Gửi bình luận
Kinh tế số đang và sẽ tiếp tục là động lực quan trọng giúp nâng cao năng suất lao động và tăng trưởng kinh tế bền vững.
Bối cảnh thế giới bước vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, kinh tế số trở thành động lực quan trọng giúp tăng trưởng năng suất chất lượng lao động, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. Với Việt Nam, điều này càng đặc biệt quan trọng khi tốc độ phát triển kinh tế số đang đạt mức cao nhất Đông Nam Á trong hai năm liên tiếp.
Theo Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, năm 2022 kinh tế số Việt Nam tăng trưởng 28%, năm 2023 đạt 19%, cao gấp khoảng ba lần tốc độ tăng trưởng GDP. Tỷ trọng kinh tế số trong GDP năm 2023 ước đạt 16,5% và dự kiến sẽ đạt 25% vào năm 2025 theo mục tiêu của Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Điều này chứng tỏ kinh tế số không chỉ là xu hướng mà còn là cơ hội lịch sử để Việt Nam vươn lên phát triển mạnh mẽ.
Dù Việt Nam có tốc độ tăng trưởng năng suất lao động khá cao, đạt trung bình 9%/năm trong giai đoạn 2019 - 2023, nhưng thách thức vẫn còn lớn khi so với các quốc gia phát triển trong khu vực. Theo ông Thái Thanh Quý - Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Kinh tế Trung ương, một số ngành đạt mức tăng trưởng năng suất lao động ấn tượng như nông nghiệp (16%), cung cấp nước và xử lý rác thải (14%), y tế và trợ giúp xã hội (11%), tài chính (10%). Điều này cho thấy ứng dụng công nghệ số và tự động hóa đang đóng vai trò quan trọng trong nâng cao năng suất.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, lời giải cho bài toán tăng năng suất lao động chính là ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số toàn diện và phát triển kinh tế số. Bộ trưởng khẳng định: "Nếu như 55 triệu người lao động Việt Nam, mỗi người có một trợ lý ảo hỗ trợ công việc, thì năng suất lao động chắc chắn sẽ tăng".
Bình Dương là một trong những địa phương đi đầu trong chuyển đổi số và phát triển kinh tế số tại Việt Nam. Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Võ Văn Minh cho biết, sau hơn 27 năm phát triển, từ một tỉnh thuần nông, Bình Dương đã chuyển mình mạnh mẽ theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đến nay, quy mô kinh tế của tỉnh đạt 518.717 tỷ đồng, GRDP bình quân đầu người trên 7.100 USD/người.
Với nền kinh tế tăng trưởng ổn định, hạ tầng công nghiệp và giao thông hiện đại, Bình Dương đóng vai trò quan trọng trong kết nối vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Đặc biệt, tỉnh đã và đang triển khai nhiều giải pháp cụ thể để tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và chuyển đổi số, khuyến khích doanh nghiệp phát triển nền tảng số, thương mại điện tử, công nghiệp công nghệ thông tin và bán dẫn.
Bên cạnh địa phương, các doanh nghiệp công nghệ số cũng đang đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy năng suất lao động. Các nền tảng và ứng dụng số do doanh nghiệp phát triển giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, quản lý và kinh doanh, từ đó nâng cao hiệu suất làm việc.
Theo Tổng cục Thống kê, việc tăng sản lượng trong các ngành công nghệ thông tin và truyền thông có tác động lan tỏa mạnh mẽ, cứ mỗi đồng sản lượng tăng lên sẽ giúp các ngành khác tăng từ 0,28 đến 0,39 đồng sản lượng. Điều này cho thấy công nghệ số không chỉ giúp tăng năng suất trong các doanh nghiệp công nghệ mà còn ảnh hưởng tích cực đến toàn bộ nền kinh tế.
Một số doanh nghiệp công nghệ hàng đầu tại Việt Nam như Công ty Cổ phần FPT, Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel), Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT), Công ty Cổ phần VNG đang phát triển nhiều giải pháp số giúp doanh nghiệp trong nước tối ưu hóa quy trình làm việc.
Đơn cử FPT với nền tảng chuyển đổi số FPT.AI đã giúp hàng trăm doanh nghiệp tối ưu hoá quy trình vận hành, giảm chi phí và tăng năng suất. Viettel với các giải pháp viễn thông và số hóa đã góp phần hiện đại hóa nhiều lĩnh vực quan trọng như y tế, giáo dục và chính phủ điện tử.
Dù có nhiều tiềm năng, kinh tế số tại Việt Nam vẫn đối mặt với không ít thách thức. Một trong những vấn đề lớn là thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ số. Theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Việt Nam hiện thiếu khoảng 500.000 nhân lực công nghệ thông tin, gây ảnh hưởng đến quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp.
Ngoài ra, hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ và mức độ ứng dụng công nghệ số giữa các doanh nghiệp còn chênh lệch cũng là rào cản lớn. Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận công nghệ số do chi phí đầu tư cao và thiếu kỹ năng công nghệ.
Một vấn đề khác là khung pháp lý và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số vẫn chưa hoàn thiện. Các doanh nghiệp cần môi trường thuận lợi hơn để ứng dụng công nghệ vào sản xuất và kinh doanh.
Theo các chuyên gia, để kinh tế số thực sự trở thành động lực tăng năng suất lao động, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp:
Đầu tư vào đào tạo nguồn nhân lực công nghệ số: Cần đẩy mạnh đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và an ninh mạng.
Hoàn thiện hạ tầng công nghệ số: Chính phủ và doanh nghiệp cần đầu tư mạnh vào hạ tầng viễn thông, điện toán đám mây, mạng 5G để tạo nền tảng cho kinh tế số phát triển.
Thúc đẩy ứng dụng công nghệ số trong doanh nghiệp: Cần có các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong tiếp cận và ứng dụng công nghệ số.
Xây dựng chính sách pháp lý phù hợp: Hoàn thiện các chính sách về an toàn dữ liệu, giao dịch điện tử và bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp trong môi trường số.
Kinh tế số đang và sẽ tiếp tục là động lực quan trọng giúp nâng cao năng suất lao động và tăng trưởng kinh tế bền vững. Để tận dụng cơ hội này, Việt Nam cần triển khai đồng bộ các giải pháp từ đào tạo nguồn nhân lực, đầu tư hạ tầng, thúc đẩy doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số đến hoàn thiện chính sách pháp lý. Chỉ khi làm tốt những điều này, Việt Nam mới có thể tận dụng tối đa sức mạnh của kinh tế số để vươn lên trong nền kinh tế toàn cầu.
