Cục diện cạnh tranh trên thị trường đồ ăn nhanh ngày càng khó đoán
Ngành công nghiệp fast food (đồ ăn nhanh) vẫn đang nở rộ trên thị trường quốc tế, thế nhưng tại Việt Nam các thương hiệu lớn đang bị "đánh gục" một cách dễ dàng.
Theo số liệu của tổ chức nghiên cứu Euromonitor International, thị trường thức ăn và đồ uống tại Việt Nam vẫn đang tăng trưởng ở mức ấn tượng 18% mỗi năm.
Liên tiếp bị "đánh gục"
Được đánh giá tiềm năng, tuy nhiên, ngành thức ăn nhanh lại đang cho thấy dấu hiệu chững lại về tăng trưởng lợi nhuận của các chuỗi thương hiệu quốc tế như Lotteria, KFC hay Jollibee.
Điển hình nhất là chuỗi thức ăn nhanh Lotteria với doanh thu từ 1.300 - 1.500 tỷ đồng mỗi năm, song số tiền lỗ hằng năm của chuỗi gà rán đến từ Hàn Quốc này vẫn ở mức cao. Năm 2015, doanh thu của Lotteria lên đến 1.460 tỷ đồng thì báo cáo cuối năm lỗ 118 tỷ đồng; năm 2016 doanh thu 1.306 tỷ đồng, lỗ 135 tỷ đồng; năm 2017 doanh thu 1.530 tỷ đồng vẫn lỗ 20 tỷ đồng.
Vào Việt Nam sau Lotteria 1 năm, đến nay Jollibee vẫn còn lỗ 400 tỷ đồng, trong khi quy mô vốn điều lệ cũng chỉ hơn 409 tỷ đồng.
Tính lỗ lũy kế đến năm 2017, chuỗi thức ăn nhanh này đang lỗ 433 tỷ đồng từ khi đầu tư kinh doanh tại Việt Nam, trong khi vốn điều lệ của công ty chỉ hơn 433 tỷ đồng. Số tiền lỗ đã “ăn” sạch số tiền đầu tư của doanh nghiệp sau 13 năm vào Việt Nam (từ năm 2004).
Theo báo cáo kinh doanh của doanh nhiệp này, lỗ kéo dài do chi phí bán hàng của công ty tại Việt Nam tăng cao một cách đột biến. Chỉ trong 2 năm 2015 và 2016, tổng chi phí bán hàng lên đến 1.519 tỷ đồng, chiếm khoảng 50 - 55% doanh thu của 2 năm.
Một đơn vị khác cũng có con số lãi "giật lùi" là Jollibee. Vào Việt Nam sau Lotteria 1 năm, đến nay Jollibee vẫn còn lỗ 400 tỷ đồng, trong khi quy mô vốn điều lệ cũng chỉ hơn 409 tỷ đồng. Điểm chung của 2 "ông lớn" này là biên độ lợi nhuận gộp rất cao, xấp xỉ 50% và cùng đều chi rất đậm cho chi phí bán hàng.
Ngoài ra, hàng loạt chuỗi thức ăn nhanh khác như Pizza Hut, The Pizza Company, Burger King, Domino’s Pizza, Popeyes… cũng rơi vào điệp khúc lỗ triền miên từ khi gia nhập thị trường Việt Nam. Trong khi đó, KFC sau giai đoạn dài lợi nhuận trồi sụt bất thường đã đột ngột báo lãi 103 tỷ đồng trong năm 2017 dù biên độ lợi nhuận gộp chỉ khoảng 20% trong năm 2017 và 10% trong các năm trước.
Trong nước, Công ty CP Thương mại dịch vụ Cổng Vàng (Golden Gate) sở hữu hàng loạt thương hiệu chuỗi đồ ăn trong nước nổi tiếng như Ashima, Huton, Vuvuzela, isushi, Gogi, Sumo BBQ… Theo số liệu do Golden Gate công bố, số lượng khách hàng ghi nhận tăng trưởng phi mã trong 8 năm qua, từ dưới 1 triệu khách hàng giai đoạn 2008-2009 tăng lên 4 triệu vào năm 2016. Nghị quyết đại hội đồng cổ đông thường niên của DN này cho thấy đến năm 2016, doanh thu đã qua kiểm toán đạt 2.626 tỷ đồng; tăng đến 42% so với năm trước, lợi nhuận sau thuế 229 tỷ đồng, tương ứng với mức tăng trưởng gần 49%. Những năm gần đây, dù doanh thu lớn song tỉ suất lợi nhuận trên doanh thu của Golden Gate chỉ ở mức 8%-9%/năm.
Chuỗi cửa hàng Pizza Home tại Hà Nội cũng đang hoạt động hiệu quả. Ông Hoàng Tùng, nhà sáng lập Pizza Home cho biết đã từng mở 5 cửa hàng Pizza Home tại TP HCM nhưng đã đóng cửa cả 5. Tại Hà Nội, Pizza Home đã sắp xếp lại chuỗi, chỉ giữ lại 5 cửa hàng hiệu quả nhất. "Kinh doanh phải có lãi chứ không cần quá tập trung vào quy mô. Dĩ nhiên Pizza Home muốn mở rộng tại những thành phố lớn nhưng yếu tố về hiệu quả kinh doanh luôn được đặt lên hàng đầu" - ông Tùng nói.
Cục diện khó đoán
Ông Nguyễn Hồng Lam - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Jollibee Việt Nam nói: "Sự phát triển mạnh mẽ của các chuỗi bán lẻ khác dẫn đến tình trạng khan hiếm mặt bằng tại Việt Nam và chi phí cho mặt bằng lên rất cao".
Theo tính toán của doanh nghiệp trên, giá mặt bằng tại TP.HCM mỗi năm tăng trung bình 10%, thậm chí là tăng gấp đôi với những mặt bằng ở khu vực trung tâm. Đây là thách thức lớn nhất đối với chuỗi thức ăn nhanh để cạnh tranh.
Có thể bạn quan tâm
Kinh doanh đồ ăn nhanh "xuống dốc"?
06:38, 13/07/2017
Thị trường đồ ăn nhanh: “Ông lớn” chưa chắc thành công ở Việt Nam
10:17, 04/02/2016
Thức ăn nhanh là ngành hàng đang lên ngôi tại Việt Nam
10:51, 22/05/2018
Thị trường thức ăn nhanh Việt: Bánh mì chiến thắng burger
10:52, 29/05/2017
Hãng thức ăn nhanh nổi tiếng McDonald\'s bị cảnh sát \"sờ gáy\"
15:55, 27/05/2016
Một nguyên nhân khác khiến chuỗi thức ăn nhanh phải chật vật để cạnh tranh do thói quen ăn uống của người Việt. Nghiên cứu của Euromonitor International cho biết, năm 2017 chứng kiến sự tăng trưởng nhanh chóng của các chuỗi nhà hàng ẩm thực châu Á như Cơm Thố Cháy của Việt Nam, hay Pepper Lunch từ Nhật Bản nhưng ngược lại, một số chuỗi thức ăn nhanh chuyên gà, hamburger như Burger King, Popeyes lại tăng trưởng ở mức rất thấp. Điều này cho thấy dù là thương hiệu thức ăn nhanh nổi tiếng khắp thế giới cũng không dễ chinh phục gu ẩm thực đa dạng của người Việt.
Tuy nhiên, theo Tổng Giám đốc Công ty TNHH Jollibee Việt Nam, thị trường fast food mới ở giai đoạn đầu phát triển và chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ so với các quốc gia trong khu vực, vì vậy dư địa phát triển trong ngành còn rất lớn.
Đại diện Lotteria cho biết sẽ tiếp tục đổ tiền đầu tư do đã xác định từ đầu là doanh nghiệp vẫn chưa chạm đến điểm phát sinh lợi nhuận tại thị trường Việt Nam.
Chủ một DN kinh doanh nhà hàng chuỗi thành công tại TP.HCM chia sẻ, trong lĩnh vực ẩm thực, thời gian tối đa cho một nhà đầu tư bắt buộc phải có lãi là 3 năm. Với các chuỗi thức ăn nhanh, do tốc độ mở rộng điểm nhanh và nhiều nên thời gian lỗ có thể cao hơn, từ 4 - 5 năm, không thể lâu hơn. Chủ DN này nói: “Ẩm thực nói chung là mô hình kinh doanh không thể để vốn “chết” quá lâu."
Các chuyên gia dự báo, việc phát triển và nhân rộng mô hình đồ ăn nhanh tại Việt Nam sẽ còn tăng mạnh, cục diện cạnh tranh trên thị trường thức ăn nhanh thời gian tới càng trở nên khó đoán. Và để tránh “cú ngã ngựa”, đòi hỏi các thương hiệu phải nghiên cứu kỹ hơn để hiểu được “gu” tiêu dùng của người trẻ, đó là dễ thay đổi khẩu vị, thích đón nhận điều mới lạ. Tuy nhiên, họ cũng cần hiểu rằng, đi kèm với những cơ hội luôn là thách thức...
Tuy nhiên, cũng vì là thị trường “mới nổi” các thương hiệu thức ăn nhanh thế giới vào một thị trường mới như Việt Nam sẽ phải có cách tiếp cận phù hợp mới mong gặt hái được thành công. Còn nếu “lỡ chệch đường ray”, cả những ông lớn cũng phải thua cuộc.