Quỹ bảo trì đường bộ đang tạo bất công
Phí đường bộ bất hợp lý đang tạo gánh nặng trong giao thông vận tải, nó được tính vào giá thành sản phẩm và cuối cùng đổ lên vai doanh nghiệp và người dân.
Tính đến hết ngày 31/12/2017, số tiền thu phí sử dụng đường bộ năm 2017 nộp ngân sách Nhà nước đạt hơn 7.173 tỷ đồng, trung bình một ngày thu xấp xỉ 27 tỷ đồng.
Trạm thu phí Tào Xuyên bị người dân phản đối vì có mức phí đường bộ đắt gấp 1,5-2 lần các trạm BOT khác.
Phí sửa đường Việt Nam đắt ngang Châu Âu
Nhìn nhận vấn đề này, ông PGS.TS Vũ Sỹ Cường, Học viện Tài Chính khẳng định phí duy tu, sửa chữa các tuyến đường tại Việt Nam đang rất cao, khoảng 3.000USD cho 1km đường bộ. Mức giá này cao bằng giá duy tu, sửa chữa 1km đường Châu Âu, mức giá trên cao gấp 3 lần Lào; cao gấp 1,5 lần Campuchia. Nhưng việc phân bổ vốn bảo trì đường bộ lại không đạt được hiệu quả như mong đợi.
“Việc phân bổ nguồn vốn bảo trì đường bộ chưa được hiệu quả. Theo tính toán, mỗi ngày Quỹ bảo trì đường bộ Trung ương thu được 30 tỷ đồng, Quỹ này giải ngân rất kém, có năm chỉ đạt 50-60%, trong khi đường giao thông sửa chậm, thì mức độ hỏng càng nặng”, ông Cường nói.
Theo tính toán, mỗi ngày Quỹ bảo trì đường bộ Trung ương thu được 30 tỷ đồng, Quỹ này giải ngân rất kém, có năm chỉ đạt 50-60%. Trong khi, đường giao thông sửa chậm, thì mức độ hỏng càng nặng.
Tuy nhiên, trước quan điểm đang có tình trạng “phí chồng phí” trong việc thu chi phí bảo trì đường bộ nhưng ông Cường lại cho rằng nếu nói rằng phí chồng phí thì… chưa đúng lắm.
“Bởi việc thu phí trên đầu phương tiện nhằm sửa chữa các tuyến quốc lộ nhà nước. Còn các tuyến BOT là do doanh nghiệp tự bỏ tiền bỏ tiền đầu tư, bỏ tiền sửa chữa riêng. Vấn đề bức xúc ở đây nằm ở chỗ các điểm đặt trạm thu phí không hợp lý, làm đường một nơi, nhưng đặt trạm nơi khác để tận thu”, ông Cường lý giải.
Thêm vào đó, theo quan điểm của ông Cường hiện Quỹ bảo trì mới đáp ứng được 45% nhu cầu duy tu bảo trì đường bộ. Ngân sách của Bộ GTVT dành cho bảo trì cũng chỉ khoảng 10%. Trong khi, để sửa chữa duy tu 3.000 USD/km đường bộ phải cần đến 30-35% ngân sách mới đủ để đảm bảo đường vận hành.
“Chúng ta đang có câu chuyện khi mức chi dành cho sửa chữa chỉ từng đấy mà đơn giá lại cao thì một là, tăng thu để đảm bảo 100% đường được bảo dưỡng; hai là kiểm soát làm sao để mức giá làm đường hạ xuống bởi mức giá hiện tại đang cao gấp đôi các nước trong khu vực”, ông Cường cho hay.
Chi phí đổ đầu người dân và doanh nghiệp
Ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam cũng cho rằng việc duy tu đường bộ yếu kém. Hiện nay, phí bảo trì đã thu trên đầu phương tiện nhưng lái xe tiếp tục mất phí khi đi ngay trên các tuyến đường nhà nước. Ví dụ như 2 trạm thu phí QL5 lại thu phí hoàn vốn cho cao tốc Hà Nội – Hải Phòng. Điều này gây bức xúc rất lớn đối với các doanh nghiệp. Đó là phí chồng phí.
“Mà doanh nghiệp vận tải họ đâu có chịu lỗ, họ sẽ tính vào giá vé, cuối cùng, chính những người dân sẽ gánh chịu”, ông Thanh nói.
Các chuyên gia cho rằng, việc thu trên đầu phương tiện như hiện nay là không hợp lý mà phải thu theo tác động của người sử dụng phương tiện.
“Trong khi, thu phí bảo trì đường bộ theo xăng dầu lại chồng chéo lên phí bảo vệ môi trường hoặc xăng dầu không sử dụng cho đường bộ mà chạy tàu, chạy máy… Còn nếu, thu phí như hiện nay theo đầu phương tiện thì xe cá nhân đang “gánh” cho xe kinh doanh vận tải rất nhiều”, ông Cường phân tích.
Có thể bạn quan tâm
Bất cập thu – chi phí bảo trì đường bộ: Những băn khoăn từ doanh nghiệp
06:18, 28/01/2018
Bất cập thu - chi phí bảo trì đường bộ
06:06, 26/01/2018
Đề xuất dừng thu phí bảo trì đường bộ với xe máy từ 1/1/2016
08:57, 24/07/2015
Hiện tại, Bộ Giao thông Vận tải đang lấy ý kiến hoàn thiện Dự án Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi). Chính vì vậy, nhiều quan điểm cho rằng, cơ quan soạn thảo cần phải có quy định rõ về khai thác vận hành, công tác thu phí, bảo trì. Nói như ông Phạm Quang Dũng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Tasco thì Luật cần quy định rõ trách nhiệm chủ đầu tư thế nào? Bảo trì ra sao, nếu đường để xuống cấp mức nào sẽ yêu cầu dừng thu phí?
Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ GTVT) Trịnh Thị Hằng Nga – cho biết, Dự án sửa đổi Luật Giao thông đường bộ sẽ tập trung vào 7 nhóm vấn đề chính. Một trong những nhóm vấn đề dự kiến sửa đổi nhận được nhiều quan tâm đó là việc xem xét việc quy định màu biển số xe để phân biệt xe kinh doanh vận tải và xe không kinh doanh vận tải.
Trong thời gian qua, việc sử dụng phương tiện cá nhân vào kinh doanh vận tải ở nước ta đang khá phổ biến. Điều này gây ra tình trạng lộn xộn trong hoạt động vận tải, tạo ra sự bất bình đẳng trong kinh doanh vận tải. Việc có một quy định để phân biệt giữa phương tiện kinh doanh vận tải và phương tiện cá nhân không những đảm bảo quyền lợi của người dân khi sử dụng các dịch vụ vận tải mà còn tạo ra môi trường kinh doanh vận tải lành mạnh, minh bạch, công bằng.