Vì sao Cảng Sài Gòn "lãi đậm" năm 2017?

Kinh doanh ảm đạm

CTCP Cảng Sài Gòn (Mã chứng khoán: SGP) từng có lợi thế lớn là khoảng cách di chuyển gần, song tình hình hiện nay đã thay đổi. Hiện nay cơ sở hạ tầng giao thông đang dần tốt lên, cùng với sự xuất hiện các cảng mới ở hạ lưu sông Sài Gòn,... khiến cho lượng hàng hóa qua Cảng Sài Gòn trong giai đoạn từ 2009-2014 giảm từ 14 triệu tấn/năm xuống còn 10 triệu tấn/năm.

Các cảng kinh doanh tốt của Cảng Sài Gòn gồm Tân Thuận, Tân Thuận 2, cảng Nhà Rồng - Khánh Hội, cảng thép Phú Mỹ. Tuy nhiên, các cảng này không còn dư địa tăng trưởng, do không thể mở rộng diện tích, giá dịch vụ cũng không thể tăng hoặc chỉ tăng với biên độ nhỏ do sức ép cạnh tranh.

Trong khi đó, doanh thu từ các dịch vụ khác như cơ sở hạ tầng, bất động sản, vận tải, xây dựng công trình... của công ty nhìn chung đều thấp. Năm 2014, Cảng Sài Gòn chỉ đạt lợi nhuận 66 tỷ đồng trên tổng doanh thu gần 1.000 tỷ đồng. Năm 2015, lãi ròng khá hơn, nhưng cũng chỉ đạt 85,5 tỷ đồng. 

Năm 2016 là năm đầu tiên Cảng Sài Gòn hoạt động dưới mô hình công ty cổ phần với lợi nhuận trước thuế đạt 64 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt hơn 49 tỷ đồng trên 1.247 tỷ đồng doanh thu thuần. Sau thời gian dài thua lỗ, công ty đã hoàn thành vượt 60% kế hoạch doanh thu và 28% kế hoạch lợi nhuận.

Hiện các cổ đông lớn tại Cảng Sài Gòn chiếm hơn 91% vốn công ty. Trong đó, cổ đông lớn nhất là Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam - Công ty TNHH MTV (Vinalines) nắm gần 65,5% vốn. Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) và Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) chiếm lần lượt khoảng 9% và 7,4% vốn của Công ty. Ngoài ra, CTCP Bất động sản Nghỉ dưỡng Quảng Nam đang nắm giữ hơn 9,8% vốn của công ty.

Được biết hơn một năm qua, VPBank và VietinBank đã có chủ trương thoái vốn tại Cảng Sài Gòn sau thông tin công ty lỗ lũy kế hơn 1.000 tỷ đồng do ghi nhận lỗ từ các công ty liên doanh SP PSA và SSIT vào năm 2015.

Lãi từ liên doanh, liên kết

Trong báo cáo tài chính quý IV/2017 được công bố mới đây, doanh thu thuần quý này của Cảng Sài Gòn đạt gần 290,7 tỷ đồng, giảm 33% so với cùng kỳ năm 2016 chủ yếu do doanh thu mảng hoạt động dịch vụ khai thác cảng giảm khoảng 68%. Doanh thu hoạt động tài chính tăng khoảng 3 lần lên hơn 24 tỷ đồng.

Lũy kế 12 tháng năm 2017, doanh thu thuần của Cảng Sài Gòn đạt hơn 1.160 tỷ đồng, giảm 4% so với năm 2016. Doanh thu hoạt động tài chính đạt hơn 36,2 tỷ đồng, tăng 120% so với năm 2016.

Ngoài ra, Cảng Sài Gòn ghi nhận phần lãi từ công ty liên doanh, liên kết gần 175 tỷ đồng trong khi năm ngoái lỗ hơn 190 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế của Công ty đạt gần 431 tỷ đồng, tăng 16 lần so với cùng kỳ năm 2016. EPS tăng 22 lần lên hơn 1.890 đồng.

Tính đến 31/12/2017, tổng giá trị tài sản tại Cảng Sài Gòn đạt khoảng 4.387 tỷ đồng, tăng 28% so với đầu năm. Trong đó, các khoản tiền và tương đương tiền tăng 80% lên hơn 315 tỷ đồng. Khoản tiền gửi có kỳ hạn tăng 160% lên hơn 680 tỷ đồng.

Tổng nợ phải trả hơn 2.630 tỷ đồng, chiếm 60% tổng nguồn vốn. Trong đó, nợ ngắn hạn hơn tăng 95% lên 1.258 tỷ đồng. Các khoản vay nợ ngân hàng ngắn và dài thay đổi không đáng kể ở mức khoảng 516,7 tỷ đồng.

Đáng chú ý, khoản nợ xấu từ đầu năm ngoái hơn 86,7 tỷ đồng giảm xuống còn 19,7 tỷ đồng vào thời điểm cuối năm.

Theo lý giải của Ban lãnh đạo công ty, nguyên nhân phát sinh khoản lợi nhuận đột biến này đến từ việc hợp nhất số tiền 262 tỷ đồng trong giai đoạn đầu năm khi Công ty Liên doanh Dịch vụ container quốc tế Cảng Sài Gòn được hoàn nhập lãi vay 758 tỷ theo thỏa thuận về giảm lãi vay và hoãn nợ vay giữa các cổ đông kéo dài 4 năm.

Nhờ cộng hưởng các yếu tố này mà lũy kế lợi nhuận sau thuế của Cảng Sài Gòn tăng đột biến hơn 22 lần, lên gần 410 tỷ đồng. Dù nguồn hàng đến cảng tăng trưởng không nhiều, mức độ cạnh tranh giữa các cảng trong khu vực khá cao và dịch vụ lai dắt tàu biển chưa thể phát triển do đội ngũ hạn chế, công suất thấp… nhưng kết quả kinh doanh này vẫn hoàn thành vượt hơn 60% kế hoạch doanh thu và 830% lợi nhuận của năm 2017.

Nha Trang