Giáo sư - Tiến sĩ - Nhà giáo nhân dân - Anh hùng lao động Võ Tòng Xuân (GS.TS.NGND.AHLĐ Võ Tòng Xuân) là chuyên gia nông nghiệp hàng đầu của Việt Nam.
Ông có nhiều đóng góp trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, lan toả tri thức nông nghiệp và hỗ trợ giải quyết vấn đề an ninh lương thực cho cả các quốc gia trong khu vực. Ông vừa từ trần vào sáng 19/8/2024, hưởng thọ 84 tuổi.
Tâm huyết sáng mãi cho nông nghiệp Việt Nam và Thế giới
GS.TS.NGND.AHLĐ Võ Tòng Xuân sinh năm 1940 tại Châu Đốc - An Giang, Ông là nhà khoa học nông nghiệp hàng đầu Việt Nam với nhiều đóng góp về nghiên cứu khoa học, nổi tiếng với các sáng kiến phát minh và phổ biến giống lúa kháng bệnh, giúp nâng cao năng suất và đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu. Cuộc cách mạng trong nông nghiệp đã được thúc đẩy mạnh mẽ bởi nỗ lực của GS.TS.NGND.AHLĐ Võ Tòng Xuân trong việc mở rộng khả năng tiếp cận với hạt giống lúa chất lượng và tăng cường sản lượng lúa gạo với chi phí thấp hơn mà không sử dụng hóa chất độc hại. Với tầm nhìn chiến lược và trái tim luôn hướng về nông dân, Ông không chỉ đặt nền móng cho các phương pháp canh tác tiên tiến nhằm tăng năng suất, mà còn hướng đến việc bảo vệ môi trường, duy trì sự đa dạng sinh học và hỗ trợ sinh kế cho người lao động.
Được biết đến là “cha đẻ” của nhiều giống lúa non, Ông mang trăn trở vì hạt gạo cây lúa nước nhà để góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia xuất khẩu gạo nổi tiếng thế giới. Nhà khoa học hàng đầu Việt Nam về lĩnh vực Nông nghiệp cũng là tác giả của nhiều công trình nghiên cứu, giáo trình, sách, tài liệu tham khảo có giá trị phục vụ cho sản xuất nông nghiệp không những trong nước mà còn cho quốc tế về ứng phó với biến đổi khí hậu, xây dựng các vùng nông nghiệp trọng điểm, cánh đồng mẫu lớn, xây dựng nền nông nghiệp hữu cơ… và tiếp cận với khoa học, công nghệ tiên tiên của thế giới một cách hiệu quả nhất, phù hợp nhất. Ông từng là Đại biểu Quốc hội Khóa: VII, VIII, IX; cũng như đảm nhiệm vị trí phó hiệu trưởng Trường ĐH Cần Thơ, hiệu trưởng Trường ĐH An Giang… và được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động và Nhà giáo nhân dân.
Trong vai trò là nhà giáo dục, Ông đã truyền đạt kiến thức và kỹ năng cho nhiều thế hệ sinh viên, nhà nghiên cứu và nông dân. Những giải pháp của Ông đã giúp nông dân Việt Nam thay đổi tư duy, chuyển từ canh tác truyền thống sang ứng dụng khoa học và công nghệ, nâng cao thu nhập và cải thiện cuộc sống. Qua đó, nâng cao nhận thức và thúc đẩy các hành động nhằm ứng phó với những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu và khủng hoảng an ninh lương thực.
Không chỉ tập trung vào nghiên cứu và giảng dạy, Giáo sư Tiến sĩ Võ Tòng Xuân còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các chính sách nông nghiệp quốc gia. Ông đã kích thích và thúc đẩy sự hợp tác giữa các tổ chức giáo dục, doanh nghiệp, cơ quan chính phủ và các tổ chức quốc tế, tạo ra một hệ sinh thái hỗ trợ hiệu quả cho sự phát triển toàn diện của ngành nông nghiệp Việt Nam khi là thành viên của các tổ chức IFDC, Viện lúa quốc tế IRRI, Viện cây khoai tây quốc tế. Các công trình nghiên cứu của GS.TS.NGND.AHLĐ Võ Tòng Xuân còn mang nhiều lợi ích cho nông dân các nước nghèo như Châu Phi, và kiến thiết nền nông nghiệp phù hợp với tình hình và điều kiện của từng quốc gia.
Viết tiếp di sản từ Nhà Khoa học với Nông nghiệp vững bền
Từ năm 2010, GS.TS.NGND.AHLĐ Võ Tòng Xuân đã tham gia cùng Công ty Cổ phần Thành Thành Công – Biên Hòa (TTC AgriS, Hose: SBT) với vai trò Cố vấn Nông nghiệp cấp cao và là Thành viên quan trọng trong Ban lãnh đạo của Công ty. Tại TTC AgriS, Ông đóng vai trò quan trọng trong việc định hình và hướng dẫn TTC AgriS trở thành doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam.
GS.TS.NGND.AHLĐ Võ Tòng Xuân đã dẫn dắt nhiều dự án quan trọng của TTC AgriS, hướng tới mục tiêu hiện đại hóa và tăng cường tính bền vững cho ngành nông nghiệp. Ông áp dụng nhiều kĩ thuật tiên tiến và công nghệ hiện đại vào sản xuất nông nghiệp, nhằm tối ưu hóa chiến lược canh tác, cải tiến quy trình sản xuất, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm. Những công trình nghiên cứu của Ông không chỉ được ứng dụng rộng rãi mà còn góp phần bảo vệ môi trường, duy trì và phát triển bền vững cho nền nông nghiệp Việt Nam.
Đặc biệt, GS.TS.NGND.AHLĐ Võ Tòng Xuân cũng là chuyên gia kết nối TTC AgriS cùng các tổ chức nông nghiệp hàng đầu, trung tâm, viện nghiên cứu nông nghiệp công nghệ cao trong và ngoài nước… nhằm trao đổi các giải pháp khoa học kỹ thuật trong nông nghiệp nhằm tăng năng suất và triển khai các chương trình chống biến đổi khí hậu cùng cây mía, cũng như mở rộng sử dụng thiên địch cho các cây trồng công nghiệp khác ở các khu vực tương đồng về thổ nhưỡng và khí hậu.
Đóng góp các trợ lực quan trọng cho doanh nghiệp này với kinh nghiệm chuyên sâu của một Thạc sĩ Nông hoá chuyên về mía đường (Sugar Technology, University of the Philippines), Tiến sĩ Nông học, Ông mang tầm nhìn tương đồng với sứ mệnh của TTC AgriS là tiên phong củng cố nền nông nghiệp công nghệ cao bền vững quốc gia. "Bao nhiêu năm dài đeo đuổi sự nghiệp kiến tạo cho vị thế nông nghiệp nước nhà vươn tầm quốc tế, tôi tâm đắc với giá trị của cả cuộc đời mình là giúp nền nông nghiệp Việt trang bị đầy đủ năng lực thích nghi và phát triển vững bền. Riêng trong lĩnh vực nông nghiệp chính xác, TTC AgriS là thương hiệu hàng đầu có đầy đủ khả năng đầu tư R&D và tiềm lực kết nối đa quốc gia, mà tôi tin tưởng đồng hành." Dẫn lời GS.TS.NGND.AHLĐ Võ Tòng Xuân từng chia sẻ.
Thể hiện tầm lực kết nối sâu rộng trong phát triển nông nghiệp thông minh cùng các cường quốc đầu ngành, TTC AgriS đã sẻ chia các công cụ cần thiết và mối liên kết sâu rộng cùng GS.TS.NGND.AHLĐ trực tiếp tham gia vào quá trình nghiên cứu thực nghiệm tại vùng nguyên liệu Queensland, Australia với Mô hình quản trị nông nghiệp chính xác. Các dự án và mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao này của Công ty đã góp phần quan trọng trợ lực cho các lý tưởng của GS.TS.NGND.AHLĐ Võ Tòng Xuân tiếp tục tạo ra giá trị thặng dư, giúp tối ưu hóa chuỗi giá trị nông nghiệp và hướng tới mục tiêu chung về bảo vệ môi trường, nâng cao đời sống người nông dân. (Nổi bật như các sáng kiến phát triển các giải pháp nông nghiệp công nghệ cao sử dụng nguyên liệu sinh khối, nhiên liệu sinh học, cũng như đào tạo đội ngũ nhân sự chất lượng cao, thúc đẩy khuyến nông, tư vấn nông học….).
Hơn cả những thành tựu nổi bật, di sản của GS.TS.NGND.AHLĐ Võ Tòng Xuân để lại còn là lòng đam mê và tinh thần cống hiến không ngừng vì nông nghiệp Việt Nam. Ông đã truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ, đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển của ngành nông nghiệp nước nhà. Những giá trị mà Giáo sư Tiến sĩ Võ Tòng Xuân để lại sẽ mãi mãi được TTC AgriS và cộng đồng nông nghiệp Việt Nam trân trọng, gìn giữ và phát huy. Di sản của Ông sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng và hướng dẫn cho thế hệ tương lai, góp phần xây dựng một ngành nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững và hiện đại.