Trước thềm Xuân mới đang dần đến, cùng DĐDN nhìn lại những dấu ấn đặc biệt của ngành ngân hàng Việt Nam - "huyết mạch" của nền kinh tế, trong năm qua.
Năm 2025, cùng với đà tăng trưởng tích cực của nền kinh tế, nhu cầu vốn tăng mạnh. Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước đến ngày 24/12/2025, dư nợ tín dụng nền kinh tế đạt trên 18,40 triệu tỷ đồng, tăng 17,87% so với cuối năm 2024.
Ngân hàng Nhà nước dự báo tín dụng cho cả năm 2025 dự kiến tăng trưởng đạt khoảng 19%, mức cao nhất trong nhiều năm trở lại đây, cho thấy nỗ lực nới lỏng tiền tệ, mở rộng cho vay để hỗ trợ tăng trưởng GDP của hệ thống ngân hàng.
Tín dụng tăng trưởng tích cực ngay từ đầu năn, tăng mạnh trong nửa cuối tháng 6 và tiếp tục giữ nhịp tăng mạnh từ tháng 9 cho đến cuối năm, đi cùng sự tăng trưởng của nền kinh tế bất chấp biến động thuế quan và các ảnh hưởng của thiên tai bão lũ, cho thấy sức sống mạnh mẽ của nền kinh tế sẵn sàng cho đà tăng trưởng cao từ 10% trong kỷ nguyên vươn mình.
Mặc dù trong năm 2025, xu hướng lãi suất tiền gửi đã nhích tăng đặc biệt vào các tháng cuối năm để đáp ứng nhu cầu thanh khoản của hệ thống ngân hàng nhằm phục vụ mở rộng dư nợ cho vay, song mặt bằng lãi suất ngân hàng vẫn tiếp tục giữ ở mức thấp. Ngoại trừ lãi suất OMO (Nghiệp vụ thị trường mở) đã tăng từ 4% lên 4,5%/năm vào đầu tháng 12/2025, lần đầu sau hơn một năm, do áp lực thanh khoản hệ thống ngân hàng tăng cao (tín dụng tăng nhanh hơn huy động), nhằm cân bằng cung-cầu vốn, giảm phụ thuộc vào nguồn vốn giá rẻ, ổn định thị trường tiền tệ và tỷ giá, song chính sách lãi suất điều hành vẫn giữ nguyên.
Với số liệu cập nhật đến ngày 24/12 cho thấy tăng trưởng huy động vốn chỉ đạt khoảng 14,1%, chênh lệch thấp so với tăng trưởng tín dụng. Áp lực vốn tăng cũng thể hiện qua hệ số sử dụng vốn cao lên tới 146%, thuận chiều với làn sóng tăng lãi suất mạnh mẽ từ 28 ngân hàng, đẩy mức huy động ở nhiều kỳ hạn vượt ngưỡng 7,2%/năm nhằm thu hút dòng vốn cuối năm. Mặt bằng lãi suất huy động theo đó được dự báo sẽ thiết lập trên mốc mới (và thực tế đã được thiết lập), có thể tác động đến chi phí lãi vay (vốn đang được nỗ lực giữ ở mức thấp) trong năm 2026.
Hàng loạt gói tín dụng với chính sách ưu đãi lãi suất và quy mô vốn lớn tiếp tục được triển khai trong năm 2025.
Chương trình tín dụng đầu tư hạ tầng điện, giao thông, công nghệ chiến lược với quy mô tối đa 500 nghìn tỷ đồng, áp dụng lãi suất ưu đãi đến năm 2030. Lãi suất ưu đãi của Chương trình sẽ thấp hơn tối thiểu từ 1% - 1,5%/năm so với mức lãi suất cho vay bình quân cùng kỳ hạn của chính ngân hàng cho vay. Thời gian triển khai đến hết năm 2030 hoặc đến khi doanh số cho vay đạt quy mô 500 nghìn tỷ đồng của Chương trình (tùy điều kiện nào đến trước). Các Ngân hàng thương mại đã đăng ký tham gia chương trình gồm: Agribank, Vietcombank, VietinBank, BIDV, MBBank, Techcombank, VPBank, TPBank, SHB, HDBank, Á Châu, SeABank, MSB, LPBank, VIB, Sacombank, Nam Á Bank, OCB, Eximbank, AnBinh Bank.
Chương trình cho vay nhà ở xã hội (NƠXH) cho công nhân và người thu nhập thấp quy mô 145 nghìn tỷ đồng. 9 NH tham gia gồm Agribank, Vietcombank, VietinBank, BIDV, TPBank, Techcombank, VPBank, MB, HDBank. Lãi suất cho vay thấp hơn lãi suất thị trường (thường thấp hơn 1-2% so với cho vay thương mại. Lãi suất không cố định một mức chênh lệch cứng, mà được NHNN công bố theo từng thời kỳ. Thời hạn vay dài thường từ 15 năm và có thể lên tới 35 năm.
Chương trình tín dụng đối với lĩnh vực nông, lâm, thuỷ sản. Đây là chương trình tín dụng mở rộng nâng quy mô từ 15.000 tỷ lên 185.000 tỷ đồng. Đến cuối tháng 11/2025, các NHTM tham gia Chương trình đã cho vay với doanh số giải ngân lũy kế đạt khoảng 168 nghìn tỷ đồng cho khoảng 52.200 lượt khách hàng vay vốn, đạt 91% quy mô Chương trình (hiện nay là 185.000 tỷ đồng). Các NH tham gia gồm: Agribank, BIDV, VietinBank,Vietcombank, LPBank, Sacombank, MBBank, ACB, Nam Á Bank, OCB, Eximbank, BVBank, SHB, VietBank, HDBank. Chương trình cho vay với lãi suất thấp hơn tối thiểu 1-2%/năm so với mức lãi suất cho vay bình quân cùng kỳ hạn trong từng thời kỳ.
Ngoài ra còn có nhiều chương trình, gói tín dụng ưu đãi khác như cho vay liên kết sản xuất chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao và phát thải thấp vùng ĐBSCL; chương trình cho vay người trẻ dưới 35 tuổi vay mua nhà; Quyết định 2654/QĐ-TTg trong đó quy định giảm lãi suất cho vay 2%/năm trong 3 tháng đối với khoảng 3 triệu khách hàng bị ảnh hưởng do bão, lũ tại 22 tỉnh/thành phố với số tiền lãi hỗ trợ khách hàng dự kiến hơn 1.100 tỷ đồng…
Từ cuối 2024 - đầu 2025, 4 ngân hàng yếu kém và kiểm soát đặc biệt là CBBank, OceanBank, GPBank, DongABank đã hoàn tất chuyển giao cho 4 ngân hàng lớn mạnh hơn là Vietcombank, MB, VPBank, HDBank để tái cơ cấu. Hậu chuyển giao, các ngân hàng yếu kém được đổi tên thành ngân hàng số như VCBNeo, MBV, Vikki Bank và GPBank mới, đổi nhận diện thương hiệu, củng cố hệ thống và đi vào hoạt động với diện mạo mới. Một số ngân hàng mẹ cũng đã thực hiện bán nợ cho các ngân hàng con đồng thời các ngân hàng nhận chuyển giao được hưởng chính sách ưu đãi (như giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc 50%), đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, tinh gọn bộ máy, và mở ra hướng phát triển mới.
Theo Ngân hàng Nhà nước, năm 2025, hệ thống pháp luật về tiền tệ và hoạt động ngân hàng tiếp tục được hoàn thiện, vừa bảo đảm hệ thống ngân hàng hoạt động an toàn vừa bám sát yêu cầu thực tiễn, đáp ứng kịp với xu thế và chuẩn mực, thông lệ quốc tế. Năm 2025, NHNN tiếp tục đề xuất Chính phủ trình Quốc hội thông qua nhiều dự án Luật quan trọng: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các TCTD; Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi). Trong đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các TCTD với nội dung “Luật hóa” Nghị quyết 42 được xem là khung pháp lý quan trọng hỗ trợ cho ngành ngân hàng trong xử lý nợ xấu, thu hồi tài sản bảo đảm, cải thiện chất lượng tài sản và gia tăng năng lực cạnh tranh.
Bên cạnh đó, NHNN ban hành nhiều Thông tư, văn bản quan trọng. Đáng chú ý, Thông tư 14/2025/TT-NHNN TT-NHNN là quy định quan trọng của NHNN, đưa hệ thống ngân hàng Việt Nam tiến gần hơn đến chuẩn Basel III, thay đổi cách tính tỷ lệ an toàn vốn (CAR), quản lý rủi ro chặt chẽ hơn, thay thế cơ chế "room tín dụng" bằng điều tiết qua chi phí vốn, và tạo lộ trình linh hoạt đến 2030 để các ngân hàng tăng cường năng lực tài chính, nâng cao tính minh bạch, an toàn và khả năng cạnh tranh quốc tế. Đây cũng là nền tảng mở đường cho thay đổi cơ chế điều tiết tín dụng từ chủ động giao hạn mức tín dụng ngay từ đầu năm, áp dụng ở 2025 đến có thể tiến dần gỡ bỏ quản lý hạn mức tín dụng từ 2026.
Năm 2025, hàng loạt ngân hàng tiếp tục hành trình tăng vốn. Trong đó, 3 “ông lớn” có vốn quốc doanh sau các đợt tăng vốn, đang có vị trí top 10 vốn điều lệ trong hệ thống: Vietcombank đang là ngân hàng dẫn đầu hệ thống với 83.557 tỷ đồng, BIDV đứng thứ 4 với vốn điều lệ 70.214 tỷ đồng, VietinBank giữ vị trí thứ 6 với vốn điều lệ 53.700 tỷ đồng, Agribank đứng ở vị trí thứ 7 với 51.600 tỷ đồng.
Các NHTM cũng tăng tốc tăng vốn và áp sát các vị trí đầu bảng: Vốn điều lệ của MB đã được nâng lên ~80.550 tỷ đồng sau đợt phát hành cổ phiếu trả cổ tức vào tháng 8/2025, trở thành ngân hàng có vốn điều lệ cao thứ 2 hệ thống. Trước đó, MB đã hoàn tất tăng vốn lên 61.000 tỷ đồng vào đầu năm 2025. VPBank từ 2023 đã tăng vốn điều lệ lên hơn 79.300 tỷ đồng và vẫn đang giữ vị trí thứ 3. Sau những đợt tăng vốn, đến đầu tháng 12, sau VietinBank là Techcombank (70.649 tỷ đồng); xếp sau vị trí của BIDV là HDBank (~50.053 tỷ đồng), và lần lượt là SHB, Agribank, VIB, LPBank, SeABank, TPBank, OCB, MSB, NCB, Sacombank, Eximbank, NamA Bank, AnBinhBank, BacABank, VietBank, VietABank, KienlongBank, PGBank, SaigonBank, BaoVietBank…
Bên cạnh các ngân hàng yếu kém thực hiện chuyển giao bắt buộc hoàn tất và tái cơ cấu, công bố định vị, tên gọi, nhận diện thương hiệu mới, 2 nhà băng có đợt dịch chuyển hội sở thu hút sự quan tâm của cổ đông, nhà đầu tư là Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) được Ngân hàng Nhà nước về việc dời địa điểm đặt trụ sở chính từ TP HCM ra Hà Nội (tháng 6/2025). Trước đó, phương án chuyển trụ sở đã được Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên 2025 của ngân hàng thông qua.
Những ngày cuối tháng 12, HĐQT Ngân hàng TMCP Lộc Phát Việt Nam - LPBank (HoSE: LPB) cũng đã ban hành nghị quyết phê duyệt việc thay đổi địa điểm đặt trụ sở chính của ngân hàng. Theo đó, trụ sở hiện tại của LPBank đặt tại LPB Tower, số 210 Trần Quang Khải, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội sẽ được chuyển về địa điểm mới tại số 8, ngõ 1, đường Tôn Đức Thắng, phố 11, phường Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình.
Cũng tại LPBank vào cuối tháng 12, Chủ tịch (và Phó Chủ tịch) HĐQT đã từ nhiệm; Kế tiếp, ông Nguyễn Đức Thụy chính thức đảm nhận vai trò Quyền Tổng Giám đốc tại Sacombank. Ngay sau đó, ngân hàng này đã công bố ra mắt nhận diện thương hiệu mới. Đồng thời, ngân hàng công bố Nghị quyết thông qua một số nội dung trình Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên 2025; thống nhất các thủ tục để trình ĐHĐCĐ bầu bổ sung 4 thành viên HĐQT nhiệm kỳ 2022-2026. Ngày 15/1/2026 là ngày chốt danh sách cổ đông để thông báo cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 5% cổ phần có quyền biểu quyết ứng cử, đề cử nhân sự bầu bổ sung vào HĐQT. Đây là những chuyển biến mới tại Sacombank, mở ra những chờ đợi về một thời kỳ phát triển mới của sau giai đoạn nhiều đợt chuyển giao quyền lực, cổ đông, đi cùng tái cơ cấu.
2025 ghi nhận những cột mốc kỷ lục của vàng và tỷ giá. Trong đó, nếu như giá vàng thế giới leo thang lên những mốc cao lịch sử thì giá vàng trong nước cũng có thời điểm vượt lên kỷ lục của mọi thời đại. Giá vàng miếng SJC và vàng nhẫn tròn trơn đã có một "cuộc đua song mã" ngoạn mục, cùng nhau tiến sát và nhắm công phá mốc 160 triệu đồng/lượng vào những ngày cuối tháng 12/2025. Vàng SJC theo đó đạt đỉnh lịch sử khoảng 159,8 triệu đồng/lượng vào dịp Giáng sinh (24/12). Vàng nhẫn cũng xác lập kỷ lục ~159,9 triệu đồng/lượng vào ngày 29/12, chính thức xóa nhòa hoàn toàn khoảng cách với vàng miếng SJC - một hiện tượng lịch sử chưa từng có trên thị trường.
Đây cũng là năm kể từ 2012 đến nay, NHNN đã chính thức khép lại “sứ mệnh lịch sử” của Nghị định 24/2012, khi trình Chính phủ dự thảo và đã chính thức được Chính phủ ban hành Nghị định 232/2025/NĐ-QP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng; trong đó, xóa bỏ cơ chế độc quyền sản xuất, kinh doanh vàng thương hiệu quốc gia SJC, mở cửa đa dạng thương hiệu vàng miếng. Cùng với đó, NHNN cũng dự kiến trình kế hoạch thành lập sàn giao dịch vàng.
Thị trường ngoại hối năm 2025 cũng chứng kiến những biến động mạnh, tạo áp lực lên nền kinh tế. Tỷ giá USD/VND phi chính thức (chợ đen) đã có lúc leo lên mức cao nhất lịch sử là 27.900 VND/USD vào giữa tháng 11/2025.
Nhờ các biện pháp can thiệp linh hoạt của NHNN, tỷ giá vào cuối năm đã "hạ nhiệt", giao dịch quanh vùng 26.800 - 26.850 VND/USD (tự do) và quanh mốc 25.125 - 25.400 VND/USD (chính thức). Mức mất giá của VND trong năm 2025 được kiểm soát ở mức khoảng 3-4%, là nỗ lực đáng kể trong bối cảnh đồng USD biến động mạnh toàn cầu.
