Công trình thủy lợi chất lượng kém: Đừng đổ hết lỗi tại “thiên nhiên”

Những dự án khiến dư luận “dậy sóng” trong thời gian qua, như: dự án tuyến đường đê 145 tỉ đồng tại Bắc Giang, tuyến kênh tưới tiêu hơn 750 tỉ đồng tại Nghệ An, hay công trình thủy lợi có tổng vốn đầu tư 119 tỉ đồng tại tỉnh Gia Lai,… Vậy, lỗi tại ai? “lỗ hổng” từ đâu mà có?

Cùng các chuyên gia kiểm tra đánh giá

Một công trình xây dựng tốt, đảm bảo chất lượng sau thi công, luôn là mong mỏi của toàn xã hội, đặc biệt, là những công trình thủy lợi, bởi chỉ cần một sơ sẩy nhỏ sẽ dẫn đến hàng loạt hệ lụy khôn lường. Tuy nhiên, chỉ trong một thời gian ngắn vừa qua, tại nhiều tỉnh thành, vấn đề chất lượng công trình thủy lợi đã khiến người dân hết sức lo ngại, khi hàng loạt dự án vừa mới thi công xong, chưa dùng đã hỏng.

Để rộng đường dư luận về thực trạng đã nêu, PV Diễn đàn Doanh nghiệp đã có buổi làm việc với ông Nguyễn Hải Thanh – Cục Trưởng, Cục Quản lý xây dựng công trình, Bộ NN&PTNT.

Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Hải Thanh khẳng định, công trình thủy lợi chất lượng kém thì không thể đổ hết lỗi cho địa chất hay thời tiết. 3 công trình cơ quan báo chí phản ánh rất thực tế, là thông tin quý báu phục vụ cho công tác quản lý, đặc biệt là trong việc quản lý công trình. Trong 3 công trình trên, 1 công trình của tỉnh, 1 công trình của bên Tổng cục Phòng chống thiên tai, còn lại kênh tưới tiêu Châu Bình (huyện Quỳ Châu, Nghệ An) là dự án do địa phương phải chịu trách nhiệm.

“Quá trình kiểm tra, để đánh giá về nguyên nhân dẫn tới hiện trạng của các công trình trên sẽ được thận trọng xem xét từng khâu, có sự vào cuộc đồng bộ của các chuyên gia, các nhà khoa học, các cơ quan quản lý… Từ đó, chúng tôi sẽ đưa ra được kết luận và có một đánh giá khách quan, toàn diện”, ông Thanh chia sẻ.

Một dự án có thể tác động cả hệ thống thủy lợi

Đối với hàng loạt công trình nêu trên, theo ông Nguyễn Hải Thanh, đây là những số tiền lớn mà ngân sách và người dân đã bỏ ra. Với tính chất quan trọng của các công trình thủy lợi thì chỉ cần một sai sót nhỏ sẽ có thể chịu những hậu quả, tác động khó lường. Đơn cử, nhìn vào phân cấp công trình thì lớn nhất là kênh tưới tiêu Châu Bình với hơn 750 tỉ đồng đầu tư, thực tế chỉ là một công trình phụ trợ cho tổng thể toàn bộ hệ thống hồ, đập do Bộ NN&PTNT đã và đang quản lý. Nhưng nếu chất lượng kém thì có thể tác động tới cả công trình.

Chính vì vậy, theo ông Thanh, các công trình Bộ NN&PTNT thực hiện đều đặc biệt chú trọng tới yếu tố chất lượng, đảm bảo sức bền lâu dài cho cả công trình. Với mỗi công trình, Cục luôn bố trí một hội đồng thẩm định, bao gồm tất cả các chuyên gia đầu ngành, tốt nhất trong tất cả các lĩnh vực liên quan.

Phân tích về hiện trạng các công trình, ông Thanh cho biết, tất cả các công trình đều có chỉ tiêu, tiêu chuẩn cụ thể. Trong đó, việc để xảy ra những sai sót tại các công trình như trên, trong và sau thi công xuất phát từ việc đơn vị thi công chưa đánh giá hết được các tác nhân, tác động…

Có một thực tế, sau khi các công trình bị phát hiện là kém chất lượng, đơn vị thi công thường đổ lỗi tại địa chất, thời tiết… Tuy nhiên, ông Thanh nhấn mạnh, trong một công trình xây dựng có nhiều yếu tố để tạo nên chất lượng tốt cho một công trình. Vậy nên, đơn vị thi công không thể đổ hết lỗi cho… địa chất hay thời tiết, bởi đây có thể chỉ là một trong những yếu tố khách quan tác động lên chất lượng một công trình.

Bà Lê Thị Nga - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội:

Quản lý chất lượng xây dựng công trình là công tác quan trọng xuyên suốt toàn bộ một dự án, từ khâu thẩm định tư vấn thiết kế, dự toán, báo cáo kinh tế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công đến khi công trình hoàn thành và đưa vào sử dụng. Khi tốc độ xây dựng hạ tầng cơ sở, hạ tầng kỹ thuật gia tăng nhanh chóng để bắt kịp với tốc độ phát triển kinh tế – xã hội hiện nay, việc quản lý chất lượng công trình bảo đảm an toàn, mang tính bền vững càng trở nên cấp thiết.

Ông Phạm Quốc Anh - Trường ĐH Kiến trúc Hà Nội:

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự cố trong xây dựng công trình. Tuy nhiên, những sự cố thường gặp cần phân loại nguyên nhân theo các giai đoạn hoạt động xây dựng và các yếu tố khách quan và chủ quan như: nguyên nhân do khảo sát, thiết kế; tính toán thiết kế sai; năng lực nhà thầu thi công không phù hợp, nhà thầu không có hệ thống quản lý chất lượng, trình độ năng lực đạo đức nghề nghiệp của tư vấn giám sát và nhà thầu kém... Tất cả các khâu đều cần kiểm soát và phân tích rõ khi công trình chất lượng kém.