UBND xã Sơn Tây Thượng và Tạp chí Du lịch TP HCM vừa ký thỏa thuận hợp tác phát triển du lịch nhằm đưa vùng cao Sơn Tây Thượng trở thành điểm đến sinh thái - văn hóa mới của miền Trung.
Xã Sơn Tây Thượng thuộc tỉnh Quảng Ngãi là xã vùng cao được thành lập trên cơ sở sáp nhập các xã Sơn Mùa, Sơn Bua và Sơn Liên, có diện tích hơn 122 km² với khoảng 7.000 dân, trên 90% là đồng bào dân tộc thiểu số. Dù còn nhiều khó khăn, nơi đây lại sở hữu cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, bản sắc văn hóa đặc sắc – những yếu tố quý giá để phát triển du lịch cộng đồng.
Sự kiện cũng có sự tham dự của nhiều chuyên gia du lịch, doanh nghiệp lữ hành và đơn vị nghiên cứu, cùng chia sẻ những gợi mở thiết thực cho định hướng phát triển lâu dài của Sơn Tây Thượng.

Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Tổng Biên tập Tạp chí Du lịch TP HCM, khẳng định: “Tạp chí là cơ quan truyền thông chính thức của UBND TP HCM, với mạng lưới chuyên gia và cộng tác viên dày dạn kinh nghiệm. Chúng tôi mong muốn đồng hành cùng Sơn Tây Thượng xây dựng mô hình du lịch cộng đồng bền vững, mang lại giá trị thật cho người dân địa phương.”
Tại buổi làm việc, các chuyên gia đều nhấn mạnh vai trò của truyền thông trong việc lan tỏa giá trị văn hóa địa phương. TS Tạ Duy Linh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Du lịch, cho rằng: “Du lịch cộng đồng không thể tách rời báo chí. Báo chí giúp định hướng nhận thức, quảng bá hình ảnh, và kết nối các nguồn lực để phát triển địa phương”. Theo ông, du lịch là “phương tiện để phát triển cộng đồng”: nơi nào du lịch phát triển, nơi đó diện mạo thay đổi – từ nếp sống, cảnh quan đến nhận thức người dân. Ông lấy ví dụ về các mô hình thành công như Cồn Chim (Trà Vinh), Cồn Cá Hô (Vĩnh Long) hay ấp đảo Thiềng Liềng (TP HCM) – những nơi đã thay da đổi thịt nhờ du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa.
Cùng quan điểm, ông Nguyễn Mạnh Bình San, chủ Khu du lịch Làng Nhỏ, cho rằng Sơn Tây Thượng nên tập trung phát triển du lịch trải nghiệm, khai thác hai giá trị cốt lõi là thiên nhiên hoang sơ và văn hóa bản địa. Theo ông, cần biến “câu chuyện, con người và đời sống địa phương” thành sản phẩm du lịch – để chính người dân trở thành “đại sứ du lịch” tự nhiên và chân thực nhất.
Đại diện doanh nghiệp lữ hành, ông Nguyễn Văn Mỹ - Chủ tịch Lửa Việt Tour - cho rằng yếu tố quyết định thành công là “sự khác biệt”.

“Sơn Tây Thượng có thác nước, hồ tự nhiên và sản phẩm OCOP đặc sắc. Nhưng điều quan trọng là phải xác định được điểm khác biệt, xây dựng hình ảnh nhận diện riêng, và tận dụng xu hướng du lịch gắn với rừng, sinh thái nông nghiệp, dựa vào người dân để phát triển bền vững.”
Ông cũng đề xuất địa phương nên khôi phục các loại hình văn nghệ dân gian, tổ chức biểu diễn tại bản làng để du khách vừa thưởng thức, vừa hiểu sâu về văn hóa Ca Dong. Việc học hỏi từ các mô hình du lịch cộng đồng thành công như Sìn Suối Hồ (Lai Châu) hay liên kết với các điểm đến như Trà Mi - Măng Đen - Sơn Tây Thượng cũng được xem là hướng đi khả thi để hình thành chuỗi du lịch liên vùng.
Ở góc độ doanh nghiệp du lịch, ông Nguyễn Đông Hòa, nguyên Phó Tổng giám đốc Saigontourist Group, đánh giá cao tinh thần chủ động của Sơn Tây Thượng khi “bước ra khỏi vùng núi để tìm cơ hội hợp tác”. Ông nhấn mạnh:
“Trong thời đại số, hình ảnh địa phương phải hiện diện mạnh mẽ trên không gian mạng. Hãy đưa Sơn Tây Thượng lên Google Maps, các nền tảng du lịch trực tuyến, kèm hình ảnh, câu chuyện để du khách có thể dễ dàng tìm kiếm và khám phá.”
Ông đề xuất hỗ trợ đào tạo kỹ năng số và truyền thông cho những cá nhân năng động trong xã – những người có thể trở thành “người kể chuyện bản địa” lan tỏa hình ảnh quê hương ra bên ngoài.

Đại diện tổ chức Reborn và ICRT–Sea, TS. Bùi Thị Ngọc Phương nhấn mạnh: “Sơn Tây Thượng đang sở hữu ‘chất liệu sự thật’ quý giá - đó là con người Ca Dong và văn hóa bản địa. Cần chọn một giá trị cốt lõi để khi nhắc đến Sơn Tây Thượng, du khách nghĩ ngay đến điều đó. Văn hóa có thể mất đi chỉ sau hai thế hệ, nhưng để tái tạo cần hàng trăm năm. Vì vậy, bảo tồn bản sắc là nền tảng để tồn tại lâu dài.”
Lễ ký kết giữa Tạp chí Du lịch TP HCM và xã Sơn Tây Thượng không chỉ mở ra cơ hội kết nối giữa miền xuôi và miền ngược, mà còn khẳng định hướng đi đúng đắn: phát triển du lịch gắn với bảo tồn văn hóa, gìn giữ thiên nhiên và nâng cao đời sống người dân.
Với sự đồng hành của các chuyên gia, doanh nghiệp và cơ quan truyền thông, Sơn Tây Thượng hứa hẹn sẽ trở thành điểm sáng của Quảng Ngãi trên bản đồ du lịch cộng đồng Việt Nam – nơi “văn hóa thấm trong đời sống, thiên nhiên hòa cùng con người”.