Hadico "nặng nợ" vì đất vàng
Sở hữu những khu đất vàng nhưng Hadico lại mắc hàng loạt sai phạm về sử dụng, quản lý đất.
Mặc dù sở hữu những khu đất vàng nhưng dưới thời lãnh đạo tiền nhiệm, Hadico lại mắc hàng loạt sai phạm về sử dụng, quản lý đất.
Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Đầu tư và Phát triển nông nghiệp Hà Nội (Hadico) là doanh nghiệp nhà nước trực thuộc UBND TP. Hà Nội. Năm 2010, Công ty chuyển đổi hoạt động theo mô hình công ty mẹ - con, gồm 23 đơn vị thành viên hoạt động phụ thuộc, 2 công ty con, 2 công ty liên kết. Hiện tại, Hadico có 12 chi nhánh, đơn vị trực thuộc, 7 công ty con và 6 công ty liên kết.
Sai phạm nghiêm trọng
Được sáp nhập từ nhiều đơn vị của ngành nông nghiệp Hà Nội, từ khi mới thành lập, Hadico nắm giữ nhiều quỹ đất lớn trong nội đô và tham gia triển khai hàng loạt dự án. Mặc dù sở hữu những khu đất vàng nhưng dưới thời lãnh đạo tiền nhiệm, Hadico lại mắc hàng loạt sai phạm về sử dụng, quản lý đất khiến các nhà đầu tư tiềm năng muốn “nhòm ngó” phải dè chừng.
Năm 2010 - 2011, Hadico được giao thực hiện các dự án như Dự án đầu tư xây dựng cơ sở ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất bảo quản hoa phục vụ phát triển vùng hoa Tây Tựu, Dự án làm hàng rào tại Xí nghiệm Vườn quả du lịch Từ Liêm; Dự án xây dựng Trung tâm thương mại chợ đầu mối Minh Khai; Dự án giết mổ gia súc, gia cầm ở Thường Tín và Phúc Thọ…
Song các dự án này đều gặp phải vướng mắc, chậm tiến độ và UBND TP. Hà Nội đã có Công văn số 3881/UBND-KHĐT/2015 xác định, trường hợp Công ty không huy động được vốn, không có khả năng tiếp tục thực hiện, chậm triển khai thực hiện, UBND Thành phố sẽ xem xét các phương án như: dừng dự án, chuyển chủ đầu tư, thu hồi giấy chứng nhận đầu tư và kêu gọi xã hội hóa hoặc các hình thức đầu tư khác theo quy định của pháp luật.
Với quy mô và tính chất công ty, Hadico được xác định là doanh nghiệp có tiềm năng rất lớn có thể thu hút các nhà đầu tư trên thị trường tham gia hợp tác, liên kết. Tuy nhiên, Công ty đã bộc lộ năng lực quản lý, tài chính yếu kém với hàng loạt sai phạm được chỉ ra trong bản án hình sự tuyên đối với nhóm lãnh đạo tiền nhiệm.
Chẳng hạn, Hadico từng muốn “khoác áo mới” cho trụ sở doanh nghiệp với kỳ vọng biến khu đất 10.000 m2 tại 202 Hồ Tùng Mậu thành trung tâm giới thiệu sản phẩm kết hợp văn phòng cho thuê. Năm 2012, Công ty cổ phần Phát triển đô thị Từ Liêm (NTL) nhắm đến dự án này và dự kiến góp 65% vốn. Tuy nhiên, năm 2015, khi chủ đầu tư dự án là ông Phan Minh Nguyệt bị bắt, NTL đã nhanh chân rút khỏi dự án.
Dưới thời lãnh đạo tiền nhiệm, Hadico còn có “ý tưởng” chuyển đổi mục đích sử dụng đất để biến đất nông nghiệp thành đất ở. Theo đó, Xí nghiệp Vườn quả du lịch Từ Liêm, một đơn vị thành viên của Hadico, được Thành phố giao 403.940,5 m2 đất ở phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội. Trong quyết định cấp giấy chứng nhận quyền sở dụng đất xác định có 371.022 m2 là đất vườn quả thanh niên và vườn thực vật Hà Nội và 32.918,5m2 đất đường, mương nội bộ.
Mặc dù là đất nông nghiệp, nhưng thời kỳ năm 2012, khi Thành phố rậm rịch thông tin điều chỉnh địa giới hành chính huyện Từ Liêm để thành lập quận Bắc Từ Liêm và Nam Từ Liêm, cựu lãnh đạo của Hadico thời đó là ông Phan Minh Nguyệt (Chủ tịch HĐTV kiêm Tổng giám đốc) nghĩ ra “ý tưởng” xây và cho thuê nhà trái phép.
Theo chỉ đạo, Xí nghiệp vườn quả phá dỡ công trình cũ gồm trạm biến thế, nhà để máy, nhà 5 gian, hàng rào sắt trên diện tích đất 8.400 m2 để xây dựng 14 gian ki ốt và 114 gian nhà cho cán bộ nhân viên thuê. Mỗi gian được định giá 500 triệu đồng. Đến năm 2014, Xí nghiệp vườn quả đã thu tổng số tiền 47 tỷ đồng. Hadico cũng không kê khai cơ quan thuế để nộp bổ sung tiền thuê đất trên diện tích 8.400 m2.
Việc xây dựng và cho thuê trái phép cơ quan chức năng biết rất rõ. Năm 2012, Chánh Thanh tra xây dựng huyện Từ Liêm đã có quyết định số 32A/QĐ-TTXD ngày 27/3/2012 về việc đình chỉ thi công công trình xây dựng vi phạm trật tư xây dựng và Quyết định số 4945/QĐ-UBND về việc cưỡng chế phá dỡ công trình vi phạm. Vụ việc kéo dài đến năm 2017 khi UBND TP. Hà Nội giữ quan điểm kiên quyết cưỡng chế phá dỡ công trình vi phạm xây dựng.
Hàng trăm người thuê nhà dính “bẫy”
Sai phạm rất rõ và đã có chỉ đạo quyết liệt, nhưng công trình trên đến nay vẫn tồn tại ngang nhiên, thậm chí những người thuê nhà còn “vô tư” chuyển nhượng nhộn nhịp. Nhiều trường hợp khác cũng “chớp thời cơ” viết giấy mua bán dễ dàng. Những người này đều có chung nguyện vọng là các cấp có thẩm quyền cho phép họ được thuê nhà dài hạn hoặc được cấp đất tái định cư trong trường hợp phải thu hồi.
Tuy nhiên, theo bản án tuyên ngày 16/5/2018, Tòa án nhân dân TP. Hà Nội đã buộc Hadico hoàn trả tiền cho những người thuê nhà số tiền 47 tỷ đồng. Cơ quan tố tụng cũng đã kiến nghị UBND Thành phố thu hồi diện tích 8.400m2 đất Hadico cho các hộ thuê trái thẩm quyền. Theo cáo trạng, Hadico là doanh nghiệp Nhà nước, thuộc UBND TP Hà Nội quản lý. Từ 2005-2014, Phan Minh Nguyệt là Chủ tịch Hội đồng thành viên.
Quá trình công tác, bị cáo 56 tuổi chỉ đạo 5 thuộc cấp tháo dỡ dãy nhà kho của đơn vị thành viên là Xí nghiệp Vườn quả du lịch Từ Liêm, xây hơn 100 gian nhà cho thuê trái phép. Cựu Chủ tịch Hadico bàn bạc với cấp dưới cho công nhân thuê với giá 500 triệu đồng/gian trong 15 năm. Cáo trạng cho thấy có khoảng 100 người đã nộp tiền để thuê nơi ở.
Sau phi vụ làm ăn trái phép, Nguyệt và đồng phạm thu hơn 47 tỷ đồng nhưng để ngoài sổ sách. Trong số đó, ông Nguyệt sử dụng để chi tiêu cá nhân hơn 17 tỷ đồng. Quá trình điều tra, cựu Phó giám đốc Sở đã khắc phục toàn bộ số tiền này.
VKSND cũng cáo buộc, cựu Chủ tịch Hadico đã chỉ đạo cấp dưới rút hơn 27 tỷ đồng tiền quỹ với lý do xin tạm ứng cá nhân. Để số tiền này ngoài sổ sách, bị cáo Nguyệt và đồng phạm chi tiêu hơn 18 tỷ. Trước khi hầu tòa, cựu Chủ tịch Hadico và người nhà đã khắc phục khoảng 16 tỷ đồng.