Hàng loạt dự án nhà ở xã hội được đồng loạt khởi công, khánh thành cuối năm 2025 cho thấy nỗ lực tăng tốc nguồn cung.
Ngày 19/12, nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước đồng loạt tổ chức khởi công, khánh thành các dự án nhà ở xã hội.
Tại Hà Nội, khu nhà ở xã hội Tiên Dương 1, thuộc xã Phúc Thịnh (trước là huyện Đông Anh), chính thức được khởi công. Dự án có tổng diện tích sử dụng đất khoảng 445.886 m², dự kiến cung cấp khoảng 3.530 căn hộ chung cư và 99 căn nhà thấp tầng liền kề, với quy mô dân số gần 12.500 người. Trong đó, 3.103 căn là nhà ở xã hội, 427 căn hộ thương mại và 99 căn nhà ở thương mại thấp tầng liền kề.
Cùng thời điểm, tỉnh Quảng Ninh đăng ký khởi công 5 dự án nhà ở xã hội với tổng mức đầu tư 9.166 tỷ đồng. Thành phố Đà Nẵng khởi công 2 dự án nhà ở xã hội tại khu đất chung cư số 3 và số 5, khu B – khu dân cư Nam cầu Cẩm Lệ. Tại Huế, công trình nhà ở xã hội thuộc dự án khu phức hợp Thủy Vân giai đoạn 2 được triển khai, đồng thời khởi công dự án nhà ở xã hội tại khu đô thị phía đông đường Thủy Dương – Thuận An, thuộc khu E – đô thị mới An Vân Dương.
Không chỉ các đô thị lớn, nhiều địa phương khác cũng tham gia đợt khởi công này. Tỉnh Quảng Trị khởi công dự án nhà ở xã hội Trung tâm thành phố Đồng Hới với tổng mức đầu tư 637 tỷ đồng.
Tại Hải Phòng, dịp 19/12, thành phố tổ chức khánh thành 7 tòa nhà ở xã hội Evergreen Tràng Duệ, một trong những dự án trọng điểm được lựa chọn kết nối trực tuyến với Trung ương. Dự án được triển khai trên diện tích hơn 31.300 m², gồm 10 tòa nhà chung cư cao 15 tầng. Khởi công từ tháng 5/2023, đến nay các hạng mục đã hoàn thành, được cơ quan chuyên môn nghiệm thu và đủ điều kiện đưa vào sử dụng.
Riêng trong đợt khánh thành này, khoảng 1.770 căn hộ đã được bàn giao cho người dân. Khi hoàn thành toàn bộ, dự án Evergreen Tràng Duệ sẽ cung cấp ra thị trường 2.538 căn hộ, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho công nhân, người lao động và các đối tượng chính sách trên địa bàn Hải Phòng.
Theo báo cáo mới đây của Bộ Xây dựng, trong năm 2025, cả nước đã khởi công mới 90 dự án, bổ sung hơn 95.600 căn nhà ở xã hội. Tổng số căn hoàn thành đạt 102.633 căn, vượt chỉ tiêu được giao khoảng 2%. Có 19 địa phương hoàn thành hoặc vượt kế hoạch, trong đó nhiều tỉnh, thành phố đạt kết quả nổi bật. Hải Phòng hoàn thành 13.147 căn, vượt 23% chỉ tiêu; Bắc Ninh đạt hơn 19.100 căn, vượt 20%; Thái Nguyên hoàn thành hơn 4.200 căn, gấp gần 4 lần kế hoạch. Hai đô thị lớn là Hà Nội và TP HCM cũng hoàn thành kế hoạch, lần lượt đạt 110% và 100% chỉ tiêu năm 2025.
Tuy nhiên, bức tranh phát triển nhà ở xã hội vẫn cho thấy sự phân hóa rõ rệt. Vẫn còn 12 địa phương không có khả năng hoàn thành chỉ tiêu được giao, trong đó có Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Lắk, An Giang, Lạng Sơn. Đáng chú ý, Hà Tĩnh không hoàn thành căn nhà ở xã hội nào trong năm 2025. Ngoài ra, Cao Bằng, Điện Biên và Lai Châu không được giao chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội trong năm.
Sau nhiều năm nguồn cung nhà ở xã hội bị đứt gãy, các chuyên gia nhận định, việc hàng loạt dự án được khởi công, hoàn thành trong năm 2025 mang ý nghĩa lớn hơn con số thống kê đơn thuần.
Tuy nhiên, để sớm đạt mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội, cần đẩy nhanh tiến độ, cần hoàn thiện cơ chế quy hoạch và bố trí quỹ đất phù hợp với nhu cầu từng địa phương, có thể thông qua khảo sát độc lập để đảm bảo tính khách quan.
Bà Phạm Thị Miền - Phó Viện trưởng Nghiên cứu Đánh giá Thị trường Bất động sản Việt Nam (VARS IRE) kiến nghị cần nghiên cứu hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm đảm bảo việc bố trí quỹ đất và phát triển nhà ở xã hội, gắn với nhu cầu thực tế, có thể xem xét áp dụng các hình thức khảo sát chuyên nghiệp thông qua phương án thuê hoặc giao cho các đơn vị nghiên cứu thị trường độc lập thực hiện. Từ đó, có căn cứ khoa học và khách quan cho việc hoạch định kế hoạch phát triển.
Cùng với đó là những khó khăn trong việc kiểm soát đầu cơ và chuyển nhượng nhà ở xã hội. Thực tế vẫn tồn tại tình trạng một số trường hợp mua nhà ở xã hội nhưng không sử dụng để ở, mà chuyển nhượng trái quy định, gây méo mó thị trường, làm tăng nguy cơ đầu cơ và khiến những người thực sự có nhu cầu không được tiếp cận nhà ở xã hội.
Ngoài ra, bà Miền cũng kiến nghị sau thời hạn 5 năm sở hữu theo quy định hiện hành, việc chuyển nhượng nhà ở xã hội cần được ưu tiên cho những người dân thuộc diện đủ điều kiện mua nhà ở xã hội và đã được cơ quan thẩm quyền xác nhận.
Trường hợp chuyển nhượng cho đối tượng không thuộc diện được hưởng chính sách về nhà ở xã hội, chủ sở hữu khi chuyển nhượng phải hoàn trả lại các ưu đãi đã được hưởng từ chính sách.
