“Nổi cộm” từ Báo cáo XNK Việt Nam 2017 (Kỳ II): Cơ hội cho ngành xuất khẩu nào của DN nội địa?
Theo Báo cáo XNK Việt Nam 2017, hai nhóm nội địa đứng top 4 đóng góp kim ngạch trên 5 tỷ USD là dệt may và giày dép các loại, đều có giá trị gia tăng thấp, tỷ lệ gia công cao.
May mắn là trong nhóm này có thủy sản, với tỷ lệ doanh nghiệp nội địa cao và một số trong đó có hướng đến hoàn thiện chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, ngay cả với kết quả tích cực ở chiều xuất khẩu năm nay thì để có động lực đạt kim ngạch xuất hơn 8,3 tỷ USD sản phẩm thủy hải sản các loại, ngành cũng đã phải gia tăng nhập khẩu tới 1,44 tỷ USD.
Theo Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Bộ Công Thương Trần Thanh Hải, một số ngành đã thể hiện hiệu quả của chính sách và nỗ lực thực thi chuyển dịch cơ cấu xuất nhập khẩu vào nhóm hàng hóa các doanh nghiệp nội địa, có khai thác chế biến sâu, giá trị gia tăng cao và góp phần giảm thiểu dần khai thác lợi thế nhân công giá rẻ lẫn tài nguyên xuất thô.
Đó là các ngành xuất khẩu hạt điều với kim ngạch đạt gần 3,52 tỷ USD tăng 23,8% so với năm trước, ngành hàng rau quả với 3,5 tỷ USD tăng 42,5% so với năm trước. Đặc biệt với hàng rau quả, bên cạnh thị trường Trung Quốc chiếm phần lớn kim ngạch (2,65 tỷ USD), các thị trường tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm cao với các hàng rào kỹ thuật dày đặc như Nhật Bản cũng có tăng trưởng mạnh với 127 triệu USD, tăng 69,3%; Hoa Kỳ đạt 102 triệu USD, tăng 20,9% so với năm 2016.
Cơ hội của doanh nghiệp nội địa với khai thác nguồn nguyên vật liệu nội tại chỗ, chế biến sâu tìm kiếm giá trị gia tăng như vậy, đang tập trung ở tâm điểm nông sản - theo đúng mục tiêu và nỗ lực chuyển dịch cơ cấu hàng hóa XNK của Việt Nam (trừ ngành điều có tỷ trọng nhập khẩu nguyên liệu thô cao).
Các doanh nghiệp nông sản nông nghệ cao rõ ràng cũng đã nhìn thấy cơ hội và dư địa để làm thị trường, xuất hàng hóa tới các khu vực mà VN gần như đang hoàn toàn để ngỏ. Song, mất bao lâu để ngành nông sản vươn lên top 10 nhóm có kim ngạch trên 5 tỷ USD và doanh nghiệp nội địa thực sự thể hiện sức bền, làm chủ miếng bánh lớn trong tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam? Các chính sách khuyến ưu ngành nông sản, với những phân khúc ngách hữu cơ, theo chuẩn cao của quốc tế, hy vọng sẽ sớm góp phần nào câu trả lời.