Nghệ An: Liên tiếp xuất hiện hố tử thần, địa phương "tuýt còi" doanh nghiệp khai thác nước ngầm

CAO SƠN• 18/05/2022 11:00

Huyện Quỳ Hợp, Nghệ An đã tạm dừng khai thác nước ngầm trên địa bàn xã Châu Hồng nơi xuất hiện nhiều hố tử thần và đã có hơn 100 ngôi nhà rạn nứt, gần 300 giếng cạn trơ đáy một cách bất thường.

>>Nghệ An: Hàng trăm hộ dân bị nứt nhà, cạn giếng bất thường

Hơn 100 nhà bị lún nứt, gần 300 giếng nước cạn trơ đáy

Mới đây, trên cánh đồng bản Na Noong và bản Công của xã Châu Hồng bỗng dưng xuất hiện thêm 1 hố tử thần sâu khoảng 20m, rộng 2m sau khi người dân làm đồng nghe tiếng nổ lớn. Tại xã này 2 năm nay đã xảy ra hiện tượng sụt lún, cạn nước nhưng đến nay vẫn chưa tìm ra nguyên nhân, khiến người dân hết sức lo lắng.

Người dân ở đây cho biết, đến nay đã có 14 hố tử thần xuất hiện tại ruộng, vườn, có những hố xuất còn xuất hiện ngày trong sân nhà dân. Hiện tượng xuất hiện những hố tử thần hiện nay ở Châu Hồng có dấu hiệu chưa dừng lại.

Được biết, khoảng từ năm 2000 đến nay, nhiều doanh nghiệp khai thác khoáng sản được cấp phép thực hiện khai thác khoáng sản rầm rộ trên địa bàn Châu Hồng. Hiện, trên địa bàn xã hiện nay có 12 doanh nghiệp khai thác, trong đó có 5 doanh nghiệp khai thác quặng, 7 doanh nghiệp khai thác đá.

Nhà của bà Hoàng Thị Hoài ở bản Na Hiêng từ cuối năm 2021 xuất hiện những vết nứt kéo dài và ngày càng rộng hơn

Theo báo cáo của UBND xã Châu Hồng, từ tháng 1/2020, trên địa bàn bản Công, bản Na Hiêng đã xảy hiện tượng bất thường cạn giếng nước, sụt lún ruộng, dọc ven khe suối. Từ tháng 2/2022, tình trạng sụt lún không chỉ xảy ra ở ruộng lúa nước, ven bờ khe suối mà trên địa bàn các bản Công, bản Poong, bản Na Hiêng và bản Na Noong tiếp diễn xảy ra rạn nứt tường, nứt nền, lún móng nhà và đất ở của hàng trăm hộ dân.

Việc nứt lún còn xảy ra tại trụ sở UBND xã Châu Hồng, Trường cấp 2 của xã. Hiện tượng trên hàng chục năm nay chưa từng xảy ra tại xã khi chưa có hoạt động khai thác khoáng sản.

Đặc biệt có doanh nghiệp khai thác quặng dưới lòng đất theo hình thức hầm lò. Gần đây nhất, khi quy mô khai thác có sử dụng phương tiện, máy móc hiện đại hơn, nhất là khai thác quặng thiếc dưới lòng đất thì xảy ra những bất thường như trên.

Tổng hợp từ cuối năm 2019 đến nay, có 279 giếng nước sinh hoạt bị khô cạn nước; có 13 hố sụt lún ở ruộng lúa nước, ven khe suối; có 114 nhà rạn nứt tường, nứt nền, lún móng, đất vườn. Ước tính thiệt hại lên đến 57 tỉ đồng.

Nền nhà của người dân ở bản Na Hiêng cũng bị nứt ngang dù được xây kiên cố

Điều người dân lo lắng nhất là các hiện tượng bất thường trên trước đây chưa bao giờ xảy ra. Vì vậy, UBND xã Châu Hồng đã đề nghị UBND huyện Quỳ Hợp, các cơ quan chức năng có thẩm quyền làm rõ nguyên nhân các hiện tượng trên để nhân dân yên tâm sinh sống và sản xuất.

Ông Trương Văn Hóa, Chủ tịch UBND xã Châu Hồng cho biết, xã đã lập danh sách những hộ dân bị nứt nẻ nhà cửa nghiêm trọng để di dời đi nơi khác. Xã đã thành lập tổ giám sát, cắt cử người theo dõi, khi có dấu hiệu bất thường phải báo chính quyền địa phương để có biện pháp xử lý kịp thời; yêu cầu người dân không tụ tập đông đúc ở những nơi có hiện tượng nứt nẻ nguy cơ mất an toàn.

Tạm dừng việc bơm hút, khai thác nước ngầm

Mới đây vào ngày 11/5/2022, UBND huyện Quỳ Hợp vừa có Thông báo số 152 về việc tạm dừng bơm hút, khai thác nước ngầm đối với một số doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn xã Châu Hồng.

Theo đó, UBND huyện yêu cầu tất cả các tổ chức, cá nhân tạm dừng việc bơm hút nước, khai thác nước ngầm tại khu vực bản Na Hiêng, bản Công, bản Na Noong, bản Poong của xã Châu Hồng. Thời gian tạm dừng việc bơm hút nước, khai thác nước ngầm từ ngày thông báo đến khi có thông báo mới.

>>Nghệ An: Hàng chục ha đất rừng đã được cấp sổ đỏ “bỗng dưng” biến mất

Trước đó, ngày 29/4/2022, Sở Tài nguyên và Môi trường Nghệ An có văn bản gửi UBND huyện Quỳ Hợp về hiện tượng sụt lún đất tại xã Châu Hồng.

Theo đó, Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu, trong khi chưa có kết quả điều tra, đánh giá nguyên nhân hiện tượng bất thường của Liên đoàn Địa chất Bắc Trung Bộ, để đảm bảo tính mạng người dân, tránh gây hoang mang ảnh hưởng tâm lý người dân, Sở đề nghị UBND huyện Quỳ Hợp ra thông báo yêu cầu các tổ chức, cá nhân tạm dừng ngay việc hút, khai thác nước ngầm tại các khu vực bản Công, bản Na Hiêng, bản Poong và vùng lân cận có biện pháp xử lý nghiêm đối với các trường hợp không thực hiện.

Hố tử thần xuấ hiện trên cánh đồng bản Na Noong và bản Công sau khi người dân làm đồng nghe tiếng nổ lớn.

Để bảo vệ chống sụt lún đất, ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước đề nghị UBND huyện tổ chức kiểm tra giám sát các tổ chức, cá nhân có hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn thực hiện nghiêm túc các quy định tại khoản 4 Điều 26; khoản 3 Điều 62 Luật Tài nguyên nước năm 2022. Xử phạt theo thẩm quyền các hành vi vi phạm quy định tại Nghị định số 36/2020/NĐ-CP ngày 24/3/2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản đối với trường hợp như: Hành nghề khoan nước dưới đất trên địa bàn không có giấy phép; khai thác sử dụng nước dưới đất không có giấy phép; khai thác khoáng sản trái phép hoặc khai thác khoáng sản không đúng các quy định của cơ quan thẩm quyền cấp phép...

Chỉ đạo UBND xã Châu Hồng và các cơ quan, đơn vị tổ chức, cá nhân có liên quan phối hợp chặt chẽ Liên đoàn Địa chất Bắc Trung Bộ - Đơn vị thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường (đơn vị được UBND huyện Quỳ Hợp hợp đồng thuê điều tra, khảo sát đánh giá) sớm tìm ra nguyên nhân để có giải pháp khắc phục lâu dài (đặc biệt có biện pháp khắc phục trước mùa mưa bão năm 2022). Khẩn trương hoàn thành việc xây dựng trạm cấp nước sinh hoạt đảm bảo cung cấp đủ tại bản Na Hiêng, bản Poong, bản Na Noong đảm bảo đủ cung cấp nước sạch cho người dân tại khu vực chịu ảnh hưởng.

>>Nghệ An: Dự án chống sạt lở nhưng...sạt lở quanh năm

Xây dựng phương án di dời các hộ dân ra khỏi vùng có nguy cơ mất an toàn cao; chỉ đạo thành lập tổ giám sát tại thôn bản, cắt cử người để theo dõi thường xuyên khi có dấu hiệu bất thường phải báo chính quyền địa phương để có biện pháp xử lý kịp thời; thống kê, cập nhật thường xuyên các hộ bị ảnh hưởng; hướng dẫn nhân dân khắc phục các nơi nứt nẻ và tránh tụ tập đông người hoặc ở những nơi có hiện tượng nứt nẻ nguy cơ mất an toàn.

Tuyên truyền cho tổ chức, cá nhân trong việc sử dụng tài nguyên nước đảm bảo an toàn tiết kiệm; hiện tượng nêu trên đang được các nhà khoa học điều tra, đánh giá để có biện pháp khắc phục lâu dài để người dân yên tâm sản xuất.

Theo ông Trần Đức Lợi, Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp cho biết, UBND huyện yêu cầu tất cả các tổ chức, cá nhân tạm dừng việc bơm hút nước, khai thác nước ngầm tại khu vực các bản: Na Hiêng, Công, Na Noong, Poong. Thời gian tạm dừng việc bơm hút nước, khai thác nước ngầm cho đến khi có thông báo mới.

Huyện giao UBND xã Châu Hồng phát thông báo này đến các tổ chức liên quan và ban cán sự các xóm; thông báo trên hệ thống loa phát thanh của UBND xã và các xóm, bản để nhân dân được biết và chấp hành. Kiểm tra, giám sát việc chấp hành của các tổ chức, cá nhân bơm hút, khai thác nước ngầm tại các xóm. Nếu các tổ chức, cá nhân vẫn tiếp tục cố tình khai thác thì lập hồ sơ xử lý theo quy định của pháp luật.