Gửi bình luận
Nghị định 245/2025/NĐ-CP và Nghị định 69/2025/NĐ-CP cùng việc nâng hạng thị trường chứng khoán sẽ tạo cơ hội cho một số ngân hàng “rộng cửa” đón vốn ngoại.
Từ ngày 11/9/2025, các ngân hàng sẽ không còn được “lựa chọn chiến lược” để chủ động khóa tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài (room ngoại) trong từng giai đoạn nhằm phục vụ các mục tiêu cho chứng khoán, chọn đối tác chiến lược…
Một thay đổi lớn tại Nghị định 245/2025/NĐ-CP sửa đổi bổ sung Nghị định 155/2020/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Chứng khoán, là việc bãi bỏ quy định cho phép Đại hội đồng cổ đông và Điều lệ công ty đại chúng được quyết định tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa thấp hơn mức quy định của pháp luật và cam kết quốc tế. Đối với công ty đại chúng đã thông báo tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa theo điểm e khoản 1 Điều 139 Nghị định số 155/2020/NĐ-CP sẽ được tiếp tục giữ nguyên hoặc được thay đổi tỷ lệ này theo hướng tăng lên để tiệm cận dần về mức quy định của pháp luật.
Đồng thời, Nghị định 245/2025/NĐ-CP cũng bổ sung về điều khoản chuyển tiếp quy định thời hạn các công ty đại chúng phải hoàn thành thủ tục thông báo tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa (trong vòng 12 tháng kể từ ngày Nghị định sửa đổi Nghị định số 155/2020/NĐ-CP có hiệu lực thi hành), do hiện nay nhiều công ty đại chúng chưa hoàn thành thủ tục này nên thị trường chưa phản ánh đúng tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa tại công ty đại chúng.
Quy định này đối với các công ty đại chúng nói chung được cho là sẽ có thay đổi lớn đối với các doanh nghiệp trong chế độ quản trị nguồn vốn. Một thống kê cho thấy trên thị trường hiện có tới 550 doanh nghiệp chủ động khóa room ngoại. Điều này đồng nghĩa, khi các doanh nghiệp tuân thủ theo Nghị định 245/2025/NĐ-CP, sẽ có khoảng 10% vốn hóa thị trường được mở khóa.
Các ngân hàng theo quy định có room ngoại tối đa 30%, trừ các trường hợp được Chính phủ xem xét phê duyệt riêng theo điều kiện riêng. Hiện nay, có một số ngân hàng đang kỳ vọng có thể nới room ngoại lên 49% nhờ nhận chuyển giao bắt buộc các ngân hàng yếu kém, theo cơ chế tại Nghị định 69/2025/NĐ-CP.
Tuy nhiên đến nay, chưa có ngân hàng nào được xem xét nới room ngoại vượt trần sở hữu 30%. Đây sẽ là trần cứng mà các ngân hàng không được sử dụng như trần kỹ thuật hay lựa chọn chiến lược nhằm giành room cho các đối tác chiến lược trong trường hợp có kế hoạch phát hành lô lớn để huy động vốn…
Theo thống kê từ Tổng công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC), cập nhật đến ngày 18/8/2025, nhà đầu tư nước ngoài đang nắm giữ gần 14,75 tỷ cổ phiếu của 27 ngân hàng niêm yết. Trong số đó, khoảng 13 ngân hàng ghi nhận tỷ lệ sở hữu nước ngoài vượt mốc 15%. Trong đó, ACB đã đầy room. Eximbank, MSB cũng gần đầy room xét theo trần 30%. Nhiều ngân hàng khác có room đầy nhưng theo tỷ lệ ngân hàng đặt ra như MB, VIB, TCB, OCB, thực tế theo trần 30% dư địa còn rộng.
Nhóm đại diện Big 4, như VietinBank (26,92%) và Vietcombank (21,9%) nằm trong nhóm có tỷ lệ sở hữu nước ngoài cao, vẫn đang có kế hoạch phát hành tăng vốn và dự kiến cổ đông ngoại hiện hữu cũng sẽ tham gia mua để giữ đúng tỷ lệ sở hữu chiến lược. Bên cạnh đó, một số ngân hàng tư nhân khác cũng vượt 20% gồm VPBank (25,95%), TPBank (24,86%) và Sacombank (20,39%). Nhóm này có VPBank đang được kỳ vọng nới room ngoại lên 49%. Tương tự là HDBank đầy room theo ngân hàng đặt chỉ 17,5% và mới đây dự kiến sẽ có đợt phát hành gần 350 triệu cổ phiếu để chuyển đổi trái phiếu cho ba nhà đầu tư chiến, nâng tỷ lệ sở hữu khối ngoại lên 24,15%.
Hàng loạt ngân hàng khác còn có room rất rộng, song tỷ lệ lấp đầy theo room ngân hàng đặt ra đã đầy như NCB, VietABank, SeABank, BVBank, LPBank, hay nhiều ngân hàng có tỷ lệ khối ngoại rất thấp, dưới 5% như SHB, NamABank, KienlongBank, thậm chí có ngân hàng gần bằng 0% như BacA Bank (0%), PG Bank (0,01%), Vietbank (0,02%), BVBank (0,06%), SeABank (0,17%), VietABank (0,23%)....
Ông Nguyễn Thanh Lâm, Giám đốc Phân tích khách hàng cá nhân của MSVN phân tích với hiệu ứng nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK), 2 cổ phiếu hưởng lợi hàng đầu sẽ là VIC và VHM, với dòng vốn vào gần 400 triệu USD. Ngoài ra nhờ vào việc vốn hóa thị trường của nhiều cổ phiếu tăng lên và một số cổ phiếu nới room ngoại, số lượng cổ phiếu Việt Nam đủ điều kiện tham gia các chỉ số mới nổi của FTSE tăng lên. Cùng FPT, ngành ngân hàng có LPB và STB cũng lọt vào danh sách nhờ vốn hóa thị trường tăng.
Đáng chú ý, trong nhóm các cổ phiếu vướng các điều kiện để thỏa mãn tiêu chí vào rổ chỉ số FTSE Emerging, nhóm không thỏa điều kiện vốn hóa (cần tối thiểu 95 nghìn tỷ đồng) gồm có SSI, BSR, VJC và SHB. Nhóm vướng mắc có thể khắc phục sớm gồm có HVN và VPL. Nhóm vướng tỷ lệ sở hữu nước ngoài (FOL) và Free Float phân thành: (1) vướng FOL quá thấp gồm 7 ngân hàng lớn và một mã bán lẻ là CTG, TCB, VPB, MBB, ACB, MWG, và HDB; (2) vướng Free Float dưới 5% gồm BID và GVR.
Như vậy, khi gỡ vướng tỷ lệ sở hữu nước ngoài, các ngân hàng tất yếu có thể thuận lợi đón vốn mới. BID trước mắt chưa dễ giải quyết tỷ lệ cổ phiếu lưu hành tự do vì đây là nhà băng có vốn quốc doanh và các quyết định mở cửa đón vốn ngoại thêm phải được cơ quan quản lý phê duyệt. Nhìn chung, vốn ngoại vào ngân hàng có nhiều triển vọng và song hành cùng triển vọng của TTCK Việt Nam, song cũng cần thời gian để lựa chọn, thẩm thấu, lấp dần các khoảng room còn trống.
