“Lối thoát” cho chung cư cũ Hải Phòng

HẢI NGÂN• 11/01/2021 07:00

Hải Phòng đã tìm giải pháp “xã hội hóa” để xóa sổ 205 chung cư cũ với nguồn kinh phí ước khoảng trên 10.000 tỷ đồng.

Hải Phòng đứng thứ 3 cả nước về số lượng chung cư cũ với 205 khu chung cư (hơn 8.000 hộ dân) đa số được xây dựng trên dưới 50 năm. Trong đó chỉ có 27 chung cư ở tình trạng có thể cải tạo, sửa chữa. Còn lại 178 khu hư hỏng nguy hiểm cấp độ D, một số chung cư hư hỏng cục bộ cấp độ B và C.

Hải Phòng đã hoàn thành xây dựng các khu chung cư mới gồm: U19 Lam Sơn cao 5 tầng với 56 căn hộ; N1, N2 Lê Lợi với quy mô 6 tầng, gồm 126 căn hộ; khu HH3, HH4 Đổng Quốc Bình cao 29 tầng với 728 căn hộ

Điểm nhấn trong hành trình “xóa sổ” chung cư cũ nát là 4 khối “cao ốc” với hơn 2.450 căn hộ

“Loay hoay” cơ chế tài chính

Theo ông Nguyễn Văn Tùng – Chủ tịch UBND TP Hải Phòng, việc xây dựng các chung cư mới để thay thế các chung cư cũ thể hiện sự đặc biệt quan tâm của lãnh đạo thành phố đối với những người dân có thu nhập thấp, mấy chục năm liền phải sống trong những căn hộ chung cư cũ nát, xập xệ, nguy hiểm. Bởi thế, dù có phải vượt qua rất nhiều khó khăn, vướng mắc, rào cản nhưng Hải Phòng vẫn nhất quán quan điểm và quyết tâm cải tạo, xây dựng lại các chung cũ cho hàng chục nghìn hộ dân.

Theo tính toán của Sở Xây dựng Hải Phòng, nếu cải tạo, xây mới 205 chung cư cũ trên địa bàn thành phố sẽ tiêu tốn khoảng trên 10.000 tỷ đồng. Đây là gánh nặng cho ngân sách thành phố, đồng thời sẽ kéo dài lộ trình lên đến trên 10 năm.

Trước năm 2017, khi chính thức bắt đầu lộ trình cải tạo chung cư cũ, Hải Phòng “loay hoay” với cơ chế tài chính để thực hiện vấn đề an sinh này. Trong khi đó, điều kiện thực hiện gồm nguồn lực và cơ chế, chính sách lại hầu như chưa có. Để hiện thực hóa chủ trương của Thành ủy Hải Phòng: “Đầu tư cho an sinh xã hội phải đi trước so với tốc độ phát triển kinh tế” sẽ phải “ngốn” một nguồn ngân sách khổng lồ.

Khu chung cư cũ ngõ 47 Lê Lai xuống cấp nguy hiểm đang chờ được phá dỡ

Khu chung cư cũ ngõ 47 Lê Lai - Ngô Quyền - Hải Phòng xuống cấp nguy hiểm đang chờ được phá dỡ

Nhưng, “có thực” mới “vực” được…chung cư. Trong bối cảnh khó như vậy, Thành phố đã lựa chọn hình thức đầu tư BT (xây dựng-chuyển giao) để xây dựng lại một số chung cư cũ. Tuy nhiên, lựa chọn nhà đầu tư có đủ năng lực tài chính lại là một thách thức với chủ trương này. Sau nhiều lần sàng lọc, tuyển chọn, cuối cùng thành phố cũng chọn được nhà đầu tư để “chọn mặt gửi vàng” được một doanh nghiệp có tiềm lực, và điểm nhấn trong hành trình “xóa sổ” chung cư cũ nát là 4 khối “cao ốc” 29 tầng HH1, HH2, HH3, HH4 với hơn 2.450 căn hộ.

Với cách làm này, chỉ chưa đầy 3 năm (2017 đến 2020), Hải Phòng đã hoàn thành xây dựng các khu chung cư mới gồm: U19 Lam Sơn cao 5 tầng với 56 căn hộ; N1, N2 Lê Lợi với quy mô 6 tầng, gồm 126 căn hộ; khu HH3, HH4 Đổng Quốc Bình cao 29 tầng với 728 căn hộ. Và đang tiến hành thi công khu HH1, HH2 Đổng Quốc Bình với 1.030 căn hộ.

"Đường dài mới biết ngựa hay"

Tuy nhiên, do chính sách thực hiện huy động vốn bằng hình thức BT có một số thay đổi. Giữa tháng 6/2020, chủ đầu tư dự án xây dựng khu chung cư HH1, HH2 Đổng Quốc Bình theo hình thức BT đã đề nghị thành phố xin tạm dừng dự án vì một số khó khăn, vướng mắc (mặc dù đã hoàn thành xây dựng phần ngầm và móng nhà thì nhà thầu).

Dự kiến từ 2021 -2030 Hải Phòng sẽ có toàn bộ khu chung cư sạch đẹp văn minh như này

Lý do được nhà thầu đưa ra khi đó là chậm thanh toán theo tiến độ. Trước đề nghị đó, thành phố cùng Sở Xây dựng đã nhiều lần làm việc cùng với doanh nghiệp để đưa ra biện pháp giải quyết những vướng mắc.

Sau nhiều lần làm việc, đến cuối năm 2020 phía doanh nghiệp đã tiếp tục thực hiện dự án. Hiện doanh nghiệp đang tiến hành xây dựng tầng 1, tầng 2 của tòa nhà. Theo dự kiến, cuối năm 2021 tòa nhà sẽ đi vào hoàn thiện để bàn giao cho hơn 1.000 hộ dân.

Bên cạnh đó, ngày 21/10/2019 Ban Thường vụ Thành uỷ Hải Phòng đã có Thông báo số 901-TB/TU thống nhất chủ trương sử dụng nguồn vốn ngân sách để xóa sổ 178 chung cư cũ thay thế bằng 18 chung cư mới, chiều cao từ 5 đến 33 tầng, tạo ra quỹ nhà gồm 8.000 căn hộ.

Một lần nữa, bài toán nguồn vốn lại thách thức ngân sách Hải Phòng. Theo tính toán của Sở Xây dựng Hải Phòng, để xóa bỏ 178 chung cư cũ đó phải mất “đống” tiền hơn 8.100 tỷ đồng.

Theo đó, lộ trình “hóa kiếp” các chung cư cũ như thế này được chia làm 2 giai đoạn: 2020 - 2025 và 2026 - 2030.

Lộ trình “hóa kiếp” các chung cư cũ như thế này được chia làm 2 giai đoạn: 2020 - 2025 và 2026 - 2030.

Bài toán “đổi đất lấy hạ tầng” gặp khó, Hải Phòng “xoay” phương án giãn tiến độ thực hiện. Theo đó, lộ trình “hóa kiếp” các chung cư cũ được chia làm 2 giai đoạn: 2020 - 2025 và 2026 - 2030.

Cụ thể, giai đoạn từ 2020-2025: Hải Phòng sẽ tập trung đầu tư khoảng 5.500 tỷ đồng cho các khu chung cư tại các phường: Vạn Mỹ, Cầu Tre, Lam Sơn, An Dương để xây 6 chung cư mới dự kiến cao 23 tầng với tổng số hơn 4.000 căn hộ.

Chung cư Đồ Sơn cũ cũng được phá dỡ để xây 1 chung cư mới cao 5 tầng với tổng số khoảng 70 căn hộ. Đầu năm 2021, thành phố sẽ tổ chức phá dỡ khu chung cư cũ tại ngõ 47 Lê Lai (quận Ngô Quyền) để xây dựng công viên cây xanh theo quy hoạch.

Giai đoạn từ 2026-2030: Hải Phòng tiếp tục đầu tư khoảng 400 tỷ đồng tiếp tục triển khai xây dựng chung cư Nguyễn Thái Học (quận Hồng Bàng), khu chung cư Lê Duẩn, khu chung cư Văn Đẩu (quận Kiến An). Đồng thời cải tạo, sửa chữa cục bộ 37 tòa chung cư cũ còn chưa tới mức phải phá dỡ xây mới.

Ông Nguyễn Văn Tùng – Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng nhận định, có thể nói quyết tâm, quyết liệt tới cùng để có được những tòa chung cư mới trước năm 2020 thôi thúc Hải Phòng tìm ra giải pháp phù hợp và thực hiện thành công, mang lại niềm vui cho hàng nghìn hộ dân. Đây được coi là chủ trương đúng đắn, cách làm phù hợp và rất được lòng dân, được nhân dân đồng tình, ủng hộ.