì bây giờ không thể đùng một cái ban hành ra Nghị định cấm. Như thế chưa thật khách quan. Cấm là gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp.