Phó Chủ tịch VCCI Hoàng Quang Phòng: Dự án năng lượng bị cắt giảm công suất sẽ "kìm chân" dòng đầu tư

>>>[TRỰC TIẾP] Diễn đàn “Cơ chế thu hút đầu tư phát triển bền vững năng lượng tái tạo tại Việt Nam”

>>>Phát triển năng lượng tái tạo: Nhà đầu tư mong muốn chính sách ổn định, liên tục

Phát biểu khai mạc Diễn đàn “Cơ chế thu hút đầu tư phát triển bền vững năng lượng tái tạo tại Việt Nam” do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch thường trực Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhấn mạnh, năng lượng tái tạo đóng vai trò quan trọng trong kế hoạch đảm bảo nguồn an ninh năng lượng.

Diễn đàn “Cơ chế thu hút đầu tư phát triển bền vững năng lượng tái tạo tại Việt Nam” do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức chiều ngày 26/11/2021.

Cốt lõi phát triển bền vững

Trong đó việc tiếp cận, tận dụng được nguồn năng lượng sạch như thủy điện, điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối, điện khí, điện rác, ... sẽ là yếu tố cốt lõi để góp phần thúc đẩy mục tiêu tăng trưởng bền vững kinh tế Việt Nam.

“Trong vài năm qua, nhờ các cơ chế khuyến khích của Thủ tướng Chính phủ, năng lượng tái tạo tại Việt Nam đã có những phát triển vượt bậc”, Phó Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Cụ thể theo số liệu từ EVN, tổng công suất nguồn năng lượng tái tạo lắp đặt tính đến ngày 31/10/2021 đạt 20.644MW. Trong đó, thủy điện chiếm 29,60%; năng lượng mặt trời là 22,57%; năng lượng gió là 5,16%; khí chiếm 10%; dầu xấp xỉ 2% và sinh khối chiếm 0,28% trong tổng công suất nguồn điện. “Qua đó cho thấy tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam là rất lớn. Dư địa phát triển rất dồi dào”, ông Hoàng Quang Phòng nhấn mạnh.

Song, Phó Chủ tịch thường trực VCCI cũng thẳng thắn, việc triển khai các dự án năng lượng tái tạo hiện nay đối mặt với  những thách thức mới như hạ tầng lưới điện và kỹ thuật điều độ hệ thống điện do phải tối ưu hoá nguồn điện mới vào hệ thống.

Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch thường trực Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).

“Hiện tại, trên thực tế, có nhiều nhà máy điện gió, điện mặt trời, phải giảm phát tới 60% công suất, gây lãng phí nguồn lực của xã hội và đang trở thành nguyên nhân cản trở nỗ lực thu hút đầu tư, xã hội hóa vào phát triển hạ tầng năng lượng điện”, ông Hoàng Quang Phòng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, chiến lược phát triển năng lượng tái tạo chưa hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, khi đầu tư phát triển dự án năng lượng tái tạo còn tồn tại yếu tố tự phát chưa có sự kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa 3 mặt của sự phát triển, gồm: tăng trưởng kinh tế cùng với phát triển xã hội và công cuộc bảo vệ môi trường hiệu quả.

Chia sẻ về Chiến lược phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam thời gian tới, ông Nguyễn Ninh Hải, Đại diện Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Bộ Công Thương cho biết, Chiến lược phát triển năng lượng tái tạo của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 do Thủ tướng Chính phủ ban hành tại quyết định số 2068/QĐ-TTg đã xác định, khuyến khích huy động mọi nguồn lực để đẩy mạnh phát triển và sử dụng nguồn năng lượng tái tạo, nhằm giảm sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng hóa thạch, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, giảm nhẹ biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Ông Nguyễn Ninh Hải, Đại diện Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Bộ Công Thương.

Tỷ lệ năng lượng tái tạo trong tổng tiêu thụ năng lượng sơ cấp đạt khoảng 31,0% vào năm 2020; khoảng 32,3% vào năm 2030 và tăng lên, đạt khoảng 44,0% vào năm 2050.

Cùng với đó, Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị khoá XII cũng nhấn mạnh quan điểm chỉ đạo “Phát triển đồng bộ, hợp lý và đa dạng hoá các loại hình năng lượng, ưu tiên khai thác, sử dụng triệt để và hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch”, đồng thời đặt ra nhiệm vụ “Xây dựng các cơ chế, chính sách đột phá để khuyến khích và thúc đẩy phát triển mạnh mẽ các nguồn năng lượng tái tạo nhằm thay thế tối đa các nguồn năng lượng hoá thạch”.

Kết quả, tính đến hết ngày 31/12/2020, tổng công suất lắp đặt: ~69.300 MW, trong đó, điện mặt trời đạt16.420 MW, điện gió đạt 514 MW, điện sinh khối đạt 382 MW, điện từ rác thải chiếm tỷ lệ nhỏ 9,43 MW

“Tính đến hết năm 2020, điện NLTT chiếm khoảng 25% tổng công suất lắp đặt. Riêng điện gió đến hết ngày 31/10/2021: đã có hơn 4.000 MW đi vào vận hành”, ông Nguyễn Ninh Hải thông tin.

Đại diện Bộ Công Thương cho biết, kết quả thực tế năm 2019 và 2020, sản lượng điện phát từ nguồn NLTT đạt tương ứng 5,242 tỷ kWh và 10,994 tỷ kWh đã góp phần giảm đáng kể điện chạy dầu giá cao. Nếu so sánh số liệu nguồn điện dầu thực tế được huy động với dự báo của EVN thì điện chạy dầu đã giảm 2,17 tỷ kWh năm 2019 và giảm 4,2 tỷ kWh năm 2020, giúp tiết kiệm khoảng 10.850 tỷ VNĐ – 21.000 tỷ VNĐ khi sử dụng điện chạy dầu.

Các nguồn NLTT đã hỗ trợ tích cực cung cấp nguồn điện cho miền Bắc khi miền Bắc thiếu nguồn, phụ tải tăng cao (như thời gian tháng 5-6 năm 2021), góp phần đảm bảo cung ứng điện cho cả giai đoạn 2021-2025, giảm phát thải khí nhà kính và các phát thải ô nhiễm khác như SOx, NOx, bụi, nhiệt.

Tính đến hết năm 2020, điện năng lượng tái tạo chiếm khoảng 25% tổng công suất lắp đặt.

Đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư

Tuy nhiên, ông Nguyễn Ninh Hải cũng thẳng thắn chỉ rõ hạn chế: “Tỷ trọng cao của các nguồn điện gió, điện mặt trời đã gây ra nhiều khó khăn trong công tác vận hành, điều độ kinh tế hệ thống điện, ảnh hưởng đến vận hành các nguồn nhiệt điện than, khí”.

Trong khi đó, mục tiêu phát triển NLTT tại Dự thảo quy hoạch điện VIII xác định ưu tiên khai thác, sử dụng hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo phục vụ sản xuất điện; tăng tỷ lệ điện năng sản xuất từ các nguồn năng lượng tái tạo đạt khoảng 11,9-13,4% vào năm 2030 và khoảng 26,5-28,4% vào năm 2045.

Đại diện Cục Điện lực và Năng lượng cho biết với các dự án quy mô lớn sẽ thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và đàm phán với EVN về giá mua bán điện. 

Trong đó, ưu tiên hơn đối với điện mặt trời phân tán với mục đích tự dùng là chủ yếu, điện mặt trời nổi. Với điện gió sẽ ưu tiên hơn đối với điện gió ngoài khơi và điện rác.

Từ thực tế này, Đại diện Cục Điện lực và Năng lượng cho biết quy hoạch điện VIII xác định một số giải pháp về cơ chế chính sách. Cụ thể, với các dự án quy mô lớn sẽ thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư và đàm phán với EVN về giá mua bán điện. Đồng thời, mua bán điện trực tiếp DPPA.

Với hệ thống phân tán sẽ quy định tỷ lệ tự dùng cao ~ 80-90%, điện dư mua giá thay đổi hàng năm.

“Cục Điều tiết điện lực hiện đang xây dựng khung giá phát điện điện gió, ĐMT… PPA mẫu và phương pháp nội dung đàm phán với EVN. Trong khi đó, Cục Điện lực đang xây dựng quy định đấu thầu”, ông Nguyễn Ninh Hải chia sẻ.

Có thể bạn quan tâm

• [TRỰC TIẾP] Diễn đàn “Cơ chế thu hút đầu tư phát triển bền vững năng lượng tái tạo tại Việt Nam”

  11:34, 26/11/2021

• Phát triển năng lượng tái tạo: Nhà đầu tư mong muốn chính sách ổn định, liên tục

  11:00, 25/11/2021

• Phát triển năng lượng tái tạo: Động lực từ cơ chế chính sách

  04:00, 25/11/2021

THY HẰNG - Ảnh: QUỐC TUẤN