Những bất cập “lỗ thông tầng” trong xây dựng nhà phố
Hiện nay “lỗ thông tầng” trong xây dựng, do cơ quan quy hoạch - kiến trúc và cấp phép xây dựng đang tạo ra nhiều sự bất cập trong công tác quy hoạch.
“Lỗ thông tầng” trong nhà phố “bị áp đặt” được xem là một phần kiến trúc “bất thường”. Bất thường vì phải chấp nhận trừ “lỗ thông tầng” để được thỏa mãn yêu cầu với cơ quan cấp phép nếu muốn xin phép xây dựng và để không phạm luật. “Lỗ thông tầng”phải xuất hiện khi xây dựng căn nhà phố mà hệ số sử dụng đất không tương xứng với chiều cao và mật độ xây dựng do cơ quan quy hoạch hướng dẫn.
“Lỗ thông tầng” là khoảng không xuyên suốt gần như giếng trời, như một cái ống dẫn truyền âm thanh vang và rõ, điều này làm cho hoạt động trong ngôi nhà mất đi sự yên tĩnh. Thông tầng và giếng trời có khác nhau nhưng thông tầng khi mật độ xây dựng thấp, hệ số sử dụng đất thấp là bao hàm cả giếng trời tạo không gian trống gây ra thiếu an toàn khi sử dụng
Do vậy, lỗ thông tầng là một cái “bẫy phạm luật”, khiến cơ quan quản lý về xây dựng gây khó cho nhà đầu tư và doanh nghiệp khi triển khai công trình.
Thực tế, trong quá trình xây dựng, nhiều chủ đầu tư doanh nghiệp, nếu chấp hành đúng pháp luật thì một căn nhà phố với tỷ lệ sử dụng đất quá thấp sẽ ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, không khuyến khích việc hợp khối. Theo đó, các căn nhà cũ cần xây dựng mới nếu bị thấp hơn chiều cao hiện hữu thì chủ nhà để vậy chịu đựng sự xuống cấp. Do vậy đã gây nên sự bất cập trong việc trang trí nội thất, sử dụng, ảnh hưởng đến an toàn của căn nhà khi có sự cố cháy, nổ…
Trong ngành xây dựng, các văn bản đang có hiệu lực về vấn đề này tương đối đầy đủ, nhưng đôi khi, cơ quan quản lý lại áp dụng theo quyết định bất lợi cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Bên cạnh đó, theo quy định về nội dung giấp phép xây dựng tại điều 90 của Luật Xây dựng năm 2014 thì nội dung mật độ xây dựng và hệ số sử dụng đất là “nếu có”. Theo chỉ dẫn của Bách khoa toàn thư thì ở Việt Nam chưa có quan điểm thống nhất về hệ số sử dụng đất nên các quy định chi tiết tính toán tổng diện tích sàn xây dựng cũng chưa có quy định nào.
Ví dụ: Ô thang máy, ô kỹ thuật, mái che thang có được tính là diện tích sàn xây dựng hay không… (hiện tại ô thang máy và mái che thang lấy sáng cũng được tính vào diện tích sàn xây dựng).
Tại khu Nhà phố tại khu 930 ha, Trung tâm TP Hồ Chí Minh đang đối diện các chỉ tiêu qui hoạch - kiến trúc chưa phù hợp. Điển hình là hệ số sử dụng đất, mật độ xây dựng được áp dụng theo quyết định 3457 ngày 23/6/2013 về quy chế quản lý không gian kiến trúc cảnh quan đô thị khu trung tâm 930 ha đối với nhà phố là bất cập, ảnh hưởng đến việc xây dựng mới các nhà liền kề. Quyết định 135 và Quyết định 45 quy định về kiến trúc nhà liền kề đang có hiệu lực thi hành, đã bị cơ quan chức năng vô hiệu hóa khi cấp phép xây dựng tại khu trung tâm này là dấu hỏi dành cho cơ quan hữu quan trả lời trước công luận...
Quy định là vậy nhưng khi thực hiện, cơ quan quy hoạch và cơ quan cấp phép trong ngành xây dựng hầu như không quan tâm cụ thể đến các quy định rất rõ ràng của pháp luật. Những bất cập trong xây dựng, nhà phố do cơ quan quản lý tạo cần được điều chỉnh và chấm dứt. Đồng thời, phải điều chỉnh từ việc cấp phép và phải tuân thủ các quy định về kiến trúc.
Việc xử phạt trong xây dựng cũng cần được thay đổi theo hướng tuân thủ đầy đủ quy hoạch kiến trúc, đặc biệt là các quy trình có lợi cho nhà đầu tư. Nội dung giấy phép xây dựng phải được kiểm tra và đối chiếu quy hoạch, nếu cấp chưa đúng, chưa đủ theo quy định thì phải được điều chỉnh phù hợp và chủ đầu tư không phải chịu phạt khi xây dựng gọi là sai đối với giấy phép xây dựng. Quyền lợi của chủ đầu tư, doanh nghiệp phải được pháp luật bảo vệ mà cụ thể là việc áp dụng đúng các quy định về xây dựng đang có hiệu lực hiện hành...
Nguyễn Hà (ghi)