Trong bối cảnh động lực tăng trưởng kinh tế dần dịch chuyển về các doanh nghiệp và nhỏ (SME) và startup - những mô hình kinh tế linh hoạt nhưng thiếu tài sản thế chấp,
ngành Ngân hàng đã nhanh chóng chuyển mình sang đánh giá cho vay dựa trên mô hình và tiềm năng kinh doanh của doanh nghiệp. Điều này được thúc đẩy bởi Nghị quyết 68/NQ-CP - một chất xúc tác mạnh mẽ giúp mở khóa tiếp cận vốn cho khối doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.
Từ lâu, các doanh nghiệp SME và startup thường bị “mắc kẹt” trong những câu chuyện: Cần vốn để tạo tài sản, nhưng không thể vay vốn nếu thiếu tài sản đảm bảo. Điều này khiến nhiều mô hình kinh doanh đầy tiềm năng buộc phải tìm đến các quỹ đầu tư mạo hiểm với chi phí vốn cao hơn.
Tuy nhiên, sự ra đời của Nghị quyết 68/NQ-CP đã đánh dấu bước ngoặt mới cho hoạt động tiếp cận vốn trong bối cảnh nền kinh tế mới: thay vì đặt nặng tài sản đảm bảo, các tổ chức tín dụng được khuyến khích tập trung vào tính khả thi của mô hình kinh doanh, năng lực tạo ra dòng tiền và năng lực vận hành của nhà sáng lập. Điều này phản ánh rõ nét bước chuyển mình trong kỷ nguyên số, nơi giá trị của doanh nghiệp không chỉ được đo đếm bằng tài sản hữu hình, mà còn ở tiềm năng tạo ra giá trị tương lai – là “chi phí cơ hội” mà ngân hàng sẵn sàng ghi nhận.
Theo số liệu thống kê gần đây, Việt Nam có khoảng 913.755 doanh nghiệp SME đang hoạt động, chiếm gần 98% tổng số doanh nghiệp. Bên cạnh đó, tăng trưởng tín dụng toàn ngành ngân hàng đến hết quý II/2025 cũng đạt 10%, đặc biệt phân khúc SME và Startup ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng khi chiếm đến 17,51%, phần nào phản ánh sự chuyển dịch dòng vốn một cách rõ nét.
Để bắt nhịp xu hướng, nhiều ngân hàng đã bắt đầu tung ra các giải pháp tài chính “may đo”, tối ưu quy trình phê duyệt dành cho đối tượng doanh nghiệp tiềm năng trên. Một số ngân hàng cũng tiến hành đồng bộ các giải pháp nhằm xây dựng hệ sinh thái tài chính riêng, kết nối chặt chẽ với các quỹ và chuỗi cung ứng của doanh nghiệp để mở rộng số lượng và ngành nghề cấp vốn.
Tại OCB, việc hỗ trợ SME và Startup không chỉ đơn thuần cung cấp sản phẩm tín dụng, mà là một sự đồng hành, một khoản đầu tư cho nền kinh tế mới trong tương lai. “Quan điểm của chúng tôi là đồng hành lâu dài, bạn có thể nhỏ hôm nay nhưng có thể là một kỳ lân trong tương lai và điều này đòi hỏi một cam kết lâu dài giữa các bên”, Ông Phạm Hồng Hải - Tổng Giám đốc OCB chia sẻ.
Riêng đối với Startup, theo ông Hải, 3 trụ cột để ngân hàng có thể đặt niềm tin vào một doanh nghiệp mới khởi nghiệp chính là: Founder (người sáng lập); Dòng tiền minh bạch và ổn định; Cuối cùng là tính khả thi và nhân rộng của mô hình kinh doanh.
Không chỉ cung cấp nguồn vốn, với sự trợ lực từ Ngân hàng Aozora Nhật Bản, OCB thể hiện rõ vai trò đồng hành khi tiếp tục hỗ trợ startup trong các chặng đường phát triển tiếp theo như mở rộng quy mô, IPO, LBO hay MBO. Bên cạnh đó, OCB còn mang đến các dịch vụ tư vấn tài chính, chiến lược giúp startup chuẩn hóa mô hình hoạt động, nâng cao năng lực quản trị và tiếp cận nhà đầu tư quốc tế.
Trong số đó có thể kể đến những cái tên như M Village – chuỗi cơ sở lưu trú dành với gu thẩm mỹ ấn tượng dành cho giới trẻ; Buymed – nền tảng B2B phân phối dược phẩm hay Ecomobi – nền tảng social selling hoạt động tại 5 quốc gia Đông Nam Á, đều đã được OCB đồng hành từ khâu hỗ trợ vốn đến triển khai các giải pháp tài chính số, kết nối hệ thống và tư vấn chiến lược scale-up mô hình kinh doanh, định hướng IPO dài hạn, triển khai LBO/MBO ngắn hạn...
Với cú hích từ chính sách và sự chủ động của các ngân hàng, đặc biệt là những đơn vị tiên phong như OCB, thị trường thời gian tới kỳ vọng sẽ hình thành một hệ sinh thái tài chính linh hoạt hơn - nơi các doanh nghiệp SME và startup không chỉ được tiếp cận vốn dễ dàng, mà còn được đồng hành dài hạn để khai phá trọn vẹn tiềm năng tăng trưởng trong kỷ nguyên kinh tế mới.