Hướng tới phát triển kinh tế xanh từ "chỉ số xanh cấp tỉnh"

>>Phát triển rừng và chế biến gỗ bền vững thông qua "sản xuất xanh"

Tại Hội nghị COP26, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có tuyên bố mạnh mẽ về mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 thể hiện cam kết chính trị và quyết tâm rất lớn trong việc đẩy mạnh chuyển đổi nền kinh tế, góp phần giải quyết những thách thức lớn toàn cầu về biến đổi khí hậu và vấn đề môi trường.

Ba xu hướng kinh tế mới

Theo đó, một bước tiếp theo quan trọng của tiến trình hội nhập mạnh mẽ khi Việt Nam đã là một thành viên chủ động và tích cực của thế giới đã bắt đầu. Việt Nam đã là thành viên của nhiều hiệp định thương mại quốc tế đa phương và song phương quan trọng như Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu (EVFTA)... trong đó nhiều yêu cầu thuận lợi hoá thương mại đi cùng với cam kết bảo vệ môi trường.

Tại Hội thảo “Chỉ số xanh cấp tỉnh và việc tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thân thiện với môi trường” diễn ra hôm nay (19/8) tại tỉnh Thừa Thiên Huế, ông Đậu Anh Tuấn, Ủy viên Ban Thường trực, Phó Tổng thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhìn nhận thời gian tới, kinh tế thế giới, nền kinh tế Việt Nam và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đứng trước 3 xu hướng lớn. Trong đó, xu hướng thứ nhất là xu hướng thích ứng tốt hơn.

“Sau hai năm chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệch, rất khó đoán định sắp tới sẽ như thế nào. Về dịch bệnh thì nguy cơ tiếp tục có những chủng mới và chưa biết sẽ đi đến đâu. Không chỉ dịch bệnh mà còn biến đổi khí hậu. Việt Nam được đánh giá là một trong năm quốc gia dễ bị tổn thương nhất bởi biến đổi khí hậu. Chính vì vậy các hoạt động đầu tư kinh doanh cần phải trong tâm thế và tinh thần cần phải thích ứng tốt hơn với những bất trắc và nguy cơ”, ông Đậu Anh Tuấn nói.

Theo ông Tuấn, xu hướng thứ hai là xu hướng phát triển nhân văn hơn, vì con người hơn. Trong bối cảnh dịch bệnh hiện nay ông Tuấn cho rằng có một xu hướng rất rõ là quan tâm đến con người, quan tâm đến sức khoẻ hơn. Một số ngành nghề sẽ trở nên quan trọng hơn nữa như như y tế, chăm sóc sức khoẻ, các sản phẩm công nghệ cũng hướng đến phục vụ tốt hơn cho cuộc sông con người.

“Xu hướng thứ ba là xu hướng phát triển xanh hơn. Xu hướng chung của thế giới là cần phải chung tay bảo vệ môi trường. Đầu tư FDI thời gian tới của Việt Nam phải xanh hơn, có chất lượng hơn, công nghệ cao hơn, mang lại giá trị gia tăng cao hơn. Vốn tín dụng cũng ưu tiên cho vay những dự án xanh, thân thiện với môi trường. Và Việt Nam phải xây dựng một môi trường đầu tư không chỉ thuận lợi về thủ tục mà phải xanh hơn, bền vững hơn”, ông Đậu Anh Tuấn thông tin.

Kinh tế đi kèm môi trường

Hiện tại, VCCI đang phối hợp với USAID triển khai xây dựng bộ chỉ số Green Index để đánh giá về môi trường kinh doanh xanh cấp tỉnh. Đây là cách tiếp cận từ dưới lên trong nỗ lực bảo vệ môi trường, phát triển bền vững, tiếp nối thành công của quá trình cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam giai đoạn vừa qua.

Đây là bộ chỉ số đánh giá và xếp hạng địa phương thân thiện với môi trường dưới góc nhìn từ thực tiễn kinh doanh. Bao gồm, mức độ tuân thủ pháp luật về môi trường, thực trạng ứng dụng công nghệ thân thiện môi trường của các doanh nghiệp tại địa phương, trình độ quản trị và ứng xử với môi trường của doanh nghiệp, mức độ quan tâm, chính sách khuyến khích hoạt động đầu tư thân thiện với môi trường của chính quyền địa phương và nhiều vấn đề liên quan đến môi trường quan trọng khác.

Ông Phan Quý Phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cho rằng thế giới đang trải qua những tác động cộng hưởng với mức độ và quy mô chưa từng có của ba thảm họa lớn là đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu và sự cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên để lại các hệ lụy to lớn, nhiều mặt không chỉ hiện nay mà còn với các thế hệ tương lai. Từ những khó khăn, thách thức, ông Phương nhìn nhận cần phải rõ hơn tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường sống, bảo đảm hải hòa giữa con người và thiên nhiên.

“Tuy nhiên, để biến những ý định, tầm nhìn phát triển xanh thành những chỉ tiêu cụ thể để xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển được triển khai một cách cụ thể, minh bạch, có kiểm tra, giám sát trong quá trình thực hiện thi thực tiễn cần đặt ra. Lựa chọn chiến lược phát triển xanh là cần xây dựng một tiêu chuẩn xanh được công nhận nhằm xây dựng hệ sinh thái kinh doanh thân thiện với môi trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút các nhà đầu tư có cùng chiến lược phát triển xanh với địa phương”, ông Phan Quy Phương nói.

Cũng theo người này, Thừa Thiên Huế đã kiên định với việc phải bảo tồn di sản, gìn giữ văn hóa đặc sắc và bảo vệ môi trường sinh thái đã tạo nên các rào cản đối với địa phương trong các hoạt động kêu gọi, thu hút đầu tư các dự án thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, đóng góp nguồn thu ngân sách lớn.... Cụ thể, tỉnh đã từ chối nhiều dự án công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, nhiều dự án thương mại có nguy cơ phá vỡ cảnh quan,... để bảo vệ môi trường, bảo tồn di sản và cảnh quan thiên nhiên.

“Thời gian tới, địa phương chú trọng phát triển kinh tế biển và ven biển trên nền tảng tăng trưởng xanh, bảo tồn đa dạng sinh học và các hệ sinh thái. Phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng xanh bền vững, đẩy mạnh thu hút đầu tư vào du lịch xanh nhằm phát huy lợi thế về tài nguyên du lịch đa dạng phong phú, phù hợp với loại hình du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, du lịch xanh. Đồng thời, xây dựng và phát triển kết cấu hạ tầng đô thị Huế đồng bộ theo hướng thành phố vườn, đô thị sinh thái, cảnh quan, di sản, văn hóa và thân thiện với môi trường”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế thông tin.

Ông Bradley Bessire, Quyền Giám đốc Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ tại Việt Nam cho biết chỉ số Xanh cấp tỉnh là chỉ số mới được xây dựng  nhằm phát huy những thành tựu của Chỉ số PCI, đồng thời báo hiệu sự quan tâm ngày càng gia tăng của khu vực kinh tế tư nhân đối với các vấn đề liên quan đến môi trường. Theo đó, việc thúc đẩy các cơ hội tăng trưởng và phát triển gắn liền với trách nhiệm về môi trường khiến chính quyền các tỉnh, thành phố có vai trò ở tuyến đầu trong một môi trường đang thay đổi nhanh chóng, tại đó các doanh nghiệp ngày càng chú trọng đến các vấn đề bền vững môi trường trong các quyết định đầu tư của mình.

“Chỉ số Xanh cấp tỉnh đóng một vai trò trong việc thúc đẩy các cải cách tại các địa phương theo hướng nâng cao năng lực cạnh tranh, tính bền vững và năng động của Việt Nam. Đồng thời, hỗ trợ các địa phương tiến tới một giai đoạn phát triển mới là tăng trưởng kinh tế xanh”, ông Bradley Bessire cho hay.