Công nghiệp hỗ trợ ô tô Việt Nam phát triển chậm từ lượng đến chất
Một chiếc ô tô có đến khoảng 30.000 linh kiện, nhưng doanh nghiệp Việt Nam chỉ sản xuất được không quá chục loại.
Theo đánh giá của Bộ Công Thương, hiện nay, các doanh nghiệp trong ngành công nghiệp hỗ trợ ô tô Việt Nam phát triển chậm cả về số lượng và chất lượng. Các doanh nghiệp mong muốn các chính sách về lĩnh vực này sẽ được bổ sung hoàn thiện, nhất là các quy định về thuế nhập khẩu nguyên liệu, linh kiện nhằm tạo "đòn bẩy" cho ngành công nghiệp hỗ trợ ô tô tăng trưởng ổn định.
Ông Lê Dương Quang - Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam chia sẻ, hiện nay cả nước có khoảng 300 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ (CNHT) ô tô, nhưng có đến 80% là doanh nghiệp nước ngoài, số còn lại là của Việt Nam nhưng phần lớn là có quy mô nhỏ, tiếp cận vốn khó, khó có điều kiện đầu tư cho công nghệ và việc liên kết giữa các doanh nghiệp này còn khá yếu.
Hệ thống chính sách phát triển CNHT cho ngành công nghiệp ô tô còn có những mâu thuẫn, thiếu nhất quán và thiếu tính ổn định.
Chỉ ra những khó khăn của ngành sản xuất xe trong nước (CKD), bà Đỗ Thu Hoàng, Phó Tổng giám đốc Toyota Việt Nam cho rằng, trước bối cảnh thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc (CBU) về 0%, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam có quy mô nhỏ và sản lượng thấp đã khiến cho chi phí sản xuất tại Việt Nam cao hơn các nước trong khu vực, đặc biệt là chi phí khấu hao. Do sản lượng sản xuất xe trong nước còn quá nhỏ, nên các nhà sản xuất phần lớn phải nhập khẩu các linh kiện để sản xuất ô tô. Điều này cũng dẫn đến chi phí rất cao cho việc đóng gói, vận chuyển, thuế nhập khẩu.
“Các yếu tố bất lợi kể trên làm cho chi phí sản xuất ô tô tại Việt Nam cao hơn so với Thái Lan, Indonesia. Hiện chi phí sản xuất xe ô tô sản xuất tại Việt Nam cao hơn khoảng 10-20% so với Thái Lan và Indonesia”, bà Đỗ Thu Hoàng nói.
Có thể bạn quan tâm
“Thuốc” tăng trưởng công nghiệp hỗ trợ ô tô
01:00, 21/02/2019
Công nghiệp ô tô cần sự giúp đỡ của Chính phủ
07:11, 25/09/2019
Công nghiệp ô tô và những chính sách “trái ngang”
00:04, 14/09/2019
Công nghiệp ô tô: Có nên ưu đãi?
05:00, 10/09/2019
100.000 tỷ đồng có khởi sắc công nghiệp ô tô?
09:00, 20/08/2019
Hiện nay, tỷ lệ nội địa hóa một số dòng xe sản xuất, lắp ráp trong nước khá cao do khả năng cung ứng các sản phẩm CNHT nội địa được cải thiện trong thời gian qua. Các chủng loại xe tải, xe khách từ 10 chỗ ngồi trở lên, xe chuyên dụng sản xuất trong nước đã đạt tỷ lệ nội địa hóa cao, đạt mục tiêu đề ra đáp ứng về cơ bản thị trường nội địa (xe tải đến 7 tấn đáp ứng khoảng 70% nhu cầu, với tỷ lệ nội địa hóa trung bình 55%; xe khách từ 10 chỗ ngồi trở lên, xe chuyên dụng đáp ứng khoảng 90% nhu cầu, với tỷ lệ nội địa hóa đạt từ 20% đến 50%).
Tuy nhiên, tỷ lệ nội địa hoá đối với xe cá nhân đến 9 chỗ ngồi còn thấp: mục tiêu đề ra là 40% vào năm 2005, 60% vào năm 2010, tuy nhiên đến nay mới đạt bình quân khoảng 7-10%, trong đó Thaco đạt 15-18%, Toyota Việt Nam đạt 37% đối với riêng dòng xe Innova, thấp hơn mục tiêu đề ra cũng như thấp hơn nhiều so với các quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Indonesia và Malaysia.
Trao đổi về vấn đề này, ông Phạm Văn Tài - Tổng giám đốc Công ty cổ phần ô tô Trường Hải (Thaco) - nêu vấn đề, ngành ô tô trong nước vốn còn non trẻ chắc chắn sẽ gặp nhiều khó khăn khi phải hội nhập sân chơi lớn. “Chính vì vậy Thaco đã có kế hoạch chuẩn bị, sẵn sàng thay đổi để tiếp tục phát triển. Năm 2018, doanh nghiệp đã giữ được thị phần 30-35%, coi như là cạnh tranh được. Đến năm 2019, dù con số xe nhập khẩu ngày càng tăng nhưng Thaco vẫn có kế hoạch bán ra thị trường 90.000 xe. Để làm được điều này, doanh nghiệp đã chủ động gia tăng tỉ lệ nội địa hóa, phát triển CNHT, không chỉ thị trường trong nước mà còn hướng đến xuất khẩu... " - ông Phạm Văn Tài thông tin.
Để có thể duy trì và phát triển lĩnh vực phát triển công nghiệp phụ trợ cho lĩnh vực chế tạo và sản xuất ô tô trong nước, nhiều doanh nghiệp cho rằng Chính phủ cần sớm có các chính sách thúc đẩy thị trường ô tô tăng trưởng ổn định và dài hạn. Trong đó, cốt yếu vẫn là chính sách thuế ưu đãi, thuế tiêu thụ đặc biệt để tạo ra sức cạnh tranh cho ngành sản xuất ô tô trong nước. Khi Chính phủ có ưu đãi với các nhà sản xuất và nhà cung cấp sản phẩm hỗ trợ, họ sẽ có điều kiện để đầu tư vào công nghệ và quy trình quản lý, từ đó giảm bớt tác động bất lợi của quy mô sản lượng thấp.
Dưới góc độ doanh nghiệp, đại diện Thaco cũng kiến nghị các giải pháp phát triển ngành công nghiệp ôtô. Trong đó. Chính phủ nên xem xét bỏ tiêu chuẩn để được áp dụng chính sách miễn thuế nhập khẩu linh kiện ôtô sản xuất trong nước. Vì khi thuế nhập khẩu ôtô nguyên chiếc bằng 0% từ năm 2018, nếu vẫn áp dụng chính sách thuế đối với linh kiện thì sẽ khó giảm giá thành xe sản xuất trong nước.
Mặt khác, Chính phủ sớm xem xét giảm thuế nguyên liệu để sản xuất linh kiện, vật tư ôtô về 0%. Khi giảm thuế nguyên liệu, vật tư để sản xuất ra linh kiện thì chắc chắn giá thành sẽ giảm và kéo giá xe sản xuất trong nước giảm. Cuối cùng là người tiêu dùng sẽ được lợi.