QUY HOẠCH ĐÔ THỊ VEN SÔNG HỒNG: Dấu mốc lịch sử để Hà Nội phát triển “vượt” qua sông Hồng

Bài: HẠNH LÊ; Ảnh: TUẤN NGỌC• 25/10/2022 09:59

Quy hoạch sông Hồng trở thành dấu mốc lịch sử, từng bước để thành phố Hà Nội mạnh dạn phát triển vượt qua sông Hồng, biến hai bên bờ sông trở thành những đô thị lớn...

>>>[TRỰC TIẾP] Diễn đàn "Quy hoạch đô thị ven sông Hồng - Chuyên đề II: Điểm sáng phía Đông Hà Nội"

Đây là một trong những quan điểm được bà Phạm Thị Nhâm, Viện Quy hoạch Đô thị - Nông thôn Quốc gia đưa ra tại Diễn đàn “Quy hoạch đô thị ven sông Hồng - Chuyên đề II: Điểm sáng phía Đông Hà Nội” do tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức sáng nay (25/10).

Nhắc lại thời điểm hơn 10 năm trước, thành phố Hà Nội với sự phối hợp của các nhà tư vấn Hàn Quốc đã tính đến việc quy hoạch sông Hồng theo mô hình của Hàn Quốc đã từng làm nên kỳ tích sông Hàn với mong muốn người Việt Nam có thể làm nên kỳ tích sông Hồng. Tuy nhiên, ý tưởng quy hoạch sông Hồng thời điểm đó theo hướng phát triển đại đô thị chạy dọc hai bên sông đã không khả thi.

Bà Phạm Thị Nhâm, Viện Quy hoạch Đô thị - Nông thôn Quốc gia phát biểu tại diễn đàn

Vì nhiều lý do, những năm trước đây, thành phố Hà Nội chủ yếu phát triển bờ Nam sông Hồng. Vì vậy, Quy hoạch sông Hồng góp phần cải thiện, nâng tầm cảnh quan không gian, phát triển đô thị mới ven sông. Theo đánh giá của bà Phạm Thị Nhâm, Quy hoạch sông Hồng được thành phố Hà Nội vừa thông qua phù hợp, có tính khả thi cao với cách tiếp cận theo hướng phát triển không chất tải, dồn nén các khu đô thị mà tích hợp các giải pháp hài hoà, biến không gian hai bên bờ sông thành lõi xanh của thành phố.

“Quy hoạch sông Hồng trở thành dấu mốc lịch sử, từng bước để thành phố Hà Nội mạnh dạn phát triển vượt qua sông Hồng, biến hai bên bờ sông trở thành những đô thị lớn, góp phần đưa Thủ đô Hà Nội xứng tầm trung tâm chính trị hành chính, kinh tế, văn hoá, khoa học của vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc” - bà Phạm Thị Nhâm đánh giá.

Nhằm đảm bảo thực hiện từ quy hoạch đến thực tiễn, bà Phạm Thị Nhâm cho rằng, quan trọng nhất cần Quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc hai bên bờ sông với thông tin minh bạch, có sự tham gia của người dân, các nhà khoa học để khi triển khai các dự án, chính quyền cần thực hiện đối thoại với người dân.

Các đại biểu tham dự diễn đàn

Khẳng định phát triển đô thị 2 bên bờ sông Hồng - dấu mốc lịch sử “Điểm sáng phía Đông” Thủ đô Hà Nội, bà Phạm Thị Nhâm nhấn mạnh, quy hoạch và phát triển đô thị cần dựa trên các quan điểm phát triển bền vững dựa trên 3 yếu tố quan trọng.

Thứ nhất, tôn trọng thiên nhiên. Sông Hồng là con sông chính tạo lập nên vùng châu thổ sông Hồng, nơi ngụ cư của trên 20 triệu dân từ ngàn ngàn đời. Lũ lụt trên sông Hồng ngày nay không còn là nỗi lo âu hàng năm bởi đã có hệ thống đê điều và các thuỷ điện lớn. Để thích ứng với biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan, đòi hỏi đô thị hoá 2 bên sông Hồng cần phải tôn trọng thiên nhiên, tôn trọng dòng chảy của sông Hồng; hạn chế bê tông hoá, không chất tải các hạ tầng lớn ở ven sông.

Phát triển cảnh quan hai bên sông trở thành chuỗi các công viên, vườn hoa lớn, vùng nông nghiệp sinh thái giữa lòng thành phố; gắn với con đường thân thiện với cây xanh, mặt nước cho người đi bộ và xe đạp. Đặc biệt, thiết kế đô thị đối với hệ thống đê điều để người dân từ các phố phường trong nội thành tiếp cận dễ dàng với dòng sông; tổ chức mạng lưới quảng trưởng mở và không gian tụ hội dành cho các lễ hội âm nhạc, thời trang, sự kiện văn hoá, sự kiện giao lưu quốc tế lớn của quốc gia và cư dân thành phố.

Thứ hai, tôn vinh văn hoá - lịch sử. Sông Hồng khởi nguyên cho nền Văn minh lúa nước của dân tộc Việt, kiến tạo nên Thăng Long-Hà Nội hơn 1000 năm văn hiến. Xuôi theo dòng chảy của sông Hồng chứng kiến các ký ức lịch sử của quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Các đại biểu tham dự diễn đàn

Đô thị hoá 2 bên sông Hồng trên địa bàn Hà Nội cần phải tôn vinh các giá trị văn hoá; thiết lập không gian cảnh quan kết nối và bảo vệ các di tích lịch sử từ thời tiền sử như dấu tích Sơn Tinh-Thuỷ Tinh, Hai Bà Trưng, An Dương Vương, Kinh Dương Vương, Chủ Đồng Tử…; các di sản văn hoá định cư của người Việt còn lưu giữ lại ở các làng ven sông Hồng; tạo dựng thêm giá trị văn hoá mới, hiện đại, thân thiện trong mỗi công trình mới, mỗi khu vực đô thị mới. Cái cũ và cái mới phát triển tiếp nối, cộng sinh trong không gian sinh thái gắn với dòng chảy sông Hồng.

Cuối cùng, nâng cao vị thế thủ đô Hà Nội, cạnh tranh với Thủ đô các nước ASEAN, khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Xu hướng mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Đông hướng ra biển lớn là tất yếu nhằm khẳng định vị thế Thủ đô, nâng cao sức cạnh tranh Hà Nội với thủ đô các nước ASEAN và khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Nỗ lực phát huy tiềm năng tích tụ kinh tế công nghiệp - dịch vụ quy mô lớn, kết nối với kinh tế hàng hải (thành phố Hải Phòng) và hành lang kinh tế Quốc lộ 5/Quốc lộ 18 cho tăng trưởng kinh tế và hội nhập quốc tế. Thúc đẩy giao thông thuỷ nội địa với trục xương sống là đường thuỷ sông Hồng và dành vị trí hợp lý cho hệ thống cảng 2 bên sông.

Lựa chọn dự án đầu tư xây dựng 2 bên bờ sông Hồng cần chú trọng hình thành các trọng điểm kinh tế mới, thay vì lựa chọn các chức năng nhà ở thuần tuý. Không gian chức năng đô thị 2 bên sông và cây cầu kết nối qua sông đều phải là những biểu tượng mới về kiến trúc cảnh quan đô thị xanh, thông minh, hiện đại; và là những điểm sáng của Trung tâm mới về kinh tế, văn hoá, khoa học công nghệ tạo nên những đòn bảy, cú hích đột phá phát triển vùng kinh tế trọng điểm đồng bằng Bắc Bộ và thực hiện Chiến lược đổi mới nền kinh tế quốc gia, cạnh tranh toàn cầu.