Trong khi thị trường cũng đang "khát" nguồn cung các sản phẩm Halal, thì doanh nghiệp Việt Nam chỉ có xuất khẩu được khoảng 20 mặt hàng cho thị trường này do nhiều điểm nghẽn.
>>>Hàng trăm doanh nghiệp Việt tìm hướng đi theo tiêu chuẩn Halal
Hiện có hơn 2 tỷ người Hồi giáo sinh sống tại 112 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có 57 quốc gia là thành viên của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC), chiếm 25% dân số thế giới. Đặc biệt, người dân theo đạo Hồi chiếm số đông ở khu vực châu Á (62%), nhất là trong khối ASEAN.
Theo báo cáo của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), chi tiêu cho thực phẩm Halal của cộng đồng Hồi giáo toàn cầu ngày càng tăng cao, dự kiến đạt 1.900 tỷ USD vào năm 2024 và 15.000 tỷ USD vào năm 2050.
Đây là cơ hội để Việt Nam thu hút các nhà đầu tư, các du khách Hồi giáo đến kinh doanh và du lịch tại Việt Nam, góp phần phát triển đất nước và tăng cường hợp tác với 57 quốc gia thuộc OIC.
Các nước có cộng đồng người Hồi giáo lớn đang mời gọi Việt Nam hợp tác sản xuất, xuất khẩu các sản phẩm chuẩn Halal khi nhu cầu ngày càng tăng. Bà Rosmizah Binti Mat Jusoh, Tổng Lãnh sự quán Malaysia tại TP.HCM, cho rằng phía Malaysia cũng "khát" nguồn cung các sản phẩm Halal, vẫn còn khoảng 80% trong việc cung cấp các sản phẩm và dịch vụ Halal để đáp ứng nhu cầu.
Dù thị trường đang “khát” tuy nhiên trên thực tế, Việt Nam chỉ có khoảng 20 mặt hàng xuất khẩu sang các thị trường Halal. Theo thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam sang các quốc gia Hồi giáo trong khu vực ASEAN mới chỉ đạt trên 26,37 tỷ USD, trong đó lớn nhất là Indonesia 10,18 tỷ USD, trong 9 tháng đầu năm 2023.
Thừa nhận thực tế này, bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hội Lương thực Thực phẩm TP.HCM (FFA) nhìn nhận, dù thị trường Halal rộng lớn, là cơ hội cho doanh nghiệp thực phẩm tăng kim ngạch xuất khẩu, tuy nhiên thực tế xuất khẩu thực phẩm của các doanh nghiệp vào thị trường này mới chỉ ở bước đầu khai phá, chưa có nhiều doanh nghiệp hiểu rõ về thị trường này.
“Sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam chủ yếu là nông, thủy sản nhưng ở dạng thô, sơ chế và chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng cơ cấu các mặt hàng xuất khẩu. Năng lực xuất khẩu và thương hiệu ở tốp 20 thế giới nhưng Việt Nam chưa có tên trong danh sách 20 - 30 nước cung cấp thực phẩm Halal tiêu biểu của toàn cầu”, bà Chi nhìn nhận và cho biết thêm, bình quân, mỗi năm Việt Nam có 50 doanh nghiệp được cấp chứng nhận Halal với các sản phẩm chủ yếu là hải sản, đồ uống, bánh kẹo, đồ ăn chay.
>>>Chứng nhận Halal sẽ giúp nông sản ĐBSCL xâm nhập thị trường 2 tỷ người.
Theo các doanh nghiệp, thị trường Halal đầy tiềm năng, nhưng để chinh phục được thị trường này còn nhiều thách thức. Đơn cử như doanh nghiệp muốn được chứng nhận Halal phải có đủ thông tin và kiến thức, đâu là sản phẩm được phép và không được phép theo Luật Hồi giáo. Ví dụ, gạo được phép, còn thịt heo thì không được phép. Các sản phẩm Halal và không Halal không thể được sản xuất trong cùng một dây chuyền...
Nói như Bà Lê Thị Phượng, Giám đốc kinh doanh Công ty cổ phần Mekong Herbals, đơn vị đã có chứng nhận Halal, xác nhận quy trình rất phức tạp, đòi hỏi có kiến thức, kỹ năng chuyên môn. Quy định đặt ra một số giới hạn trong sản xuất như nguyên liệu không chứa thành phần từ lợn, chất gây nghiện hoặc các sản phẩm bị cấm trong đạo Hồi; dụng cụ không tiếp xúc với các sản phẩm không Halal, tức phải có dây chuyền sản xuất riêng với sản phẩm thông thường.
"Chi phí đầu tư cao, quá trình đạt chứng nhận đòi hỏi thời gian, công sức, tài chính là thách thức cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Bản thân nhà máy cũng phải đạt chuẩn GMP, ISO, HACCP trong khi vùng nguyên liệu cũng cần các chuẩn Global GAP, Organic", bà Phượng nói.
Mặt khác, giấy chứng nhận Halal lại không có giá trị vĩnh viễn, không được công nhận như nhau ở tất cả các quốc gia, với tất cả mặt hàng. Điều này gây rất nhiều khó khăn cho doanh nghiệp phải tái chứng nhận nhiều lần và phải căn cứ vào từng thị trường xuất khẩu để đăng ký chứng nhận phù hợp. Các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu sản phẩm Halal gặp khó khăn trong đầu tư nhân sự, dây chuyền sản xuất, trang thiết bị riêng biệt, nguồn nguyên liệu an toàn cho đến các khâu đóng gói, vận chuyển, bảo quản… theo tiêu chuẩn Halal.
Trong khi đó, để xuất khẩu sản phẩm Halal, ông Tee Ramlan, Giám đốc Vietnam Halal Center (VHC) nhấn mạnh cần phát triển nguồn nhân lực, đào tạo lao động tay nghề cao cho ngành Halal.
Bà Rosmizah Binti Mat Jusoh thì nhấn mạnh tới việc các nước trong khu vực ASEAN nên hợp tác cùng nhau để cung cấp nhiều loại sản phẩm từ các quốc gia vào thị trường Halal toàn cầu, cũng như phát triển hệ sinh thái Halal.
Muốn vậy, các nhà sản xuất và người tiêu dùng toàn cầu phải có nhận thức tốt hơn về các sản phẩm và dịch vụ Halal, từ đó mới mang lại lợi thế cạnh tranh các sản phẩm Halal từ khu vực ASEAN.
"Chúng tôi đã ký một biên bản hợp tác giữa Singapore và Việt Nam vào năm 2022 để giúp phân phối các sản phẩm thực phẩm Halal trên các thị trường tương ứng. Cùng với đó, chúng tôi còn tạo điều kiện kết nối kinh doanh và chuyển giao công nghệ thực phẩm cho Việt Nam. Hiệp hội Thương mại Singapore tại Việt Nam cũng hợp tác chặt chẽ với Hiệp hội doanh nghiệp và Liên đoàn doanh nghiệp Singapore để giúp thiết lập các cuộc đối thoại và tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp Việt Nam”, ông Jason Yeo, Phó chủ tịch Hiệp Hội Doanh Nghiệp Singapore tại Việt Nam cho hay.
Có thể bạn quan tâm
11:00, 01/11/2023
18:09, 06/08/2019
00:01, 06/06/2019
04:20, 12/04/2019
08:16, 23/12/2018