Phụ nữ hiện đại cần bản lĩnh và tâm thế chủ động

Bà Nguyễn Thị Minh Hà – Chủ tịch Hội nữ Doanh nhân Hải Phòng sẽ chia sẻ góc nhìn sâu sắc về cách thức rèn luyện bản lĩnh, nắm bắt công nghệ và kiến tạo sự nghiệp bền vững, khẳng định vị thế "nữ tướng" trên thương trường.

- Thưa bà, ngày Phụ nữ Việt Nam mang ý nghĩa như thế nào đối với cá nhân bà – vừa là một người phụ nữ, vừa là một doanh nhân, lại là người dẫn dắt Hội nữ Doanh nhân Hải Phòng?

Với tư cách là một người phụ nữ đây là ngày để tôn vinh những phẩm chất tốt đẹp, sự hy sinh thầm lặng và những đóng góp to lớn của người phụ nữ Việt Nam trong gia đình và xã hội. Cá nhân tôi cảm thấy tự hào về sức mạnh, sự kiên cường và nghị lực của phụ nữ Việt, những người vừa giữ lửa gia đình, vừa vươn lên khẳng định mình trong mọi lĩnh vực.

Với tư cách là một doanh nhân, ngày này nhắc nhở và ghi nhận vai trò không thể thiếu của đội ngũ nữ doanh nhân trong phát triển kinh tế đất nước nói chung và thành phố Hải Phòng nói riêng. Đó là sự công nhận cho nỗ lực, trí tuệ và bản lĩnh của những người phụ nữ dám nghĩ, dám làm, vượt qua mọi rào cản để điều hành doanh nghiệp, tạo ra công ăn việc làm và đóng góp vào an sinh xã hội.

- Trong vai trò là Chủ tịch Hội Nữ Doanh nhân Hải Phòng, bà đánh giá như thế nào về sự phát triển của lực lượng nữ doanh nhân trong thành phố trong thời gian qua?

Hội Nữ doanh nhân Hải Phòng đã phát triển mạnh mẽ. Từ một câu lạc bộ ban đầu với số lượng hội viên khiêm tốn, đến nay Hội đã có hơn 1.000 hội viên ở cả ba cấp: thành phố, quận/huyện và xã/phường.

Các doanh nghiệp do nữ giới làm chủ không chỉ duy trì hoạt động tốt trong bối cảnh kinh tế khó khăn mà còn phát triển, với phần đông các doanh nghiệp có hàng trăm lao động trở lên, thậm chí có công ty có trên một nghìn công nhân, góp phần giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho người lao động.

- Theo bà, rào cản lớn nhất đang kìm hãm nữ doanh nhân Hải Phòng phát triển hơn nữa là gì thưa bà? Và bà đề xuất giải pháp gì để phát triển cộng đồng doanh nhân nữ tại địa phương?

Trong vai trò là Chủ tịch Hội Nữ Doanh nhân Hải Phòng, tôi nhận thấy rào cản lớn nhất đối với nữ doanh nhân Hải Phòng hiện nay không chỉ là một yếu tố đơn lẻ mà là sự kết hợp của văn hóa truyền thống và gánh nặng trách nhiệm kép, dẫn đến những khó khăn về vốn và thiếu thời gian cho việc kết nối thị trường, đào tạo chuyên sâu.

Thứ nhất, nữ ndoanh nhân Hải Phòng, cũng như phụ nữ Việt Nam nói chung, phải đối mặt với "trách nhiệm kép" – vừa là người chèo lái doanh nghiệp trên thương trường khắc nghiệt, vừa là người giữ vai trò chính trong việc chăm sóc gia đình, con cái và đối nội, đối ngoại. Chính gánh nặng này đã lấy đi đáng kể thời gian mà nữ doanh nhân cần có để: Học tập, nâng cao kiến thức quản trị, tiếp cận công nghệ mới; Tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng mạng lưới kinh doanh (kết nối thị trường).

Thứ hai, có cơ chế cho các doanh nghiệp tiếp cận vốn, do doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ thường có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, kèm theo tâm lý e ngại vay mượn rủi ro, họ vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi và vốn đầu tư lớn.

Để giúp nữ doanh nhân Hải Phòng phát triển hơn nữa, chúng ta cần tập trung vào các giải pháp mang tính hệ thống và hỗ trợ thực chất: Về phía chính quyền và cơ quan quản lý nên tạo điều kiện tiếp cận vốn ưu đãi như xây dựng các gói tín dụng ưu đãi, đơn giản hóa thủ tục vay vốn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) do phụ nữ làm chủ, đặc biệt là các dự án liên quan đến kinh tế xanh, kinh tế số.

Tổ chức các chương trình đào tạo chuyên biệt, miễn phí hoặc giảm phí, về quản trị doanh nghiệp, chuyển đổi số, marketing cho nữ doanh nhân vào các khung giờ linh hoạt (ví dụ: cuối tuần) để phù hợp với quỹ thời gian hạn hẹp của họ.

Về phía Hội Nữ doanh nhân Hải Phòng chúng tôi cũng tích cực đẩy mạnh xúc tiến thương mại; tiếp tục làm tốt vai trò cầu nối, tập trung vào kết nối đơn hàng và hợp tác nội bộ giữa các hội viên (B2B trong Hội).

Đồng thời, tổ chức các chuyến Farmtrip, tham quan thực tế tại các tỉnh thành và nước ngoài để mở rộng thị trường, thay vì chỉ tổ chức sự kiện mang tính lễ nghi. Mở các lớp huấn luyện về kỹ năng lãnh đạo, đàm phán và đặc biệt là tư duy kinh doanh 4.0 như: bán hàng online, quản trị dữ liệu. Khuyến khích nữ doanh nhân vượt qua định kiến tự ti và mạnh dạn giao việc, thuê ngoài để tập trung vào chiến lược dài hạn. Tôn vinh các hình mẫu nữ doanh nhân thành công nhưng vẫn cân bằng được cuộc sống và công việc, từ đó thay đổi nhận thức cộng đồng về vai trò của phụ nữ trong thời đại mới.

- Trong bối cảnh chuyển đổi số và chuỗi cung ứng toàn cầu, Hội có những chương trình hay sáng kiến cụ thể nào để giúp doanh nghiệp nữ tiếp cận vốn, công nghệ và thị trường xuất khẩu? Bà có thể nêu một ví dụ thành công gần đây?

Sự song hành của hai Nghị quyết 57 và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đã tạo ra "lực đẩy chưa từng có" cho kinh tế tư nhân, xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa là lực lượng chủ chốt để hiện thực hóa các mục tiêu KHCN và chuyển đổi số quốc gia.

Nhờ động lực thúc đẩy đó, các doanh nghiệp cũng thực hiện công nghệ số qua tổ chức các gian hàng chung, khu trưng bày sản phẩm tại các Hội chợ lớn trong nước và quốc tế (ví dụ: Hội chợ nông sản, Hội chợ xúc tiến Đầu tư). Thành lập các Đoàn xúc tiến thương mại tham gia khảo sát thị trường tại các quốc gia lân cận (Trung Quốc, Hàn Quốc...) để tìm kiếm cơ hội xuất khẩu và ký kết đối tác. Khuyến khích các doanh nghiệp lớn trong hội ưu tiên sử dụng sản phẩm, dịch vụ của các doanh nghiệp nhỏ và vừa hội viên (ví dụ: các công ty du lịch dùng thực phẩm sạch của hội viên, công ty quà tặng sử dụng sản phẩm thủ công...).

- Là người dẫn dắt nhiều nữ doanh nhân, bà có thể chia sẻ một câu chuyện cá nhân hoặc của hội viên về cách cân bằng giữa vai trò gia đình và yêu cầu lãnh đạo doanh nghiệp và bài học thực tế nào bà muốn truyền lại cho thế hệ doanh nhân trẻ?

Chúng tôi gọi đây là câu chuyện về cách xây dựng "ba chân kiềng" vững chắc để phụ nữ có thể yên tâm phát triển sự nghiệp. "Ba chân kiềng" giúp nữ lãnh đạo yên tâm phát triển sự nghiệp: Coi bạn đời là đối tác chiến lược (chia sẻ, gánh vác); Xây dựng hệ thống vận hành và ủy quyền (giải phóng thời gian); Chăm sóc bản thân và kết nối cộng đồng (tái tạo năng lượng, chia sẻ gánh nặng).

- Bà có đề xuất và kiến nghị giải pháp cụ thể nào không, thưa bà?

Thứ nhất là hàng tháng, mong muốn là lãnh đạo nên có buổi gặp gỡ các doanh nghiệp và các lãnh đạo, các hiệp hội doanh nghiệp để nghe và xử lý những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp. Xây dựng và ban hành Nghị quyết, Chương trình hành động riêng của thành phố về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên như công nghiệp phụ trợ, kinh tế xanh, và chuyển đổi số.

Thứ hai, hiện nay trên địa bàn thành phố Hải Phòng có rất nhiều doanh nghiệp FDI, những doanh nghiệp nhỏ và vừa nói chung và doanh nghiệp nữ nói riêng rất mong muốn Ban quản lý khu kinh tế là chiếc cầu nối cho các doanh nghiệp chúng tôi tiếp cận để có thể cung ứng cho các doanh nghiệp FDI.

Thứ ba, nghiên cứu thành lập một Quỹ Bảo lãnh tín dụng đặc thù hoặc Quỹ đầu tư mạo hiểm dành riêng cho các dự án khởi nghiệp và mở rộng sản xuất của doanh nghiệp nữ, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao và kinh tế xanh (theo tinh thần Nghị quyết 57).

- Nếu được chọn một câu nói, một phương châm sống hoặc làm việc để gửi gắm cho thế hệ nữ trẻ hôm nay, bà sẽ chọn điều gì?

Tài năng thôi chưa đủ, phụ nữ hiện đại phải có bản lĩnh và tâm thế chủ động. Tôi muốn nhấn mạnh vào "Bản lĩnh và tâm thế chủ động" vì: Phụ nữ Việt Nam có tài năng bẩm sinh về sự tỉ mỉ, kiên trì và quản lý đa nhiệm. Nhưng nhiều khi, chúng ta bị níu giữ bởi rào cản tâm lý: sợ thất bại, sợ bị đánh giá, và áp lực phải chu toàn mọi thứ.

Bản lĩnh là dám bước ra khỏi vùng an toàn, dám nói lên ý kiến của mình, dám chấp nhận rủi ro trong kinh doanh và dám đầu tư vào những lĩnh vực mới như công nghệ, chuyển đổi số mà trước đây được coi là "của đàn ông".

Trong thời đại công nghệ 4.0, cơ hội xuất hiện và biến mất rất nhanh. Nếu chờ đợi hoặc bị động, chúng ta sẽ bỏ lỡ. Tâm thế chủ động là tự học hỏi liên tục (về công nghệ, thị trường), tự tìm kiếm vốn, tự kết nối thị trường xuất khẩu, và không chờ đợi sự ưu tiên hay hỗ trợ từ bên ngoài.

Chủ động xây dựng sự nghiệp của mình, chủ động tìm kiếm sự hài hòa trong gia đình, và chủ động tạo ra giá trị cho cộng đồng. Đó là con đường bền vững nhất để người phụ nữ trẻ khẳng định vị thế của mình trên thương trường quốc tế.