Nợ xấu ngân hàng và hàng ngàn tỷ đồng đi đâu về đâu?

ĐỊNH AN• 02/07/2020 06:06

“Mua ngân hàng 0 đồng” vốn là biện pháp “cấp cứu” để tránh nguy cơ đổ vỡ toàn hệ thống vào thời điểm cách đây 5 năm. Khi đó, cách làm này chưa có tiền lệ ở Việt Nam.

Điều đáng nói, tại thời điểm bị NHNN mua lại bắt buộc giá 0 đồng, cả ba nhà băng GPBank, OceanBank và VNCB đều đang trong tình trạng vô cùng khó khăn. Theo đó, tại VNCB (nay là CB), thời điểm bị mua lại nhà băng này đang có khoản lỗ lũy kế lên tới 27.500 tỉ đồng và vốn chủ sở hữu âm 24.000 tỉ đồng.

Trong khi OceanBank cũng có khoản nợ xấu lên tới hơn 15.000 tỉ đồng, chiếm 49,84% tổng dư nợ và lỗ lũy kế gần 10.200 tỉ đồng, vốn chủ sở hữu âm hơn hai lần.

Còn GPBank, tại thời điểm ngày 2/4/2015, tổng số lỗ lũy kế của nhà băng này lên đến 12.280 tỉ đồng, vốn chủ sở hữu bị âm 9.195 tỉ đồng. Dư nợ cho vay giảm mạnh, chỉ còn 6.669 tỉ đồng, trong đó có tới 45,37% là nợ xấu.

CB là ngân hàng bị mua lại bắt buộc, vẫn đang chờ được chấp thuận đề án tái cơ cấu và có thể bị bỏ lỡ

CB là ngân hàng bị mua lại bắt buộc, vẫn đang chờ được chấp thuận đề án tái cơ cấu và có thể bị bỏ lỡ "mối duyên" tìm bến mới.

Loay hoay tìm lối thoát

Đối với 3 ngân hàng 0 đồng, chỉ đạo của Thủ tướng trong rất nhiều cuộc họp đều yêu cầu ngành ngân hàng kiên quyết xử lý dứt điểm các tổ chức tín dụng yếu kém. Tuy nhiên, chưa có ngân hàng nào trong số này được chấp thuận đề án tái cơ cấu. Quý I/ 2019, sau thông tin rộ lên, ngân hàng Nhật Bản J Trust muốn mua lại ngân hàng Xây dựng (CB) thì đến nay hiện vẫn chưa có thêm bất kỳ thông tin nào về sự tiến triển thương vụ này.

Theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước gửi Quốc hội vào tháng 10/2017 và các năm 2018, 2019 đều cho thấy, thực trạng tài chính của ba nhà băng này sau khi được mua lại 0 đồng, vẫn chưa được cải thiện. Hoạt động kinh doanh của ba ngân hàng này tiếp tục thua lỗ, việc âm vốn chủ sở hữu ngày càng cao…“Nếu không có biện pháp xử lý hữu hiệu thì các ngân hàng này sẽ tiếp tục lỗ thêm” - Kiểm toán Nhà nước cảnh báo.

Chưa thoát khỏi sự “sa lầy”

Thực chất, các ngân hàng 0 đồng đều chưa thoát khỏi những món thất thoát khổng lồ. Những vụ án ngân hàng của những năm qua vẫn là ám ảnh của những con số lỗ “khủng”, góp phần vào tình trạng hệ lụy của “những ngân hàng lỗ chồng lỗ”.

Điển hình tại Ngân hàng Xây dựng, hơn 3 năm nay, các phiên tòa xét xử những vụ án nhiều ngàn tỷ đồng của những nhóm nợ lớn thuộc ngân hàng này đều liên quan đến những tên tuổi “lớn” như Phương Trang, Dr. Thanh, Hứa Thị Phấn, Phạm Công Danh…

Hàng ngàn tỷ đang ở đâu?

Nếu theo con số lỗ lũy kế 27.500 tỉ đồng của VNCB ở thời điểm bị mua bắt buộc, thì dõi theo thông tin các phiên tòa liên tục hơn 3 năm qua, những con số hàng ngàn tỉ cũng chưa biết đi đâu về đâu.

Vụ Hứa Thị Phấn giai đoạn 1, từ chỗ 27.000 tỉ đồng có tài sản đảm bảo, tòa tuyên ngân hàng CB trả hết tài sản cho Phương Trang và thu hồi 6.400 tỉ đồng. Cuối tháng 5/2020, Tổng cục Thi hành án dân sự (THADS) - Bộ Tư pháp đã tổ chức Hội nghị trực tuyến về công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, trong đó, vụ VNCB và Công ty Phương Trang tại TP.HCM đã thi hành xong số tiền lớn.

Tuy nhiên, 6.400 tỉ đồng thi hành bản án hình sự này tưởng chừng được trả về cho ngân hàng, nhưng hiện Thi hành án Quận 3 đang giữ lại hơn 3.000 tỷ đồng để xử lý trong một bản án dân sự khác liên quan giữa ngân hàng này và Tân Hiệp Phát.

Về việc tái cơ cấu các ngân hàng yếu kém, đặc biệt nhóm các ngân hàng 0 đồng, thì vấn đề tiến độ, kết quả xử lý nợ, thu hồi nợ cực kỳ quan trọng. Tuy nhiên, thực trạng những món nợ ngàn tỉ đồng này cũng lại là “ngàn lẻ một” những khóc cười theo bóng chim, tăm cá và hệ lụy thì hiển hiện.

Hơn 16.000 tỉ đồng được tuyên thuộc trách nhiệm trả nợ của bà Hứa Thị Phấn (bà chủ TRUSTBank); tuy nhiên, tại phiên tòa gần đây nhất vụ phúc thẩm Hứa Thị Phấn (giai đoạn 2), xác định 114 bất động sản của bà Phấn đã "sang tay" ông Danh khi mua bán ngân hàng. Đi đâu về đâu “đòi” 16.000 tỉ đồng này khi mà nữ đại gia 75 tuổi thường xuyên cáo ốm, vắng mặt ở hầu hết các phiên tòa và quan trọng nhất, không còn nắm giữ sở hữu bất kỳ tài sản nào.

Hiện bất động sản liên quan đến ngân hàng này và các đại gia chỉ còn Sân vận động Chi Lăng là tài sản “sáng giá” hơn cả. Tài sản này cũng đã nhiều lần được lãnh đạo Đà Nẵng lên tiếng khẳng định quan điểm chuộc lại sân vận động Chi Lăng.