Hải Phòng: Người dân gặp khó khi mua nhà ở xã hội

Ông Nguyễn Ngọc Thành - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Hải Phòng cho biết, được đánh giá là thị trường BĐS tiềm năng với nhiều dự án cao cấp thế nhưng quỹ đất dành cho nhà ở xã hội tại Hải Phòng lại vô cùng “eo hẹp” trong khi nhu cầu rất lớn. Thị trường hiện nay vẫn chưa đáp ứng được do cung không đủ cầu.

Nguyên nhân là do nguồn vốn đầu tư phát triển nhà ở xã hội còn hạn chế; việc phát triển nhà ở xã hội nhất là việc bố trí đủ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, trong khi các doanh nghiệp kinh doanh BĐS chưa mặn mà.

Cũng theo ông Thành, dù là đối tượng ưu tiên chính trong dự án nhà ở xã hội nhưng chính người lao động, người có thu nhập thấp lại khó tiếp cận bởi… cơ chế. Nghị quyết số 18/NQ-CP ngày 20/4/2009 của Chính phủ nêu rõ: “Nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp” là nhà dành cho đối tượng có thu nhập thấp có khó khăn về nhà ở tại khu vực đô thị, nhằm phân biệt với “nhà ở sinh viên” và “nhà ở công nhân khu công nghiệp.”

Theo đó, người mua phải chứng minh thuộc diện thu nhập thấp, có đăng kí hộ khẩu thường trú đô thị, phải có BHXH. Thực tế, người lao động có thu nhập thấp ở Hải Phòng phần lớn là lao động nhập cư và không phải ai cũng được kí hợp đồng lao động, được nộp BHXH. Bởi vậy, dù có nhu cầu cao nhưng nhiều người không tiếp cận được nên phải tìm đến các căn hộ cho thuê.

Thêm phần nữa một số cơ chế chính sách chưa phù hợp thực tế, nhất là điều kiện đăng kí mua nhà còn phức tạp, điều kiện ràng buộc... khiến lượng người thuộc diện có thu nhập thấp được mua nhà ở xã hội còn hạn chế dù nhu cầu thực tế chiếm đến 60% nhu cầu của thị trường.

Trên thực tế, nhà ở xã hội ở Hải Phòng vẫn bộc lộ bất cập như ở khá xa trung tâm thành phố, bất tiện trong việc đi lại, sinh hoạt của cư dân. Về phía doanh nghiệp, nhà ở xã hội không được chủ đầu tư “mặn mà” bởi lợi nhuận có từ nhà ở xã hội rất thấp, chi phí đầu tư cao.

Bên cạnh những chính sách ưu đãi dành cho chủ đầu tư, vẫn còn rất nhiều rào cản như thủ tục pháp lý, hay các ưu đãi về đấu nối cơ sở hạ tầng… gây trở ngại cho quá trình hoàn thành thủ tục chuẩn bị đầu tư các dự án nhà ở xã hội.

Nguồn vốn dài hạn để hỗ trợ chủ đầu tư vay xây dựng cũng như hỗ trợ các đối tượng được hưởng chính sách vay mua nhà chưa ổn định. Hầu hết chủ đầu tư phải tự huy động vốn, bởi dù có nguồn vốn vay nhưng cơ chế chính sách chưa phù hợp khiến doanh nghiệp thờ ờ.

Theo số liệu thống kê, hiện nay số lượng công nhân tại các khu kinh tế, khu công nghiệp Hải Phòng có khoảng 170.000 người đến 200.000 người và sẽ còn tiếp tục tăng trong những năm tiếp theo do các dự án lớn của các nhà đầu tư chính thức hoạt động.

Theo dự kiến các khu công nghiệp trong quy hoạch của Hải Phòng dành 20% đất để xây dựng nhà ở xã hội. Đến năm 2020, Hải Phòng sẽ xây dựng 154 căn nhà ở cho công nhân lao động. 

Chia sẻ với DĐDN, ông Phạm Văn Mợi - Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng cho biết: Hải Phòng có tới 40% lao động hiện đang làm việc tại khu kinh tế, khu công nghiệp là người đến từ các tỉnh khác như Hải Dương, Thái Bình, Nam Định, Quảng Ninh nên nhu cầu về nhà ở của những công nhân này rất lớn. Vì vậy, nhu cầu về nhà ở xã hội của người lao động tại Hải Phòng đang trở nên cấp bách. 

Ông Phạm Văn Mợi đề xuất, tại mỗi khu kinh tế, khu công nghiệp, thành phố Hải Phòng nên xây dựng một khu nhà ở dành cho công nhân lao động, có hạ tầng đồng bộ từ trường học đến các dịch vụ khác. 

Theo nhận định của một chuyên gia BĐS: Hải Phòng là địa phương đi đầu trong phát triển nhà ở xã hội với nhiều dự án tốt nhưng quỹ đất của thành phố còn hạn chế, chủ yếu tập trung cho các phân khúc tầm cao hơn. Đối với các dự án nhà ở thương mại có quy mô trên 10ha, tuy đã xác định 20% quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội nhưng nhiều dự án chưa quan tâm tới quy định này.

"Nếu không kịp thời có những chính sách điều chỉnh, thu hút nhà đầu tư thì dù nhu cầu rất cao nhưng nhà ở xã hội vẫn chưa thể phát triển theo đúng định hướng và thiếu tính bền vững" - Vị chuyên gia này lo ngại.