“Niềm đau” của chuỗi cung ứng: (Kỳ 1) Một trận chiến khó khăn

Nhóm phân tích HSBC vừa cập nhật báo cáo Vietnam At A Glance định kỳ tháng 9/2021 với chủ đề “Tháng 8 không tươi sáng và những “niềm đau” của chuỗi cung ứng”. Theo đó, HSBC cho rằng số liệu tháng 8 phản ánh rõ nét sự ngưng trệ trong phục hồi kinh tế của Việt Nam. Đợt bùng dịch do biến chủng Delta trở nên nặng nề dẫn đến siết chặt giãn cách ở TP HCM và các khu vực lân cận. Không ngạc nhiên khi tiêu dùng bị ảnh hưởng trong bối cảnh đó. Nhưng điều đáng báo động hơn là động lực phát triển bên ngoài bị “hụt hơi”. Lần đầu tiên trong một năm, xuất khẩu suy giảm nghiêm trọng trong khi một số ngành đã xảy ra gián đoạn chuỗi cung ứng, và sự đứt gãy về sản xuất.

Cụ thể, mặc dù Việt Nam đã áp dụng các biện pháp giãn cách nghiêm ngặt tại các thành phố lớn, biến chủng Delta vẫn tiếp tục bùng phát lây lan trong tháng 8. Số ca mắc mới liên tục tăng trên 10.000 ca mỗi ngày kể từ 19/8 khiến tổng số ca trong tháng tăng gấp ba lần. Trước tình hình đó, các cơ quan chức năng đã tăng cường các biện pháp giãn cách và phòng chống dịch, với sự tham gia của lực lượng quân đội tại những khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất. Người dân TP. HCM phải chấp hành “ai ở đâu, ở yên đó” theo Chỉ thị 11 từ ngày 23/8 trong khi sáu tỉnh lân cận cũng tiếp tục giãn cách đến giữa tháng 9.

"Không quá ngạc nhiên khi các số liệu tháng 8 phản ánh rõ nét những tổn thất kinh tế Việt Nam đang phải gánh chịu" - báo cáo nêu. Tác động của đợt bùng dịch này nghiêm trọng hơn giai đoạn giãn cách xã hội cả nước trong 3 tuần hồi tháng 4/2020. Tiêu dùng cá nhân trong nước ảnh hưởng nặng nề khi khả năng đi lại của người dân nói chung bị hạn chế tới mức trung bình 60% so với trước đại dịch. Điều này đồng nghĩa với mức sụt giảm 40% của ngành bán lẻ so với cùng kỳ năm ngoái, đặc biệt doanh số bán lẻ tháng 8 năm nay thấp hơn 10% so với tháng 4 năm ngoái. Tuy nhiên, chỉ số này còn cho thấy tình hình nghiêm trọng hơn tại các địa phương đang bị dịch nặng: khả năng đi lại của người dân TP. HCM giảm gần 90% khiến doanh số bán lẻ giảm mạnh 51% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, vấn đề đáng báo động hơn là khả năng trụ vững của ngành sản xuất trong bối cảnh giãn cách kéo dài. Chỉ số PMI tháng 8 giảm xuống 40.2, mức thấp nhất trong vòng 16 tháng qua, với các chỉ số chính cho thấy viễn cảnh ảm đạm về khả năng phục hồi. Trong khi đó, sản xuất công nghiệp trong tháng 8 giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái, một mức giảm khá sâu sau khi tăng trưởng vững vàng 12% trong 6 tháng đầu năm nay.

Sản xuất công nghiệp của TP. HCM đã sụt giảm 51% so với cùng kỳ năm ngoái, với ngành điện tử và dệt may bị ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng. Trong phần tiếp theo, chúng ta sẽ cùng xem xét kỹ hơn tình trạng gián đoạn nặng nề của chuỗi cung ứng.

Kỳ 2: Xác định tổn thất